استاپ لاس یا حد ضرر (stop loss) چیست؟

حد ضرر را می‌توان به‌عنوان یک آستانه روانی و مالی در نظر گرفت که پس‌ازآن خطرات غیرقابل‌قبول یا ناپایدار می‌شوند. برای افراد و سازمان‌های مختلف بسته به ریسک‌پذیری، منابع مالی و اهداف سرمایه‌گذاری آن‌ها متفاوت است. برخی ممکن است تحمل بیشتری نسبت به ضرر داشته باشند و مایل‌اند ریسک‌های بیشتری را به دنبال بازدهی بالاتر بپذیرند. دیگران ممکن است ریسک گریز تر باشند و حفظ سرمایه را بر سود بالقوه اولویت دهند.

معامله گران برای تعیین زمان خروج از معاملات از حد سود و حد ضرر استفاده می‌کنند. معمولا بیشتر معامله گرانی که از این دو مورد استفاده می‌کنند با دید کوتاه مدت و میان مدت در بازار فعالیت می کنند. حد ضرر یا استاپ لاس در معاملات بسیار ضروری می باشد چرا که یکی از راه های موفقیت در بازارهای مالی تعیین حد ضرر و پایبندی به آن می باشد.

در اکثر مواقع معامله گران تازه وارد، مفهوم حد ضرر را نادیده می‌گیرند و همین موضوع می‌تواند مهم ترین تفاوت بین معامله گران تازه کار و حرفه‌ای در بازار باشد.

"ریسک این است که چقدر می‌توانید از دست بدهید و احتمال از دست دادن آن چقدر است. "

Seth Klarman

حد ضرر (Stop loss) چیست؟

یکی از اصولی ترین و مهم ترین قوانینی که در بازارهای مالی باید به آن توجه شود، حد ضرر یا (Stop loss) می‌باشد. حد ضرر عددی است که در هنگام رسیدن قیمت به آن، باعث جلوگیری از زیان بیشتر معامله می‌شود و می‌تواند از سرمایه معاملاتی محافظت کند. البته گاهی اوقات که قیمت مطابق پیشبینی جلو رفت از حد ضرر می‌توان برای ریسک فری (گذاشتن حد ضرر در نقطه ورود) یا سود هم استفاده کرد.

هدف از دستور حد ضرر، محدود کردن ضررهای احتمالی از طریق بستن معامله در صورت حرکت قیمت برخلاف جهت موردنظر است.

هنگام تنظیم یک دستور حد ضرر، سرمایه‌گذار یا معامله‌گر یک سطح قیمت از پیش تعیین‌شده را تعیین می‌کند که به‌عنوان قیمت توقف یا سطح حد ضرر شناخته می‌شود. اگر قیمت به این سطح تعیین‌شده برسد، دستور حد ضرر اجرا می‌شود و معامله بسته می‌شود. هدف معامله‌گران با گذاشتن حد ضرر، محدود کردن ریسک معامله و جلوگیری از زیان بیشتر در صورت حرکت خلاف جهت تحلیل بازار است.

سفارشات حد ضرر می‌تواند به‌ویژه در بازارهای پر نوسان و غیرقابل‌پیش‌بینی که تغییرات قیمت می‌تواند ناگهانی و قابل‌توجه باشد مفید باشد. معامله‌گران با توجه به استراتژی معاملاتی خود سطح حد ضرر را از قبل مشخص می‌کنند و در صورت حرکت خلاف جهت بازار و با بستن خودکار معاملات در سطوح از پیش تعیین‌شده، از سرمایه خود محافظت می‌کنند.

انواع حد ضرر

به طور کلی قانون و معیار خاصی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد، چون از دیدگاه معامله گران مختلف، تایم فریم های تحلیلی آن ها، مقدار ریسک پذیری و استراتژی های معاملاتی مختلف باعث می‌شود که تعیین نوع حد ضرر متفاوت باشد.

روش های تعیین حد ضرر را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: 1. حد ضرر ثابت 2. حد ضرر متحرک

1. حد ضرر ثابت

به حد ضرری که در یک نقطه قرار دارد و میزان آن تغییر نمی‌کند حد ضرر ثابت گفته می‌شود. در این روش معامله گران درصد مشخصی از قیمت را تعیین می‌کنند و این روش یکی از پر استفاده ترین روش ها می‌باشد.

به عنوان مثال معامله‌ی خریدی در قیمت مشخصی انجام شده که در این حالت می‌توان حد ضرر را چند پیپ پایین تر قرار داد، در این مواقع فارغ از این که چه میزان سودی کسب خواهد شد، حد ضرر روی همان عدد تعیین شده باقی خواهد ماند.

2. حد ضرر متحرک (Trailing Stop Loss)

حد ضرر متحرک (Trailing Stop Loss) نوعی از حد ضرر می‌باشد که مدیریت ریسک و مدیریت معامله را با هم ترکیب می‌کند و به همین دلیل به آن حد ضرر دنبال کننده هم گفته می‌شود.

معامله گر می‌تواند توسط این روش حتی زمانی که معامله به خوبی انجام نگرفت، مقداری از سود معامله را به دست بیاورد، چون حد ضرر متحرک در جهت روند سود حرکت می‌کند و می‌تواند از سود به دست آمده هم محافظت کند، پس می‌توان از آن به عنوان حد ضررهای محافظت کننده سود هم نام برد و اینجاست که اهمیت حد ضرر متحرک در معاملات نمایان می‌شود.

به‌عنوان‌مثال، فرض کنید یک معامله‌گر سهامی را باقیمت 50 دلار به ازای هر سهم خریداری می‌کند و 10 درصد توقف ضرر را تعیین می‌کند. با افزایش قیمت سهام به 60 دلار به ازای هر سهم، دستور توقف زیان انتهایی به 54 دلار برای هر سهم (10 درصد زیر 60 دلار) تعدیل می‌شود. اگر سهم به 70 دلار به ازای هر سهم ادامه دهد، دستور توقف ضرر به 63 دلار در هر سهم (10 درصد زیر 70 دلار) تعدیل می‌شود. بااین‌حال، اگر قیمت سهام شروع به کاهش کند، توقف ضرر انتهایی در 63 دلار برای هر سهم باقی می‌ماند تا زمانی که سهام به آن سطح برسد و باعث فروش شود.

بهترین نقطه برای حد ضرر

نکته کلی در مورد قرار دادن حد ضرر این است که بیشتر اوقات معامله گران سعی می کنند که حد ضرر را نزدیک خطوط حمایتی و مقاومتی قرار دهند ولی بهتر است در نقطه‌ای قرار داده شود که اگر حد ضرر زده شد، مطمئن شویم که روند و جریان کلی بازار عوض شده است.

حد ضرر شرایط ثابتی ندارد و گاهی اوقات پشت سقف یا کف‌های قبلی یا نواحی مهم قرار می‌گیرد، اما بهتر است آن را مانند استراتژی جامع معاملاتی CTS پشت سد محکمی قرار دهیم که از ترکیب چندین ابزار با محدوده های حمایتی و مقاومتی باشد، تا بازار نتواند به راحتی به آن نفوذ کند و حد ضرر زده شود.

عوامل تاثیر گذار در حد ضرر

عوامل مختلفی می‌تواند در تعیین حد ضرر تاثیر گذار باشد، که بیشتر آن ها از جنبه تکنیکالی در نظر گرفته می‌شوند. البته ویژگی های دیگری مانند ریسک پذیری و دیدگاه زمانی معامله گر می‌تواند تاثیر گذار باشد.

حد ضرر را می‌توان بر اساس پارامترهای مختلف به روش تکنیکال، ابزارهای نموداری و سقف و کف های خود نمودار تقسیم بندی کرد که از نظر تکنیکال به چند دسته تقسیم می شوند.

1. خطوط روند و نواحی حمایتی و مقاومتی
2. درصد های فیبوناچی
3. الگوهای نموداری
4. مووینگ ها
5. پیوت
6. امواج الیوت

نکات مهم در تعیین حد ضرر

1. کم شدن سود در یک معامله، خود نوعی ضرر محسوب می شود، بنابراین وقتی معامله‌ای در سود قرار دارد باید حد ضرر را مدیریت کرد و متناسب با جهت معاملاتی پیش رفت.

2. گاهی اوقات تغییر حد ضرر بدون دلیل منطقی و با ترس می‌باشد، به طوری که وقتی قیمت نزدیک حد ضرر است، فرد اقدام به دست کاری حد ضرر می‌کند و با تغییر آن منتظر از بین رفتن یا کم شدن ضرر می‌شود. معامله‌گر با این عمل، در بلند مدت باعث از بین بردن کل سرمایه خود می‌شود.

3. حد ضرر نباید بیشتر از یک درصد کل سرمایه باشد و اگر درصد آن بیشتر باشد ریسک معاملات بالاتر می‌رود.

4. حد ضرر را نباید با فاصله‌ی خیلی زیاد یا خیلی کم از قیمت قرار داد، به این صورت که اگر حد ضرر نزدیک قیمت باشد با یک حرکت کوچک قیمت، ممکن است حد ضرر زده شود و بعد از آن در جهت پیشبینی قیمت حرکت کند و اگر زیاد باشد ممکن است باعث زیان بیشتر شود و نسبت سود به ضرر خوبی هم نداشته باشیم و معامله را از دست بدهیم.

5. حد ضرر را پشت نواحی و خطوط حمایتی و مقاومتی مهم تعیین کنید.

6. وقتی قیمت ناحیه مهمی را شکست و بعد از آن تثبیت شد می‌توان حد ضرر را پشت ناحیه‌ای که شکسته شده است قرار داد.

خلاصه و جمع بندی

با استفاده از حد ضرر می‌توان از خسارات احتمالی توسط نوسانات غیر قابل پیش بینی جلوگیری کرد. یکی از ملزومات تبدیل شدن به معامله گر موفق در بازارهای مالی تعیین حد ضرر یا همان استاپ لاس (Stop loss) می‌باشد، که همین موضوع مهم ترین تفاوت بین معامله گران حرفه‌ای و تازه کارهاست. البته زمان و شرایط حال بازار در نحوه برخورد معامله گران مختلف می‌تواند تاثیر گذار باشد. 

عواملی مانند روند بازار و میزان ریسک پذیری و شخصیت معامله گری در تعیین حد ضرر تاثیرگذار است. روش های مختلفی برای تعیین حد ضرر وجود دارد که بهترین و مطمئن‌ترین آن‌ها گذاشتن حد ضرر پشت منطقه‌ای است که چندین فاکتور مهم در آن جا قرار دارد. در معاملات، تعیین حد ضرر حتی از خود معامله اهمیت بیشتری دارد و آن را باید جدی گرفت.

در هنگام معامله ممکن است نوسانات زیادی ایجاد شود ولی اگر به استراتژی خود اطمینان دارید نباید ترس بر شما غلبه کند که حد سود یا حد ضرر خود را جا به جا کنید. تمامی نکات مطرح شده در این مقاله در مورد حد ضرر و همچنین نکات مهم دیگری مانند، درک مومنتوم بازار، شناسایی روند و تعیین نواحی پرپتانسیل بازگشتی و... در کارگاه ترید لایو به صورت فشرده و هر روزه بر روی بازار لایو برای دانشجویان آموزش داده می‌شود و اساتید مجموعه آموزش بورس هر روز به همراه دانشجویان در بازار لایو تحلیل و ترید می‌کنند.

 این سبک از آموزش به دلیل تمرین عملی بسیار مثمر ثمر بوده و می‌تواند اطمینان خوبی را در ابتدای مسیر برای دانشجو ایجاد کند به نحوی که معامله گران مبتدی به همراه اساتید حرفه‌ای همزمان با هم ترید می کنند و تحلیل‌های خود را به اشتراک می گذارند که این امر به صورت مستمر و هر روزه در قالب ۲ ساعت بحث و آموزش انجام می گیرد برای اطلاعات بیشتر از این کارگاه می توانید به صفحه کارگاه ترید لایو مراجعه کنید.

 

مقالات پیشنهادی جهت مطالعه:

• حد ضرر شناور
• پیدا کردن حد سود و تارگت قیمت با ابزار فیبوناچی اکستنشن
• لات (LOT) در بازار فارکس
• پیپ در فارکس
• اسپرد در فارکس
• آموزش متاتریدر
• حد سود یا Take Profit
• تحلیل تکنیکال
• چرا معامله‌گران در فارکس ضرر می‌کنند؟
• مدیریت سرمایه

 

سوالات متداول

چند نوع حد ضرر در بازار وجود دارد؟

به صورت کلی دو نوع حد ضرر ثابت و حد ضرر متحرک در بازار وجود دارد.

چه عواملی می تواند در تعیین حد ضرر تاثیر گذار باشد؟

حد ضرر را می‌توان بر اساس پارامترهای مختلف مانند: خطوط روند و نواحی حمایتی و مقاومتی، درصدهای فیبوناچی، الگوهای نموداری، مووینگ ها، پیوت‌ها، امواج الیوت و ... تعیین کرد.

 

 منبع: گروه تحریریه وب سایت آموزش بورس