بی شک بارها و بارها واژه ی تولید ناخالص را در اخبار، مجله های اقتصادی یا سایت های مختلف دیده‌اید اما واقعا این شاخص چه چیز را اندازه گیری یا ثبت می‌کند؟ کاربرد آن چیست؟ به چه دلیلی اهمیت دارد؟ و چگونه می‌توانیم با دانستن آن سودسازی کنیم؟
در این مقاله قصد داریم به مفهوم آن پی ببریم تا تاثیراتش را در زندگی بررسی کنیم و سوالات رایج در این باره را تا انتهای مقاله پاسخ دهیم.
تولید ناخالص یک کشور در واقع بیان کننده سایز کیک اقتصاد یک کشور هست و همانطور که در مقاله کیک اقتصادی بیان شده، تولید ناخالص یا همان کیک اقتصادی درواقع بیانگر کل ثروتی است که به سبب تمامی تولیدات یک ملت یا یک کشور ایجاد می‌شود.
ما می‌توانیم این ارزش پولی (ثروت) را به ۲ صورت رایج زیر محاسبه و دسته بندی کنیم:
الف- ارزش پولی که در اثر تولیدات درون مرزی یک کشور در یک بازه‌ی زمانی مشخص مثلا یک سال حاصل می شود.
ب- ارزش پولی که در اثر تولیدات یک ملت در یک بازه ی زمانی مشخص مثلا یک سال در داخل و خارج از مرزهای آن کشور حاصل می‌شود.
بیشتر بدانید: رابطه نفت و دلار آمریکا
ممکن است با خود فکر کنید این دو چه فرقی باهم دارند؟!
در پاسخ باید گفت، در مورد (الف)، ما فقط ارزش پولی تمام تولیدات درون مرزی یک کشور را بررسی میکنیم که در واقع به آن تولید ناخالص داخلی یا GROSS DOMESTIC PRODUCT و یا مختصرا GDP می‌گوییم.
اما در مورد (ب)، باید گفت ارزش پولی تمام تولیداتی که به نام یک کشور ایجاد می‌شود را تولید ناخالص ملی یا GROSS NATIONAL PRODUCT یا GNP می‌گوییم. در واقع، تمام ثروت تولید شده‌ی درون مرزی و برون مرزی متعلق به یک ملیت معین را بررسی می‌کند و وابسته به مرزی خاص نیست.
اجازه بدهید با یک مثال بسیار ساده به درک بهتر این موضوع کمک کنیم، تصور کنید که دو کشور کانادا و عربستان را با شرایط زیر داریم:
۱- کانادا با میزان تولید ناخالص داخلی X
۲- عربستان با میزان تولید ناخالص داخلی Y
بیشتر بدانید: بحران ارزی چیست
|
شماره |
کشور |
تولید ناخالص داخلی |
|
۱ |
کانادا |
X |
|
۲ |
عربستان |
Y |
حال فرض کنید کانادا برای تولید محصولی در عربستان، کارخانه‌ای ایجاد می‌کند، دلیل این کار هم هزینه‌های کمتر و صرفه‌ی اقتصادی است و با ایجاد این کارخانه، سالانه میزان ثروت Z را ایجاد می‌کند. اما سوال اینجاست که این میزان ثروت ایجاد شده متعلق به کدام کشور است؟
جواب این سوال بسته به این که تولید ناخالص داخلی یا ملی محاسبه شود متفاوت است.
از آنجایی که در این مثال تولیدات این کارخانه در عربستان انجام شده، پس در محاسبه تولید ناخالص داخلی یا همان GDP، این ثروت (Z) به نام عربستان تمام می‌شود. اما در محاسبه تولید ناخالص ملی، این ثروت متعلق به این کشور نیست و باید تمام ثروتی که بخاطر تولیدات کشورهای دیگر، یعنی کانادا، در خاک عربستان ایجاد شده را از تولید ناخالص داخلی عربستان کسر کنیم تا تولید ناخالص ملی عربستان را بدست آوریم که در این مثال GNP می‌شود Y-Z، اما این میزان Z را باید به کشور ایجاد کننده‌اش یعنی کانادا اختصاص دهیم یعنی تولید ناخالص ملی GNP کانادا می‌شود X+Z. دقت کنید چون این ثروت درون خاک کانادا ایجاد نشده پس به عنوان تولید ناخالص داخلی GDP کانادا مطرح نمی شود و جدول زیر را می‌توانیم متصور باشیم.
بیشتر بدانید: بازار بدهی یا بازار اوراق قرضه
|
شماره |
کشور |
تولید ناخالص داخلی |
تولید ناخالص ملی |
|
۱ |
کانادا |
X |
X+Z |
|
۲ |
عربستان |
Y |
Y-Z |
با یک نگاه ساده به این جدول می‌توان فهمید که تولید ناخالص ملی کانادا از تولید ناخالص داخلی‌اش بیشتر است چون نه تنها در کشور خودش بلکه در سایر کشورها نیز مشغول سرمایه گذاری و تولید است. یعنی:
GNP Canada > GDP Canada
در مورد عربستان دقیقا برعکس این موضوع حکم فرماست یعنی:
GNP Arabia < GDP Arabia
نکته ی مهمی که از این مثال می‌توان فهمید این است که مقدار تولید ناخالص داخلی و تولید ناخالص ملی هر کشور با کمی تفاوت از همدیگر ظاهر می‌شوند و کشورهایی که تولید ناخالص ملی کوچکتری از تولید ناخالص داخلیشان دارند، معمولا کشورهایی هستند که سایر کشورها علاقه به سرمایه گذاری در آنها را دارند مثل چین و تایوان.
اما کشورهایی که تولید ناخالص ملی بزرگتری نسبت به تولید ناخالص داخلیشان دارند، معمولا کشورهایی پیشرفته تر هستند که علاقه مند به سرمایه گذاری در سایر کشورها به دلایل مختلف هستند مثل آمریکا.
حال اگر تولید ناخالص داخلی یک کشور از تولید ناخالص ملی‌اش خیلی بزرگتر باشد احتمالا آن کشور، کشوری عقب افتاده است که توانایی بهره برداری از ظرفیت های خود را ندارد مثل بعضی کشورهای آفریقایی که سایر کشورهای پیشرفته از آنها الماس، نفت و غیره بصورت غیر خام برداشت می‌کنند اما خودشان توانایی این کار را ندارند.
مشاهده بیشتر: استراتژی فارکس
دو جدول زیر نمایانگر تولید ناخالص داخلی و تولید ناخالص ملی کشورهاست:
GNP
برگرفته از سایت macrotrends
GDP
برگرفته از سایت macrotrends
الف- محاسبه ی تولید ناخالص داخلی: اگر تعداد هر محصول تولید شده‌ی داخل کشور را ضربدر قیمتش کنیم عددی بدست می آید، حالا اگر برای سایر محصولات همین کار را تکرار کنیم و اعدادشان را با هم جمع کنیم به عددی بزرگ می‌رسیم که بیانگر تولید ناخالص داخلی است.
ب- محاسبه ی تولید ناخالص ملی: دقیقا همانطور که تولید ناخالص داخلی محاسبه می‌شود، به همان صورت هم تولید ناخالص ملی محاسبه می‌شود اما این بار به همه ی تولیدی که به اسم یک کشور ایجاد شده می‌پردازیم چه درون مرزها چه بیرون از مرزها. پس اگر این کشور تولیداتی در سایر کشورها دارد آن را اضافه میکنیم به تولید ناخالص داخلی‌اش.
اگر میزان تولید ناخالص ملی یک ملت معین را تقسیم بر تعداد جمعیت همان ملت کنیم عددی به دست خواهد آمد مبنی بر اینکه هر نفر چه میزان سهمی از تولید این ناخالص ملی دارد.
بیشتر بدانید: روش های کسب درآمد دلاری
همانطور که در مقاله ی کیک اقتصاد بیان شده، در اثر تورم، گاها اعداد مربوط به تولید ناخالص داخلی یک کشور ظاهرا رشد می کنند و هر سال این عدد بزرگ تر می شود ولی آیا واقعا این به معنی رشد اقتصادی است؟
قطعا خیر، درواقع ظاهر امر نشان دهنده ی بزرگتر شدن اعداد تولید ناخالصی است، اما در بطن موضوع ما دچار پوکی هستیم چرا که این افزایش ها در اثر افزایش تولیدات حاصل نشده و باید از دل این اعداد، تورم را خارج کنیم تا به عدد واقعی برسیم. یعنی اگر قیمت یک پاکت سیمان از سال گذشته تا الان بخاطر تورم افزایش یافته باشد، قاعدتا این باعث می‌شود در ظاهر عدد تولید ناخالص افزایش یابد اما در واقع می دانیم که رشدی در اقتصاد اتفاق نیفتاده است.
استاد مقراضی در ویدیو تفاوت سود ظاهری و سود واقعی به طور کامل به توضیح این قضیه می پردازد که می توانید از اینجا به صورت رایگان تماشا کنید.
حال چنانچه ما اثر تورم را از این اعداد کم کنیم اصطلاحا می‌گوییم که عدد INFLATION ADJUSTED شده یعنی پوکی و تورم از آن خارج شده و رشد واقعی معین می شود.
با این حال تعاریف و شاخص های زیاد و مهم دیگری در این حوزه وجود دارند که شما برای تحلیل کامل وضعیت اقتصادی یک کشور باید آنها را بشناسید. این شاخص ها پیچیده نیستند اما به شدت مهم هستند و یادگیری آنها لازم هست مانند شاخص تولیدات صنعتی، شاخص بیکاری، شاخص دستمزدها و غیره که مانیتور کردن آنها به شما کمک می کند روند اقتصاد را به درستی پیشبینی کنید و سپس متوجه بشوید که چه زمانی و کجا باید سرمایه گذاری کنید تا پول‌تان را رشد دهید.
ما بخش مختصری از آنها یعنی GDP و GNP را با هم در این مقاله بررسی کردیم. جزییات اساسی و دقیق، که به شما کمک کند روند های اقتصادی را به راحتی شناسایی کنید را در دوره اقتصاد کلان بررسی میکنیم.
احتمالا به اهمیت بالای تولید ناخالص تا به اینجا پی برده اید، درواقع این شاخص و دیگر شاخص های مرتبط و تغییراتشان، دولت ها و بانک های مرکزی را به سمت اتخاذ تصمیمات مهم و انکار ناپذیر برای رشد پایدار تولید ناخالص سوق می‌دهند. قاعدتا هدف هر کشوری این هست که کیک اقتصادی بزرگ تری بسازد و تولید ناخالص خود را مدام افزایش دهد.
تصمیماتی که دولت ها و بانک های مرکزی می‌گیرند درطول زمان اجرایی می شوند و خواه ناخواه باعث ایجاد چرخه های رشد یا رکود در بازارهای مختلف می‌شوند. این اصل ساده به منزله ی پیدا کردن فرصت های مناسب برای سرمایه گذاری و کسب سود ما هست. تنها کافیست متوجه نوع سیاستگذاری پولی و مالی اتخاذ شده شویم، بعد از آن بازارهایی که با این تصمیمات رشد می‌کنند را پیدا کرده و با سرمایه گذاری در آنها و کمی صبر سود خوبی کسب میکنیم.
تنها راه ممکن برای کسب سودها، دریافت علم و اطلاعات مربوط به این حوزه است. اطلاعات لازم مانند میزان GNP و GDP هر کشور به راحتی در اینترنت قابل دسترسی هست ولی آنچه نیاز دارید، توانایی تحلیل این اطلاعات است. بی شک اگر علم اقتصاد کلان را ندانیم امکان بدست آوردن این سودها ممکن نیست، چه بسا با ندانستن این اصل مهم، در بازارهای اشتباه یا زمان های اشتباه سرمایه گذاری کنیم و در نهایت منجر به ضرر ما شود.
همچنین برای آشنایی بیشتر با علم اقتصاد پیشنهاد میکنیم مقالات زیر را مطالعه کنید:
تولید ناخالص داخلی، به محاسبه ی ارزش پولی که در اثر تولیدات درون مرزی یک کشور ایجاد شده می‌پردازد.
تولید ناخالص ملی، به محاسبه ی ارزش پولی که در اثر تولیدات یک ملت چه در کشور خودش و چه در کشورهای دیگر ایجاد شده، می‌پردازد.
بی شک خیر چرا که ممکن است این رشد ظاهری فقط در اثر تورم ایجاد شده باشد و باید تاثیر تورم را از آن کسر کنیم تا به نرخ واقعی برسیم، مانند ایران که متاسفانه سال به سال اعداد مربوط به تولید ناخالصی اش در اثر تورم بزرگ و بزرگتر می‌شوند(اعدادی که به ریال بیان می‌شوند) اما تولیدات کشور معمولا روندی ضعیف، ثابت و یا کاهشی دارند.
در مورد اکثر کشورها خیر، چون تعادلی بین سرمایه گذاری هر کشور در سایر کشورها، و سرمایه گذاری های سایر کشورها در آن کشور مشخص وجود دارد، به همین دلیل اعداد دو شاخص نزدیک به یکدیگر است اما در خصوص بعضی از کشورهای عقب افتاده این موضوع متفاوت است و تولید ناخالص داخلی بسیار بزرگتر از تولید ناخالص ملی شان است.
خیر چون سایر کشورها سرمایه گذاری‌هایی در این کشور کرده‌اند که میزان ثروت تولید شده ی درون مرزها را افزایش می‌دهد و و در واقع مقداری از تولید ناخالص ملی سایر کشورها را درون خود دارد که باید کسر گردد.
لینک کوتاه مقاله: https://amoozesh-boors.com/i/gnp
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
نظرات :
مبینا
1401-09-01سلام ممنون که به زبان ساده مفاهیم مهم اقتصاد رو آموزش یدید
مدیر وبسایت
1401-12-16سپاس از شما دوست عزیز
امین
1401-09-06سلام بسیار عالی ومفید بود
مدیر وبسایت
1401-12-24سپاس از شما دوست عزیز
MR
1401-12-21سلام خسته نباشید GDP per capita چیه؟ در مباحث اقتصادکلان زیاد بهش برخوردم!
مدیر وبسایت
1402-01-30عرض سلام و احترام خدمت شما دوست عزیز، تولید ناخالص داخلی سرانه تولید اقتصادی یک کشور را به ازای هر نفر اندازه گیری می کند و به دنبال آن است که رفاه یک ملت را با رشد اقتصادی به ازای هر نفر در آن کشور تعیین کند.
minoo
1402-01-16با سلام ممنون از مطلب آموزنده ...چطور میتونیم از تولید ناخالص ملی برای تحلیل بنیادی سهم ها استفاده کنیم؟
مدیر وبسایت
1402-03-09سلام به شما دوست عزیز روش ارزشگذاری سهام در تحلیل بنیادی پارامتر های مخصوص به خودش رو داره و برای صنعت به صنعت هم فرق میکنه لذا از پارامتری مثل تولید ناخالص ملی جهت تحلیل اقتصاد کلان جامعه استفاده میشه
حدیث
1402-02-12سلام در مورد فرمول تولید ناخالص داخلی توضیح میدید؟
مدیر وبسایت
1402-03-04عرض سلام و احترام خدمت شما دوست عزیز، فرمول تولید ناخالص داخلی به صورت زیر است. تولید ناخالص داخلی = مصرف (C) + سرمایه گذاری (I) + مخارج دولت (G) + (صادرات (X) – واردات (M)).
حدیث
1402-02-12سلام وقتتون بخیر تفاوت تولید ناخالص ملی و داخلی بهمون بگید
مدیر وبسایت
1402-03-04عرض سلام و احترام خدمت شما دوست عزیز، تفاوت تولید ناخالص ملی و داخلی در این است که تولید ناخالص ملی شامل ارزش تمام کالاها و خدماتی است که توسط شهروندان یک کشور، در سراسر دنیا تولید می شود، در صورتی که تولید ناخالص داخلی ارزش تمام کالاها و خدماتی است که در درون آن کشور تولید می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنیم تا مقاله زیر را مطالعه کنید. https://amoozesh-boors.com/fa/article/what-is-an-economic-cake
امین
1402-04-04سلام وقت بخیر مقاله بسیار خوب و مفید بود. با تشکر از مجموعه آموزش ساده بورس
مدیر وبسایت
1402-06-27سپاس از نظر خوب شما دوست عزیز
MahdyMoghimi
1402-06-04درود سرانه تولید ناخالص ملی چیست؟
مدیر وبسایت
1402-07-26با سلام و احترام فراوان خدمت شما دوست عزیز، سرانه تولید ناخالص ملی (Gross Domestic Product per capita) به میزان تولید ناخالص ملی (GDP) یک کشور تقسیم بر تعداد جمعیت آن کشور در یک دوره زمانی معین اشاره دارد. این معیار به ما نشان می‌دهد که در میانه هر شهروند یک کشور چقدر ارزش تولید ملی به نرخ جاری دارد. سرانه تولید ناخالص ملی معمولاً به عنوان یک معیار از رفاه اقتصادی یا درآمد متوسط در یک کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند به مقایسه توسعه اقتصادی بین کشورها کمک کند.