سهام شناور یا آزاد یعنی سهامی که آزادانه بین مردم دست به دست می‌شود. مثلا اگر 2 شرکت سرمایه‌گذاری مختلف روی هم 70% از سهام یک شرکتی را در اختیار دارند و قصد آنها از داشتن این سهام، کنترل کردن و مدیریت کردن آن شرکت است، بنابراین آن 70% سهام عملا شناور نیست و فقط 30% باقی می‌ماند که بین مردم معامله می‌شود. هر چقدر سهام شناور بیشتر باشد نقدشوندگی آن سهام نیز بیشتر می‌شود. شرکت‌هایی که کوچک هستند و سهام شناور آنها هم کم است، از طرفی مشکل نقدشوندگی خواهند داشت و از طرف دیگر قیمت آن سهام ها به راحتی دستخوش بازی‌ها و دستکاری‌ها می‌شود و در این طور مواقع باید مراقب افزایش قیمت‌های کاذب و ساخته شدن حباب قیمتی باشید.
به عبارت دیگر، سهام شناور (Free Float) بخشی از سهام شرکت‌های بورسی است که بین سهامداران خُرد در حال چرخش است. سهام شناور در واقع بخشی از سهام یک شرکت است که صاحبان آن، قصد خرید و فروش نوسانی آن را دارند و نه تکیه بر کرسی مدیریت. در ادامه به آموزش سهام شناور می‌پردازیم و درصدهایی از سهام شناور که برای خرید سهام در بورس مناسب هستند را به شما معرفی می‌کنیم.
سهام شناور که به آن سهام شناور آزاد هم گفته می‌شود، بخشی از سهام یک شرکت است که در اختیار سهامداران غیر راهبردی یا سهامداران خُرد قرار دارد. سهامداران عمده، برای دوره‌های بلند مدت روی سهام شرکتها سرمایه‌گذاری می‌کنند اما سرمایه‌گذاران خُرد معمولا قصد نگهداری سهام‌ها به صورت بلندمدت را ندارند.
بخشی از سهام شرکت که در دست سهامداران عمده قرار ندارد، به عنوان سهام شناور شناخته می‌شود. وجود سهام شناور امکانی را برای سایر سرمایه‌گذاران (حقیقی یا حقوقی) فراهم می‌کند تا بتوانند به قصد سرمایه‌گذاری کوتاه مدت سهم ها را خرید و فروش کرده و از این راه کسب سود کنند.
سهام شناور، معیاری است که باید با توجه به سایر فاکتورها، برای خرید و فروش سهام در نظر گرفته شود. برای مثال سهام شناور یک شرکت در کنار ارزش بازار آن است که می‌تواند باعث تصمیم سهامداران به خرید و فروش آن شود. در جدول زیر، مقایسه سهام شناور بالا و پایین، در حالت کلی نشان داده شده است.
|
سهام شناور بالا |
سهام شناور پایین |
|
نوسان قیمت کمتر |
نوسان قیمت بیشتر |
|
سرعت بازدهی کمتر |
سرعت بازدهی بیشتر |
|
امکان کمتر دستکاری قیمت |
امکان بیشتر دستکاری قیمت |
|
تمایل بیشتر سهامداران به خرید |
تمایل کمتر سهامداران به خرید |
|
نقدشوندگی بیشتر |
نقدشوندگی کمتر |
سهام شناور نمادهای بورسی را می‌توانید از طریق سایت مدیریت فناوری بورس تهران (TSETMC) مشاهده کنید. برای این کار ابتدا وارد سایت شده و با جستجوی نماد مورد نظر خود، تابلوی مربوط به آن را ببینید. در شکل زیر، میزان سهام شناور نماد شستا (سرمایه گذاری تامین اجتماعی) که معادل 10% از کل سهام شرکت است، نشان داده شده است.
وجود 10% سهام شناور بدین معنی است که ده درصد از کل سهام شرکت برای خرید و فروش در دست سهامداران خُرد قرار دارد. در واقع سهامداران عمده شستا این 10 درصد را واگذار کرده و قصد ندارند به واسطه‌ی آن در شرکت، نقش مدیریتی داشته باشند.
در پنجره مربوط به هر نماد در سایت TSETMC تمام اطلاعات یک سهم از جمله درصد سهام شناور وجود دارد اما فقط در نمادهای فرابورسی این عدد ذکر نشده است. برای مثال، شکل زیر، تابلوی ددانا (داروسازی دانا) را نشان می‌دهد که درصد شناور آن اعلام نشده است. برای اطلاع از درصد سهام شناور نمادهای فرابورس می‌توانید به اطلاعات منتشر شده سه ماهه شرکت ها در سایت کدال مراجعه کنید.
برای محاسبه سهام شناور یک شرکت می‌توانید با مراجعه به قسمت سهامداران عمده سهم در سایت مدیریت فناوری، درصدهایی را که بالای 1 (سهامداران راهبردی) هستند را با یکدیگر جمع کرده و از عدد 100 کم کنید. با این کار، درصد سهام شناور مشخص می‌شود. همان طور که در شکل زیر می‌بینید، سهامداران عمده (مدیریتی) شستا حدود 86 درصد از کل سهام شرکت را در دست دارند اما سهام شناور آن 10 درصد ذکرشده است. شاید بپرسید پس 4 درصد باقی مانده چه می شود؟
به علت تغییرات مدام سهام شناور، اعداد و درصدهای مربوط به آن با تاخیر به‌روزرسانی می‌شوند برای همین ممکن است چنین عدم تطابق‌های جزیی پیش بیاید. همان طور که گفتیم، برای اطلاع از درصد دقیق سهام شناور شرکتها باید به گزارشات سه ماهه‌ای که سازمان بورس و اوراق بهادار در سایت کدال منتشر می‌کند، مراجعه کنید.
بله. گاهی سهامداران عمده شرکتها، بخشی از سهام خود را می‌فروشند و با این کار درصد شناوری سهم را بیشتر می‌کنند. در برخی موارد شرکتها خود اقدام به خرید بخشی از سهام قابل معامله یا همان سهام شناور می‌کنند و همین باعث می‌شود تا تعداد سهم‌های منتشر شده در دست سایر سرمایه‌گذاران کمتر شده و عدد مربوط به سهام شناور کاهش پیدا کند. به همین دلیل، میزان شناوری سهم ها ثابت نیست و ممکن است در زمانهای مختلف، دچار تغییر شود. برای بررسی تغییرات سهام شناور، می‌توانید به اطلاعاتی که در بازه‌های زمانی سه ماهه در سایت کدال، منتشر می‌شود، مراجعه کنید.
برای مثال، فرض کنید شرکت الف، در بورس پذیرفته شده و 20 درصد از کل سهام خود را به صورت عرضه اولیه، در اختیار عموم قرار می‌دهد. پس از پایان عرضه اولیه همین شرکت 10 درصد دیگر از سهام خود را می‌فروشد و درصد سهامداران عمده‌اش به 70 می‌رسد. با این حساب سهام شناور از 20 به 30 درصد افزایش پیدا می‌کند.
در بسیاری از بورسهای مختلف دنیا اگر سهام شناور شرکتی کمتر از 25 درصد باشد، نمی‌تواند در بورس فعالیت کند. دلیل آن هم این است که سهام شناور کمتر از 25 درصد به معنای این است که مالکان شرکت علاقه چندانی به در اختیار گذاشتن سهام خود به مردم ندارند. به همین علت، اکثر بورس‌ها چنین شرکت‌هایی را در لیست شرکت‌های پذیرفته شده قرار نمی‌دهند چون مالکان آنها بیشتر علاقه‌مند به نگهداری سهم‌های خود هستند.
با این حال درصد شناوری سهام بورس ایران در نمادهای مختلف متفاوت است و قانون 25 درصدی سهام شناور در بورس ایران وجود ندارد. در واقع محدوده شناوری آزاد سهم ها بسیار وسیع است. برای مثال می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد:
البته همان طور که گفتیم درصدهای بالا، مدام در حال تغییر بوده و ثابت نیستند. حال سوال مهم این است که درصد سهام شناور چه تاثیری در بورس ایران دارد؟
به طور کلی می‌توان گفت هر چه سهام شناور یک سهم بیشتر باشد، امکان نقدشوندگی آن بیشتر است. علاوه بر این امکان دستکاری قیمت در چنین نمادهایی کمتر است چون دستکاری قیمت در این نمادها به حجم زیادی از سرمایه نیاز دارد.
از طرف دیگر، هر چه یک شرکت کوچکتر بوده و سهام شناور آن کمتر باشد، امکان دستکاری قیمت در آن بیشتر است. به عبارت دیگر، در نمادهایی که سهام شناور کمتری دارند، امکان تغییر قیمت با شایعات و تزریق هیجانات در بازار بیشتر خواهد بود. چنین سهم‌هایی موقعیت‌های مناسبی برای سفته‌بازان فراهم می‌کنند تا به آسانی با سرمایه کم در قیمت سهم تاثیر بگذارند.
فرض کنید دو شرکت الف و ب ارزش بازار یکسان دارند اما سهام شناور نماد شرکت الف 45 درصد و سهام شناور نماد شرکت ب، 5 درصد است. در این حالت، نماد ب به سرمایه کمتری برای تغییر قیمت و صف خرید شدن احتیاج دارد. از طرف دیگر نماد الف به دلیل این که تعداد بیشتری از سهام آن در دست مردم یا سهامداران خُرد است با سرعت کمتری رشد قیمت در آن اتفاق می‌افتد.
در زمانی که عرضه در سهام اتفاق می‌افتد، احتمال تشکیل صف فروش در نماد الف، بیشتر است چون تعداد بیشتری از سهام (نسبت به نماد ب) در دست سهامداران خُرد است.
در قسمت قبلی درصد بالا و پایین شناوری سهم‌ها را بررسی کردیم. سهم‌های با درصد شناوری بالا، نقدشوندگی بیشتر و امکان دستکاری قیمت کمتری دارند و برعکس سهم‌های با درصد شناوری پایین، نقدشوندگی کمتر و امکان بیشتری برای دستکاری قیمت در آنها وجود دارد. البته این نکات کلی هستند و نباید مبنای تصمیم‌گیری شما قرار بگیرند. در ادامه نکاتی که برای به دست آوردن درصد مناسب سهام شناور به آنها نیاز دارید را توضیح می‌دهیم.
۱- ما در بورس ایران سهم‌هایی داریم که سهام شناور 100 درصد دارند اما این عدد بالا لزوما به معنای مناسب بودن سهم برای خرید نیست. سهام شناور 100% به این معنی است که شرکت سهامدار عمده‌ای ندارد.
۲- همان طور که قبلا هم گفتیم در بورسهای اکثر کشورها، نمادها دارای سهام شناور بیشتر از 25 درصد هستند.
۳- بهتر است میانگین سهام شناور در نمادهای بورسی و فرابورسی را به عنوان مبنای خود در نظر بگیرید. برای به دست آوردن این میانگین می‌توانید از اطلاعات دقیق سایت کدال در زمینه انتشار سهام شناور استفاده کرده و میانگین سهام شناور را به دست بیاورید. برای مشاهده این لیست اینجا کلیک کنید.
پیش از این به چگونگی تاثیر درصد شناور بالا و پایین در مورد نقدشوندگی و احتمال دستکاری بازار پرداختیم. همان طور که گفتیم، این نسبت‌ها کلی هستند و باید موارد دیگری را هم برای تاثیرگذاری بر قیمت سهام در نظر گرفت. یکی از مهمترین این عوامل، ارزش بازار است.
با کنار هم قرار دادن دو مفهوم ارزش بازار و سهام شناور می‌توان به درک بهتری از نقدشوندگی و کنترل قیمت توسط سفته بازان رسید.
اگر درصد سهام شناور یک نماد، پایین باشد اما ارزش بازار بالایی داشته باشد، امکان دستکاری در آن کم است. چون آن شرکت بزرگ است و ارزش بازار زیادی دارد، با وجود درصد پایین سهام شناور، همچنان میزان سهام در دستِ سهامداران خُرد زیاد است و به راحتی قابل جمع شدن نیست.
اهمیت سهام شناور در بورس به دلیل تاثیرگذاری آن بر قیمت سهام است. بنابراین باید بر اساس استراتژی معاملاتی خود و میزان ریسک‌پذیری، سهم خود را انتخاب کنید.
البته انتخاب سهم مناسب تنها با این عوامل ممکن نیست و به دانش بورسی جامعی نیاز دارد. برای دستیابی به این دانش و آشنایی با تکنیک‌های تابلوخوانی، نوسانگیری و ترفندهای بورس ایران به دوره مربوطه مراجعه کنید.
شاخص سهام آزاد شناور، شاخصی است که نحوه محاسبه آن همانند شاخص کل است با این تفاوت که هنگام وزن‌دهی به شرکتها، به جای استفاده از کل سهام منتشر شده از سهام شناور شرکتها استفاده می‌شود. شاخص آزاد شناور در واقع رفتار قسمتی از بازار را نشان می‌دهد که از قدرت نقدشوندگی بیشتری برخوردار است. برای مشاهده این شاخص می‌توانید به سایت TSETMC مراجعه کنید.
سهام شناور و حباب قیمت در بورس ایران به یکدیگر مرتبط هستند. شرکت‌هایی که سرمایه پایین (یا ارزش بازار پایین) داشته و درصد سهام شناور آنها کم است، امکان تغییرات قیمت در آنها بیشتر است چون با سرمایه کمی می‌توان قیمت سهم را بالا برد و به راحتی حباب قیمتی ایجاد کرد.
بنابراین به طور کلی می‌توان گفت هر چه سهام شناور یک شرکت پایین باشد احتمال حباب قیمتی در آن بیشتر است البته باید فاکتور میزان سرمایه شرکت یا ارزش بازار آن را در نظر بگیرید چون ممکن است شرکتی درصد سهام شناور پایین اما ارزش بازار زیادی داشته باشید. در این حالت امکان بروز حباب قیمتی در چنین سهمی پایین است.
درصد سهام شناور آزاد، فاکتوری است که پیش از خرید سهام باید حتما به آن توجه کنید. احتمالا با توضیحاتی که تا بدین جا داده‌ایم با کاربرد سهام شناور در بورس آشنا شده‌اید. در ادامه به صورت خلاصه کاربرد سهام شناور را بیان می‌کنیم.
توجه به درصد سهام شناور شرکتها در بورس و رابطه آن با قیمت سهام، میزان ریسک و بازدهی از عوامل مهمی هستند که پیش از خرید سهام باید در نظر گرفت. البته سهام شناور تنها یکی از فاکتورهای تاثیرگذار در قیمت سهام است. بازار بورس ایران پُر است از عواملی که قدرت تاثیرگذاری بر قیمت را دارند و همین نکته انتخاب سهام مناسب برای خرید را کمی دشوار می‌کند. انجمن خبرگان سرمایه‌گذاری ایران به هدف کاهش ریسک فرآیند انتخاب سهام مناسب برای خرید، در سبد پیشنهادی سهام خود ارزنده‌ترین سهم‌های بورس را با توجه به فیلترهای مختلف تحلیلی در اختیار شما قرار می‌دهد. برای دسترسی به این سبد سهام پیشنهادی، به صفحه لینک شده مراجعه کنید.
برای شروع یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه در بورس، باید به طور کامل با مفاهیم بورسی آشنا شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، می‌توانید از مقالات زیر استفاده کنید.
سهام شناور آزاد به آن دسته از سهام شرکتها گفته می‌شود که برای خرید و فروش در اختیار عموم مردم یا سهامداران غیر راهبردی، قرار می‌گیرد.
به طور کلی می‌توان گفت سهام شناور متعادل که به میانگین سهام شناور شرکتها نزدیک باشد، بهتر است. با این حال انتخاب سهام شناور بالا یا پایین به استراتژی معاملاتی هر فرد و میزان ریسک‌پذیری او بستگی دارد.
برای آگاهی از میزان سهام شناور شرکت‌های بورسی می‌توانید از سایت TSETMC استفاده کنید. برای پیدا کردن درصد شناوری نمادهای فرابورس هم می‌توانید به سایت کدال مراجعه کنید. چگونگی استفاده از این دو سایت برای پیدا کردن درصد سهام شناور در متن مقاله توضیح داده شده است.
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
نظرات :
FaridMoghadam
1402-03-20سلام زمانی که سهام شناور در حال افزایش باشه آیا بر روی نقدینگی هم تاثیر میزاره؟
مدیر وبسایت
1402-04-26سلام خدمت شما دوست عزیز افزایش شناوری سهام شرکت ها بر روی نقد شوندگی و میزان نوسان پذیری آنها تاثیر میگذارد
SarinaMomeni
1402-06-07خسته نباشید مقاله خیی خوبی بود فقط با افزایش سهام شناور چه اتفاقی در نقدینگی خواهد افتد؟
مدیر وبسایت
1402-07-01سلام به شما دوست عزیز، ممنونم از شما با افزایش سهام شناور نقدینگی در سهام افزایش پیدا خواهد کرد و با توجه به این موضوع نوسانات قیمت در سهام کاهش پیدا می‌کند.