بازار خرسی و گاوی چیست؟

بازار خرسی و بازار گاوی دو اصطلاحی هستند که به وفور در بازارهای مالی به نام آن‌ها برمی‌خورید اما مفهوم آن‌ها چیست؟

بازار گاوی (Bull Market) زمانی اتفاق می‌افتد که شرایط بازار بورس، صعودی باشد و قیمت‌ها در حال افزایش باشند. احتمالا علت این نامگذاری به این دلیل است که گاو موقع حمله به دشمن، شاخ‌هایش را از پایین به سمت بالا می‌کشد. این حرکت شبیه موج‌های صعودی در بازار سهام است که از بالا به سمت پایین حرکت می‌کنند.

بازار خرسی (Bear Market) زمانی اتفاق می‌افتد که شرایط بازار بورس، نزولی باشد و قیمت‌ها در حال کاهش باشند. دلیل نامگذاری روند نزولی در بازارهای مالی به بازار خرسی احتمالا به نوع جنگیدن خرس مربوط می‌شود. خرس برای جنگیدن پنجه‌هایش را از بالا به سمت پایین می‌کشد. این حرکت بسیار شبیه حرکت قیمت از قله‌ها به سمت دره‌ها یا همان روند نزولی در بازار سهام است.

پیشنهاد مطالعه: سبد پیشنهادی سهام بورس تهران

اصطلاح بازار گاوی و خرسی در بورس

قبل از این که بیشتر به مفهوم این دو اصطلاح در بورس بپردازیم، لازم است به این نکته اشاره کنیم که:

بازار گاوی، صعودی و بولیش به یک معنا هستند.
بازار خرسی، نزولی و بِریش هم معنای مشترکی دارند.

با این حساب اگر این نام‌ها را در هر جایی دیدید، می‌دانید که منظور از همه آن‌ها یک چیز است. حیوان گاو به روند افزایشی قیمت و حیوان خرس به روند کاهشی آن اشاره دارد.

پیشنهاد ویژه: آموزش رایگان بورس تهران

مفهوم بازار گاوی در بورس

زمانی که شرایط اقتصادی در یک کشور رو به رشد قرار دارد، بازار سهام آن کشور با افزایش قیمت‌ها رو به رو می‌شود. در چنین شرایطی می‌گویند بازار گاوی است البته نام بازار گاوی یا صعودی به احساسات سرمایه گذاران از روند بازار نیز گفته می‌شود. زمانی که سِنتیمنت یا احساس اکثر سرمایه گذاران نسبت به روند بازار صعودی است از اصطلاح بازار گاوی نیز استفاده می شود چون به هر حال بازارهای مالی تحت تاثیر نگرش سرمایه گذاران هستند.

افزایش مداوم قیمت‌ها، نشانه یک بازار گاوی در تمام بازارهای مالی است. بازار گاوی در بورس با افزایش قیمت سهام شرکت‌های بورسی همراه است. در چنین شرایطی سرمایه گذاران باور دارند که روند صعودی به صورت بلند مدت ادامه خواهد داشت. علاوه بر این در چنین شرایطی سطح اشتغال در کشور بالاست و اقتصاد قوی است.

پیشنهاد مطالعه: اصول نوسان گیری در بورس

مفهوم بازار خرسی در بورس

زمانی که شرایط اقتصادی در یک کشور رو به افول می‌گذارد، بازار سهام آن کشور با کاهش قیمت‌ها رو به رو می‌شود. در چنین شرایطی از اصطلاح بازار خرسی یا نزولی استفاده می‌کنند البته همان طور که در قسمت قبلی گفتیم زمانی که سِنتیمنت سرمایه گذاران از روند قیمت‌ها، نزولی است هم از این اصطلاح استفاده می‌شود چون سرمایه گذاران و بازار سرمایه دو بخش جدانشدنی از یکدیگر هستند.

کاهش مدام قیمت‌ها، نشانه یک بازار خرسی است. زمانی که سهام شرکت‌های بورسی با کاهش قیمت همراه می‌شوند، بازار خرسی شروع می‌شود. در چنین شرایطی معمولا کشورها از نظر اقتصادی در وضعیت بدی به سر می‌برند و نرخ بیکاری افزایش پیدا می‌کند. کارخانه‌ها تعدیل نیرو می‌کنند و رشد اقتصادی به شدت کُند می‌شود. با دیدن چنین شرایطی سرمایه گذاران به این باور می‌رسند که روند نزولی به مدت زیادی ادامه خواهد یافت.

پیشنهاد مطالعه: سرمایه گذاری در بازار بورس

علت نامگذاری بازار صعودی و نزولی به بازار گاوی و خرسی در چیست؟

همان طور که در ابتدای متن اشاره کردیم یکی از علت‌هایی که بازار صعودی و نزولی با نام‌های گاوی و خرسی شناخته می‌شوند، نوع حمله این حیوانات است. گاو با شاخ زدن از پایین به بالا، تداعی کننده حرکات صعودی در بازار است حال آن که خرس با پنجه کشیدن از بالا به پایین، تداعی کننده حرکات نزولی در بازار است.

از نظر تاریخی، علت دیگری برای نامگذاری بازارها به گاوی و خرسی نیز وجود دارد. در زمان‌های گذشته دلالان پوست خرس با امید به این که قیمت پوست خرس در آینده کمتر می‌شود، این پوست‌ها را پیش از این که به دستشان برسد، با قیمت بالایی پیش فروش می‌کردند و زمانی که قیمت کمتر می‌شد، پوست‌های خرس مورد نیازشان را با قیمت کمتر از شکارچیان می‌خریدند و به مشتری‌های خود می‌دادند و بدین طریق از این تفاوت قیمت سود می‌کردند. این دلالان به خرس‌ها معروف شدند. خرس‌ها کوتاه شده عبارت دلالان پوست خرس بود. در همان زمان‌ها مردم دو حیوان گاو و خرس را در یک میدان به مبارزه وا می‌داشتند و از آن جا که همیشه گاو و خرس رقیب و متضاد یکدیگر بودند، برای بازارهای صعودی از اصطلاح گاوی استفاده می‌شد.

پیشنهاد مطالعه: 10 نکته طلایی در بورس

آیا می توان به هر کاهش و افزایش قیمتی بازار خرسی و گاوی گفت؟

به هر کاهش قیمتی، بازار خرسی گفته نمی‌شود و به هر افزایش قیمتی هم بازار گاوی گفته نمی‌شود. برای این که بتوان نام بازار گاوی و خرسی را به درستی استفاده کرد باید به دو نکته مهم توجه کنید:

۱- به طور کلی زمانی که اسم بازار گاوی و خرسی یا بولیش و بریش می‌آید، روندهای بلند مدت مد نظر هستند و افزایش یا ریزش قیمت‌ها در تایم فریم‌های کوتاه مدت در نظر گرفته نمی‌شوند.

۲- اگر قیمت به اندازه یک درصد خاص افزایش یا کاهش پیدا کند می‌توان از اصطلاحات بازار گاوی و خرسی استفاده کرد. زمانی که قیمت بیشتر از ۲۰ درصد نسبت به آخرین دره یا کف‌های قیمتی، رشد می کند، به عنوان بازار گاوی یا صعودی در نظر گرفته می‌شود. زمانی هم که قیمت بیشتر از ۲۰ درصد نسبت به آخرین قله یا سقف‌های قیمتی افت کند، به عنوان یک بازار خرسی واقعی در نظر گرفته می‌شود.

پیشنهاد مطالعه: قوانین کارگزاری

ویژگی های بازار گاوی و خرسی

هر چند تعریف بازار خرسی و گاوی با کاهش و افزایش قیمت‌ها به سادگی ممکن است اما این بازارها ویژگی‌های خاصی دارند که آگاهی از آن‌ها برای سرمایه گذاری در بورس الزامی خواهد بود.

ویژگی های بازار گاوی و خرسی

۱- رابطه بازار گاوی و خرسی و میزان عرضه و تقاضا در سهام

بازار گاوی؛ تقاضای زیاد و عرضه کم

در یک بازار گاوی میزان تقاضا بسیار بالاست و سرمایه گذاران بسیاری علاقه به خرید سهام پیدا می‌کنند. از طرف دیگر به خاطر افزایش قیمت‌ها بسیاری از سرمایه گذارانی که صاحب سهام هستند، حاضر نیستند سهام خود را بفروشند. در چنین حالتی میزان عرضه به شدت کاهش پیدا می‌کند و رقابت برای به دست آوردن سهام بیشتر می‌شود. همین موضوع نیز باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود.

در بازار بورس ایران زمانی که یک بازار گاوی وجود دارد، صف خرید شکل می‌گیرد چون میزان عرضه در چنین شرایطی به شدت کم می‌شود. البته هر صف خریدی در بورس به معنای وجود یک بازار گاوی نیست.

پیشنهاد ویژه: تغییرات قیمت سهام بعد از تقسیم سود نقدی

بازار خرسی؛ تقاضای کم و عرضه زیاد

در بازار خرسی یا نزولی، قضیه کاملا برعکس است. بیشتر سرمایه گذاران می‌خواهند سهام خود را بفروشند و عده کمی تمایل به خرید دارند. در نتیجه میزان عرضه بیشتر از تقاضا می‌شود و همین موضوع باعث کاهش قیمت‌ها می‌شود.

در بازار بورس ایران زمانی که یک بازار خرسی یا نزولی وجود دارد، اکثر سهم‌ها با صف فروش سنگین مواجه می‌شوند. در چنین شرایطی کسی حاضر نیست سهام فروشنده‌ها را بخرد و قیمت‌ها روز به روز کاهش پیدا می‌کنند.

۲- رابطه بازار گاوی و خرسی و روان شناسی سرمایه گذاران

طرز تفکر سرمایه گذاران و احساسات آن‌ها نسبت به بازار ، در روندهای ایجاد شده در بورس بسیار تاثیرگذار است. به عبارت دیگر روان شناسی سرمایه گذاران یا آن چه که در ذهن آن‌ها نسبت به بازار وجود دارد، در افزایش و کاهش قیمت‌ها در بازار موثر است.

در یک بازار صعودی یا گاوی، سرمایه گذاران با امید به دست آوردن سود بیشتر، سهام بیشتری می‌خرند و همین دیدگاه باعث ادامه حرکت صعودی در بورس می‌شود اما در یک بازار نزولی یا خرسی، جو حاکم بر بازار و طرز تفکر سرمایه گذاران نسبت به آینده بازار، منفی است. به همین دلیل آن‌ها شروع به بیرون کشیدن سرمایه خود از بورس می‌کنند و همین موضوع باعث ادامه حرکت نزولی در بورس می‌شود.

پیشنهاد ویژه: آموزش تابلو خوانی

۳- رابطه بازار گاوی و خرسی و شرایط اقتصادی

اقتصاد و بورس بسیار به یکدیگر وابسته هستند. شرکت‌هایی که سهام آن‌ها در بورس معامله می‌شود، نقش بزرگی در اقتصاد یک کشور دارند و به همین دلیل است که اقتصاد و بازار سهام بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند.

در یک بازار گاوی یا صعودی، وضعیت اقتصادی خوب است و مردم پول زیادی دارند و تمایل به خرج کردن آن وجود دارد. در نتیجه میزان مصرف بیشتر می‌شود و همین امر باعث به حرکت درآمدن اقتصاد و تقویت آن می‌شود. در نتیجه شرکت‌های بورسی رونق می‌گیرند و با سودسازی بیشتر، قیمت سهام آن‌ها در بورس افزایش پیدا می‌کند.

در یک بازار خرسی یا نزولی، وضعیت کاملا برعکس است. شرکت‌های بورسی نمی‌توانند سود زیادی به دست بیاورند چون به علت شرایط بد اقتصادی، مردم حاضر نیستند پول خرج کنند و همین باعث کاهش نقش مصرف کنندگی مردم می‌شود. در نتیجه‌ی چنین شرایطی شرکت‌های بورسی نمی‌توانند سود زیادی ثبت کنند و قیمت سهام آن‌ها در بورس کاهش پیدا می‌کند.

۴- رابطه بازار گاوی و خرسی و روندهای بلند مدت

عامل اصلی تعیین کننده یک بازار گاوی یا خرسی، روندهای بلند مدت هستند. به عبارت دیگر زمانی که بازار به اخبار خاصی به صورت سریع واکنش نشان می‌دهد را نمی‌توان به عنوان شروع یک بازار گاوی یا خرسی در نظر گرفت. تغییرات کوچک قیمت عمدتا روندهای کوتاه مدت را به وجود می‌آورند. روندهای کوتاه مدتی که در بسیاری از موارد حرکت اصلی قیمت را اصلاح می‌کنند. به همین دلیل است که تنها روندهای طولانی و بلند مدت برای تشخیص یک بازار گاوی یا خرسی به کار می‌روند.

البته همیشه روندهای بلند مدت را نمی‌توان در دسته بندی بازار گاوی یا خرسی گذاشت. چون در برخی مواقع روند حرکت قیمت در بلند مدت خنثی است. در چنین حالتی حرکات رو به بالا و پایینی در بازار شکل می‌گیرند که تقریبا برابر هستند و سود و ضرر سرمایه گذاران را خنثی می‌کنند. در این مواقع روند بازار خنثی است و با بالا و پایین رفتن قیمت به یک اندازه، بازار منتظر جهت پیدا کردن به یک سمت است.

پیشنهاد مطالعه: ارزش خالص دارایی یا NAV در بورس

در بازار گاوی و خرسی بورس چطور باید معامله کرد؟

زمانی که بازار گاوی یا صعودی می شود باید با توجه به آموزش‌های بورسی خود، در اوایل روند صعودی، بازار گاوی را شناسایی کنید تا بتوانید با خرید به موقع سهام از افزایش قیمت‌ها سود به دست بیاورید. این نکته را نیز به یاد داشته باشید که بازار گاوی در بلند مدت اتفاق می‌افتد پس اصلاحات کوتاه مدت قیمتی نباید روی سرمایه گذاری شما تاثیری داشته باشد.

زمانی که بازار خرسی یا نزولی می‌شود شما باید بتوانید با توجه به تکنیک‌های مدیریت سرمایه پیش از شروع روند نزولی قوی در بازار، سهام خود را بفروشید. چون همان طور که می‌دانید بازار بورس یک طرفه است و کاهش قیمت‌ها منجر به ضرر سرمایه گذاران می‌شود. اگر دانش اقتصادی داشته باشید می‌توانید به موقع سهام خود را بفروشید و در سایر بازارهای مالی سرمایه گذاری کنید تا زمانی که بازار بورس دوباره به شکل گاوی یا صعودی در بیاید و در آن سرمایه گذاری کنید.

بزرگترین اشتباهی که سرمایه گذاران ممکن است در یک بازار خرسی مرتکب شوند این است که با دیدن کاهش قیمت‌ها گمان می‌کنند فرصت مناسب برای سرمایه گذاری فراهم شده است. حال آن که واقعیت این است که اگر در یک بازار نزولی، سهام بخرید به احتمال زیاد با کم شدن مداوم قیمت‌ها، ضرر زیادی خواهید کرد. پس بهتر است اگر سهامی ندارید در زمان بازار خرسی به بورس نزدیک نشوید و منتظر تغییر جهت بازار بمانید.

بازار گاوی و خرسی به معنای بازار صعودی و نزولی در بورس می‌باشند. زمان شروع یک بازار گاوی، معمولا شرایط اقتصادی خوب است و میزان تقاضا برای خرید سهام زیاد است اما در یک بازار خرسی، معمولا شرایط اقتصادی اوضاع نا‌به‌سامانی دارد و میزان عرضه سهام در بورس بسیار زیاد است و کسی علاقه‌ای به خرید سهام ندارد. البته این دو اصطلاح در بلندمدت اتفاق می‌افتند و نمی‌توان هر روند کوتاه مدت صعودی یا نزولی را بازار گاوی یا خرسی نامید.

پیشنهاد مطالعه: ورود به بورس ایران

سوالات متداول

۱- بازار گاوی در بورس چیست؟

بازار گاوی به معنای یک بازار صعودی است که در آن قیمت‌ها در حال افزایش هستند.

۲- بازار خرسی در بورس چیست؟

بازار خرسی به معنای یک بازار نزولی است که در آن قیمت‌ها در حال کاهش هستند.

۳- نام بازار گاوی و خرسی از کجا می آید؟

یکی از علت های نامگذاری بازار صعودی و نزولی به نام‌های گاوی و خرسی به علت نوع حمله کردن این دو حیوان است. در متن مقاله در این مورد بیشتر توضیح داده‌ایم.

بازار خرسی و گاوی چیست؟

اصطلاح بازار گاوی و خرسی در بورس

مفهوم بازار گاوی در بورس

مفهوم بازار خرسی در بورس

علت نامگذاری بازار صعودی و نزولی به بازار گاوی و خرسی در چیست؟

آیا می توان به هر کاهش و افزایش قیمتی بازار خرسی و گاوی گفت؟

ویژگی های بازار گاوی و خرسی

۱- رابطه بازار گاوی و خرسی و میزان عرضه و تقاضا در سهام

۲- رابطه بازار گاوی و خرسی و روان شناسی سرمایه گذاران

۳- رابطه بازار گاوی و خرسی و شرایط اقتصادی

۴- رابطه بازار گاوی و خرسی و روندهای بلند مدت

در بازار گاوی و خرسی بورس چطور باید معامله کرد؟