چگونه در بورس خودرو بخریم؟ | آموزش تصویری مرحله به مرحله

خرید خودرو از بورس کالا، از اردیبهشت ۱۴۰۱ برای تمام اشخاص حقیقی امکان‌پذیر شده است. برای خرید خودرو از این طریق باید علاوه بر احراز هویت سجام، کد معاملاتی بازار فیزیکی بورس کالا اخذ کنید. عرضه خودرو در بورس، با هدف ایجاد بازاری شفاف و رقابتی، امکان خرید خودرو بدون قرعه کشی را برای تمام افراد بالای ۱۸ سال فراهم کرده است. تاکنون در بورس کالا، خودروهایی مانند پژو ۲۰۷، تارا، دیگنیتی، شاهین، فیدلیتی و... عرضه شده‌اند. اگر شما هم جز اشخاصی هستید که قصد خرید خودرو از بورس کالا را دارید، در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا صفر تا صد خرید خودرو از بورس کالا را شرح دهیم.

«دانش اقتصادی و سرمایه گذاری مهمترین چیزهایی هستند که باید در زندگی بیاموزید.»

هومن مقراضی

۱- ثبت نام و احراز هویت در سجام

برای خرید خودرو از بورس و یا کلا انجام هر گونه فعالیت اقتصادی در بازارهای مالی، نخستین کاری که باید انجام دهید، ثبت نام در سامانه سجام و احراز هویت در آن است.

• اگر قبلا برای انجام معاملاتِ سهام و سایر اوراق بهادار، کد بورسی دریافت کرده‌اید، نیازی به انجام این مرحله ندارید.
• اگر کد بورسی ندارید باید ابتدا به سامانه سجام به آدرس https://www.sejam.ir/ مراجعه کرده و در این سامانه فرآیند ثبت نام و احراز هویت را انجام دهید. برای آشنایی با نحوه ثبت نام در سامانه سجام به مقاله آموزش دریافت کد بورسی مراجعه کنید. 

۲- دریافت کد بورس کالا

در مرحله دوم خرید خودرو از بورس، کارگزاری مورد نظر خود را انتخاب کنید تا وارد فرآیند دریافت کد آنلاین از بورس کالا شوید. اگر کارگزاری خود را قبلا انتخاب کرده‌اید، می‌توانید از طریق سایت کارگزاری، مراحل دریافت کد بورس کالا را انجام دهید.

در ادامه مراحل دریافت کد بورس کالا را توضیح خواهیم داد.

مراحل دریافت کد بورس کالا

همان طور که پیشتر نیز اشاره کردیم برای خرید خودرو از بورس، باید کد معاملاتی مربوط به بورس کالا داشته باشید. پس از ورود به سایت ایبیگو (EBGO.ir) یا قسمت دریافت کد بورس کالا در سایت کارگزاری خود، با صفحه‌ای مطابق شکل زیر مواجه می‌شوید.

۱- در این صفحه بر روی گزینه «اخذ کد آنلاین در بورس کالا» کلیک کنید.

۲- در این مرحله تصویری مطابق شکل زیر خواهید دید.

در این قسمت کد ملی، شماره موبایل و کد امنیتی را وارد کرده و بر روی ادامه کلیک کنید.

۳- در این مرحله، کد ۵ رقمی سامانه سجام برای شما پیامک می‌شود. کد را در قسمت مشخص شده وارد کرده و بر روی دکمه تایید کلیک کنید.

۴- در این بخش شما وارد ۸ مرحله اخذ کد بورس کالا می‌شوید، لذا در مرحله نخست باید کلیه اطلاعات و مشخصات فردی خود را بررسی کرده و موارد ستاره دار را تکمیل کنید. در پایان بر روی گزینه ادامه کلیک کنید تا وارد مرحله بعدی شوید.

۵- در این مرحله اطلاعات مربوط به نشانی محل سکونت و محل کار خود را تکمیل کنید.

۶- در بخش بعدی، اطلاعات شغلی خود را تکمیل نمایید.

• در قسمت نوع فعالیت، باید گزینه «خریدار خودرو» را انتخاب کنید.

۷- در این قسمت اطلاعات مالی که شامل ارزش روز دارایی تحت مالکیت و متوسط درآمد ماهیانه است را وارد کنید.

۸- در بخش بعدی، اطلاعات بانکی سجام شما نمایش داده می‌شود. در صورت نیاز اطلاعات خود را ویرایش کرده و در غیر این صورت، بر روی گزینه ادامه کلیک کنید.

۹- در این قسمت، تنها مورد الزامی آپلود تصویر نمونه امضا است.

• با خودکار آبی یا مشکی و در زمینه سفید امضا کنید. سپس از آن عکس گرفته و در قالب یکی از فرمت‌های png ،jpeg و یا jpg و حداکثر حجم ۱۰۲۴ کیلوبایت در قسمت مربوطه بارگذاری کنید.

۱۰- در این قسمت برای خرید خودرو از بورس، تنها تیک گزینه «بازار فیزیکی بورس کالا» را انتخاب کنید.

تیک تعهد به صحت اطلاعات و تایید را فعال کرده و بر روی دکمه «قبول قوانین و مقررات و تایید نهایی» کلیک کنید.

۱۱- بعد از تایید نهایی در مرحله قبل، گزینه «دریافت معرفی‌نامه نهایی» نشان داده می‌شود. با کلیک کردن بر روی آن، صفحه معرفی‌نامه باز می‌شود.

در این قسمت، یکی از بانک‌های موجود در قسمت «معرفی‌نامه‌های حساب وکالتی بازار فیزیکی بورس کالا» را برای افتتاح حساب وکالتی (در قسمت‌های بعدی در مورد این حساب و الزام استفاده از آن، بیشتر توضیح می‌دهیم) انتخاب کنید. با انتخاب بانک، معرفی‌نامه حساب وکالتی مربوط به آن به صورت خودکار دانلود می‌شود.

با تکمیل فرآیند ثبت نام کد بورس کالا، پیامکی با مضمون موفقیت آمیز بودن فرآیند ثبت نام برای شما ارسال می‌شود. البته اگر نقصی هم در اطلاعات شما وجود داشته باشد، از طریق پیامک به شما اطلاع داده می‌شود.

لذا پس از دریافت نام کاربری و رمز عبور، می‌توانید به سامانه ایبیگو کارگزاری خود وارد شوید.

۳- افتتاح حساب وکالتی

برای خرید خودرو از بورس کالا، داشتن حساب وکالتی الزامی است. حساب وکالتی، یک نوع حساب بانکی است که جهت واریز پیش‌پرداخت خرید خودرو در بورس، افتتاح می‌شود. در حساب وکالتی، شما به بورس کالا وکالت می‌دهید تا به هنگام ثبت سفارش خرید خودرو، وجوه پرداختی شما در این حساب را، مسدود کند. البته اگر معامله‌ای به نام شما انجام نشود، وجه مسدود شده در همان روز آزاد خواهد شد. 

مراحل افتتاح حساب وکالتی

۱- برای افتتاح حساب وکالتی باید فرم معرفی‌نامه که در فرایند دریافت کد بورس کالا به آن اشاره کردیم را دانلود کرده و پرینت بگیرید.

۲- با همراه داشتن این معرفی‌نامه و سایر مدارک مورد نیاز برای افتتاح حساب به یکی از شعب بانک مربوطه مراجعه کنید.

۳- پس از افتتاح حساب، دوباره به سامانه ایبیگو کارگزاری خود مراجعه کرده و در صفحه نخست آن، گزینه «اعلام شماره حساب وکالتی و در اختیار» را انتخاب کنید. سپس مراحل مربوط به پذیرش قوانین و تاییدیه‌ها را به ترتیب تا آخرین مرحله انجام دهید.

4- واریز پیش پرداخت

قبل از ثبت سفارش برای خرید خودرو در بورس کالا باید درصد مشخصی از مبلغ پایه خودرو را که در اطلاعیه عرضه آن ذکر شده است، به حساب وکالتی واریز کنید. این مبلغ پیش پرداخت از زمان ثبت و ارسال سفارش تا زمان اعلام نتایج، در حساب وکالتی مسدود می‌شود.

5- ثبت سفارش

برای ثبت سفارش خرید خودرو از بورس کالا، باید به سامانه ایبیگو کارگزاری خود مراجعه کرده و با نام کاربری و رمز عبوری که در پایان فرآیند ثبت نام کد بورس کالا، برای شما پیامک شده، لاگین کنید. در این قسمت باید گزینه خرید خودرو را انتخاب کرده تا امکان «ثبت درخواست خرید خودرو» برای شما فراهم شود. این مرحله ممکن است در کارگزاری‌های مختلف، اندکی متفاوت باشد. با این حال تمام کارگزاری‌ها اطلاعاتی که شامل موارد زیر می‌شود را برای ثبت سفارش خرید خودرو در اختیار شما قرار می‌دهند:

• نام خودروهای قابل عرضه
• تاریخ عرضه
• قیمت پایه
• محل انبار
• نوع تسویه
• درصد پیش پرداخت
• حداکثر قیمت مجاز
• و سایر اطلاعات

پس از مطالعه اطلاعات مربوط به عرضه خودروها می‌توانید با قیمت مورد نظر خود برای خرید خودرو، سفارش خود را ثبت کنید.

سوالات مهم خرید خودرو از بورس کالا

در این قسمت می‌توانید پاسخ به تمام پرسش‌های خود درباره خرید خودرو از بورس کالا را پیدا کنید. علاوه بر این در قالب سوالات زیر، قوانین خرید خودرو از بورس کالا را به صورت خلاصه و مفید توضیح خواهیم داد.

آیا ثبت سفارش خرید خودرو به منزله خرید قطعی خودرو است؟

خیر. پس از ثبت سفارش خرید خودرو با قیمت مورد نظر خود باید منتظر اعلام نتایج بمانید. در صورتی که در رقابت خرید خودرو جز منتخبان باشید، سفارش شما موفقیت آمیز بوده و باید باقی مانده مبلغ خودرو را بپردازید.

اگر قیمت ثبت سفارش خودرو بیشتر از قیمت کشف شده در تالار بورس باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟

قیمتی که به هنگام ثبت سفارش خرید خودرو وارد می‌کنید به منزله حداکثر قیمت پیشنهادی شما است. اگر کشف قیمت پایین‌تر از قیمت شما باشد، خودرو با قیمت کمتر (کشف شده در بورس) خریداری می‌شود.

مهلت زمانی برای پرداخت باقی مانده مبلغ خودرو چقدر است؟

در صورت برنده شدن در رقابت خرید خودرو از بورس کالا باید ظرف مدت ۳ روز کاری، مابقی مبلغ خودرو را به حساب وکالتی خود واریز کنید. در صورت عدم واریز وجه در مهلت مقرر، باید جریمه مربوط به آن را بپردازید:

• هر روز تاخیر (از روز چهارم تا ششم) مساوی است با جریمه‌ای به مبلغِ 0.25 درصد ارزش کل معامله.

اگر پس از پایان روز ششم هم وجه مربوطه را پرداخت نکنید، معامله فسخ می‌شود و شما باید مبلغی به میزان 5.5 درصد ارزش کل معامله را به عنوان هزینه انفساخ معامله پرداخت کنید.

آیا امکان انصراف از خرید خودرو پس از برنده شدن در رقابت خرید خودرو در بورس وجود دارد؟

در صورتی که جز منتخبان خرید خودرو در بورس هستید اما به هر دلیلی قصد انصراف از خرید خود را دارید، باید به میزان 5.5 درصد ارزش کل معامله را به عنوان هزینه انفساخ و کارمزد پرداخت کنید.

محدودیت‌های خرید خودرو از بورس کالا چیست؟

خرید خودرو در بورس، محدودیت‌ها و شرایط کلی‌ای دارد که برای خرید تمام خودروها مشترک است:

• حداقل سن خریدار باید ۱۸ سال تمام باشد.
• تنها اشخاص حقیقی مجاز به ثبت سفارش هستند.
• امکان ثبت سفارش برای اشخاصی که در عرضه‌های قبلی، موفق به خرید خودرو از بورس شده‌اند، وجود ندارد.
• هر کد ملی مجاز به ثبت سفارش برای خرید تنها یک دستگاه خودرو است.

البته به دلیل محدودیت‌های خاص خرید هر خودرو، باید اطلاعیه مربوط به عرضه هر خودرو را به دقت مطالعه کنید تا از محدودیت‌های احتمالی دیگر و جزئیات مربوط به خرید هر خودرو مثل درصد مبلغ پیش‌پرداخت، موعد تحویل و... مطلع شوید.

نحوه قیمت گذاری خودرو در بورس کالا چگونه است؟

برای خرید خودرو در بورس، در ابتدا یک قیمت پایه برای خودرو از طرف بورس کالا اعلام می‌شود.

• قیمت پایه در اطلاعیه عرضه هر خودرو مشخص می‌شود.

در روز عرضه خودرو در بورس، عرضه و تقاضا بر اساس همین قیمت پایه شروع می‌شود. از آنجایی که معمولا تقاضای خودرو در بورس بیشتر از میزان عرضه آن است، قیمت نهایی خودرو بیشتر از قیمت پایه اعلام شده آن خواهد بود.

طبق گفته عباس یعقوبی، مدیر عملیات بازار بورس کالای ایران «عرضه خودرو در بورس باعث می‌شود تا خودرو با نرخ عادلانه به دست مصرف‌کننده برسد. استفاده از روش حراج باز متضمن کشف نرخ عادلانه و جلوگیری از به وجود آمدن انگیزه سفته‌بازیِ خارج از بورس می‌شود زیرا مصرف‌کننده نهایی تا هر قیمتی که مناسب بداند زمان دارد رقابت را ادامه دهد و خودروی مورد نیاز خود را خریداری کند.»

البته شما به عنوان خریدار باید تحقیقات کافی برای خرید خودرو را انجام دهید چون ممکن است قیمت تمام شده خودرو در بورس کالا گران‌تر از بازار آزاد تمام شود. پس بهتر است قیمت پیشنهادی خود برای خرید خودرو را طوری تنظیم کنید که قیمت آن نسبت به بازار آزاد، کمتر باشد.

آیا قیمت پایه خرید خودرو در بورس، قیمت نهایی آن است؟

خیر. همان طور که اشاره کردیم قیمت پایه بر اساس عرضه و تقاضا تغییر می‌کند. در نهایت پس از اعلام نتایج و کشف قیمت در بورس کالا، باید مبلغی که شامل موارد زیر می‌شود را نیز به هزینه نهایی اضافه کنید:

• هزینه‌های جانبی (شامل بیمه و شماره‌گذاری و عوارض و …)
• مالیات (۹  تا ۱۳ درصد قیمت معامله)
• کارمزد معامله (۲۶۲/۰ درصد ارزش معامله)

میزان دقیق هزینه‌های جانبی و مالیات هر خودرو در اطلاعیه عرضه مربوط به آن ذکر می‌شود.

چه خودروهایی در بورس کالا عرضه می‌شوند؟

تاکنون چندین دستگاه خودرو در بورس کالا عرضه شده است و قرار است خودروهای دیگری هم در این بازار عرضه شوند.

• توجه داشته باشید که به قیمتی که در ستون آخر نوشته شده باید مبلغ مربوط به هزینه‌های جانبی، کارمزد و مالیات را هم اضافه کنید.
• برای این که از عرضه‌های آتی خودرو مطلع شوید و بدانید خرید خودرو با چه قیمتی به صرفه است، از ویدئوهای تحلیلی انجمن خبرگان بورس تهران استفاده کنید.

چطور مبلغ پرداختی نهایی خرید خودرو در بورس را محاسبه کنیم؟

همان طور که توضیح دادیم رقابت برای خرید خودرو در بورس کالا با قیمت پایه، شروع شده و بر اساس عرضه و تقاضا این مبلغ تغییر می‌کند. در بیشتر موارد به دلیل بیشتر بودن تقاضا، قیمت کشف شده در بورس بیشتر از قیمت پایه خواهد بود. به این قیمت باید کارمزد، مالیات و هزینه ثابتی که به عنوان هزینه جانبی در نظر گرفته شده است را نیز اضافه کنید. با استفاده از فرمول زیر می‌توانید مبلغ نهایی خودرو عرضه شده در بورس را به دست بیاورید.

برای مثال فرض کنید برای خرید شاهین در بورس، برنده شده‌اید. قیمت کشف شده شاهین در بورس حدود ۳۴۶ میلیون تومان است. طبق اطلاعیه عرضه شاهین:

• مالیات: 12%
• کارمزد: 0.262 %
• هزینه ثابت: 43,713,065

است. حالا با جایگذاری این اعداد در فرمول به قیمت تقریبی 393 میلیون تومان برای خودروی شاهین می‌رسیم.

مهلت ثبت سفارش عرضه خودرو در بورس چقدر است؟

معمولا زمان ثبت سفارش برای خرید خودرو از بورس، از یک روز پس از انتشار اطلاعیه عرضه شروع شده و تا ساعت ۱۷ روز قبل از عرضه و در برخی موارد تا ساعت ۸ صبح روز عرضه ادامه می‌یابد. از آنجایی که شرایط عرضه خودروها با یکدیگر کمی متفاوت است باید اطلاعیه عرضه مربوط به هر خودرو را برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه کنید.

موعد تحویل خودرو پس از خرید در بورس کالا چه زمانی است؟

موعد تحویل هر خودرو در اطلاعیه عرضه مربوط به آن ذکر می‌شود. برای مثال می‌توان به عرضه پژو ۲۰۷ اتوماتیک در تاریخ ۲۶ آذر ۱۴۰۱ اشاره کرد. موعد تحویل این خودرو تاریخ ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ (تقریبا سه ماه) است.

چطور می‌توان اطلاعیه عرضه خودرو در بورس را مشاهده کرد؟

چند روز قبل از عرضه خودرو در بورس، اطلاعیه عرضه آن در سایت بورس کالا به آدرس https://www.ime.co.ir/ منتشر می‌شود. علاوه بر این، از طریق کارگزاری خود نیز می‌توانید از زمان عرضه خودرو در بورس مطلع شوید.

مدارک مورد نیاز برای تحویل خودروی خریداری شده در بورس چیست؟

• اصل و تصویر کارت ملی و شناسنامه خریدار
• شماره شبا با تاییدیه از بانک مربوطه
• مدارک احراز محل سکونت

مزایای عرضه خودرو در بورس کالا چیست؟

همان طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، عرضه خودرو در بورس به منظور ایجاد یک بازار شفاف و رقابتی به وجود آمده است. در ادامه به مهمترین مزایای عرضه خودرو در بورس اشاره می‌کنیم.

• بهبود فرآیند قیمت‌گذاری
• کشف قیمت خودرو به صورت شفاف در بورس
• ایجاد مرجعی برای قیمت‌گذاری خودرو
• حذف دلالان خودرو
• توزیع مناسب خودرو
• وجود قوانین مشخص در بورس
• پوشش ریسک مناسب
• رونق تولید ملی خودرو
• تضمین معامله در بورس

معایب خرید خودرو از بورس کالا چیست؟

همان طور که پیشتر اشاره کردیم، عرضه خودرو در بورس برای رسیدن به یک قیمت منصفانه انجام می‌شود اما در برخی موارد ممکن است، مبلغ نهایی قیمت خودرو در بورس بیشتر از قیمت آن در بازار شود. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاع از نحوه درست سرمایه‌گذاری در بازار خودرو و به صرفه بودن یا نبودن خرید هر کدام از خودروهای عرضه شده در بورس کالا به انجمن خبرگان سرمایه‌گذاری در ایران (بورس، طلا، خودرو، ملک و ...) مراجعه کنید. در این انجمن که جمعی از بهترین کارشناسان سرمایه‌گذاری و بورس ایران به مدیریت استاد هومن مقراضی در آن حضور دارند، بهترین نوع سرمایه‌گذاری با توجه به میزان سرمایه و ریسک‌پذیری اشخاص، به آن‌ها پیشنهاد داده می‌شود.

در این مقاله، صفر تا صد خرید خودرو در بورس را از گرفتن کد بورسی کالا تا نحوه ثبت سفارش و قوانین خرید خودرو در بورس توضیح دادیم. حال نوبت شماست تا با استفاده از دانش خود یا راهنمایی سایر مراجع معتبر سرمایه‌گذاری، تصمیم به خرید خودروها با قیمت‌های منصفانه بگیرید.

 

برای آشنایی با سایر روش‌های سرمایه‌گذاری در ایران، خواندن مقالات زیر نیز پیشنهاد می‌شود.

• بازار سرمایه چیست؟
• کد بورسی یا کد سهامداری چیست؟
• سرمایه گذاری در بازار بورس ایران
• انواع وضعیت نمادها در بورس
• دلایل توقف نمادها در بورس و نحوه بازگشایی آن‌ها
• بازار خرسی و گاوی چیست؟
• سبدگردانی در بورس چیست و چگونه انجام می شود؟
• بازیگر سهم در بورس چیست؟
• حراج پیوسته و حراج ناپیوسته در بورس
• مجمع عمومی فوق العاده چیست؟
• مجمع عمومی عادی سالیانه چیست؟

 

سوالات متداول

۱- آیا خرید خودرو از بورس با کد بورسی امکان‌پذیر است؟

خیر. برای خرید خودرو از بورس باید کد بورس کالا داشته باشید. فرآیند ثبت نام و دریافت کد بورسی بازار فیزیکی بورس کالا در متن مقاله به صورت مرحله به مرحله توضیح داده شده است. 

۲- نحوه خرید خودرو از بورس کالا چگونه است؟

برای خرید خودرو باید ابتدا در سامانه سجام ثبت نام کرده و سپس از سامانه ایبیگو، کد بورسی مخصوص بازار فیزیکی بورس کالا را دریافت کنید. در مرحله بعد باید برای واریز پیش‌پرداخت خودروی مورد نظر خود، حساب وکالتی افتتاح کنید. در نهایت می‌توانید با استفاده از سامانه ایبیگو کارگزاری خود، سفارش خرید خودرو را ثبت کنید.

۳- موعد تحویل خودرو خریداری شده در بورس کالا، چه زمانی است؟

برای آگاهی از موعد تحویل خودرو باید اطلاعیه عرضه مربوط به آن خودرو را مطالعه کنید؛ موعد تحویل خودرو در بورس معمولا سه ماهه است.

۴- حساب وکالتی چیست؟

حساب وکالتی نوعی حساب بانکی است که باید پیش‌پرداخت خرید خودرو در بورس را قبل از ثبت سفارش به آن واریز کنید. در این نوع حساب شما به بورس کالا وکالت می‌دهید تا وجه شما را از زمان ثبت سفارش و ارسال آن تا اعلام نتایج نهایی مسدود کند. در صورت برنده نشدن، مبلغ پرداختی شما پس از یک روز کاری آزاد می‌شود.

 

 لینک کوتاه: https://amoozesh-boors.com/i/clb