دلایل توقف نمادها در بورس و نحوه بازگشایی آن‌ها

توقف نمادها در بورس و فرابورس، دلایل مختلفی دارد که از جمله آن‌ها می توان به برگزاری انواع مجمع بورسی، افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب، کاهش قیمت ۳۰ درصدی و سایر موارد اشاره کرد. نمادهای مختلف وضعیت های مختلفی دارند، یکی از این وضعیت‌ها، متوقف شدن نماد است. در این حالت امکان ثبت سفارش و معامله بر روی آن نماد وجود ندارد.

 در ادامه جزئیات مربوط به علت توقف نمادها و چگونگی بازگشایی آن‌ها را با توجه به دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس به زبان ساده توضیح می دهیم.

علت توقف نمادها در بورس چیست و نحوه بازگشایی آن‌ها چگونه است؟

همان طور که گفتیم نمادهای بورسی و فرابورسی ممکن است به علت های مختلفی، متوقف شوند. با توجه به علت توقف، میزان زمان بسته بودن سهم و نحوه بازگشایی آن متفاوت خواهد بود. در این قسمت تمام دلایل توقف نمادها و نحوه بازگشایی پس از آن را بررسی می‌کنیم. قبل از توضیح جزئیات بسیار مهم مربوط به توقف نمادها در بورس و بازگشایی آن‌ها، خلاصه این قوانین را در قالب جدول زیر در اختیارتان قرار می دهیم.

برای ورود به بورس ایران این مطلب را بخوانید!

علت توقف نماد	زمان توقف نماد
برگزاری انواع مجمع بورسی و جلسه هیئت مدیره درباره افزایش سرمایه	۱ روز کاری قبل از مجمع تا حداکثر ۲ روز کاری پس از افشای تصمیمات مجمع
افزایش سرمایه کمتر از ۲۰۰ درصد	۱ روز کاری قبل از مجمع تا چند روز پس از مجمع
افزایش سرمایه ۲۰۰ درصدی یا بیشتر از طریق سهام جایزه (جلسه هیئت مدیره یا مجمع عمومی فوق العاده)	۱ روز کاری قبل از مجمع تا زمان ثبت افزایش سرمایه و قابل معامله شدن سهام جایزه
افشای اطلاعات با اهمیت الف	تا پایان همان جلسه معاملاتی
افشای اطلاعات با اهمیت ب: ۱-افشای اطلاعات در ساعات خارج از بازار ۲- افشای اطلاعات قبل از ۹۰ دقیقه پایانی بازار ۳- افشای اطلاعات در ۹۰ دقیقه پایانی بازار	۱- ۹۰ دقیقه ابتدایی جلسه معاملاتی بعدی ۲- حداکثر ۶۰ دقیقه ۳- تا پایان همان جلسه معاملاتی
افزایش بیش از ۵۰ درصدی قیمت در ۱۵ جلسه معاملاتی متوالی	حداکثر ۲ روز کاری
کاهش بیش از ۳۰ درصدی قیمت در ۱۵ جلسه معاملاتی متوالی	حداکثر ۲ روز کاری
مظنون شدن به دستکاری قیمت	حداکثر ۱ روز کاری
مظنون شدن به دستکاری بازار	حداکثر ۵ روز کاری
تغییر در طبقه بندی تابلو	مطابق با پیام ناظر
پایان مهلت پذیره نویسی حق تقدم	مطابق با پیام ناظر

 ۱- توقف نماد به علت برگزاری انواع مجمع عمومی و نحوه بازگشایی آن

یکی از مهمترین دلایل توقف نمادها در بورس، برگزاری انواع مجامع است. مجمع عمومی بورس، جلسه‌ای که با حضور سهامداران و مدیران برای تصمیم گیری در خصوص مسائل مهم شرکت برگزار می شود. به طور کلی این مجامع به سه دسته مجمع عمومی موسس، مجمع عمومی عادی (سالیانه و به طور فوق العاده) و مجمع عمومی فوق العاده تقسیم بندی می شوند. از آنجایی که در زمان تشکیل مجمع موسس که به هدف تاسیس شرکت به وجود می آید، نمادی وجود ندارد که در مورد آن صحبت کنیم، به چگونگی توقف و بازگشایی در دو مجمع دیگر می‌پردازیم.

• از مهمترین تصمیماتی که در مجمع عمومی عادی سالیانه گرفته می شود، نحوه تقسیم سود نقدی و تصویب صورت های مالی است.
• از مهمترین تصمیماتی که در مجمع عمومی فوق العاده گرفته می شود، افزایش سرمایه یا کاهش آن است.

مجمع عادی سالیانه تنها یک بار در سال و با مهلت حداکثر ۴ ماه پس از پایان سالی شرکت برگزار می‌شود اما مجمع فوق العاده در هر زمانی که نیاز باشد تشکیل می شود.

برای سرمایه گذاری درست پیشنهاد می‌کنیم در دوره اقتصاد کلان شرکت کنید!

قوانین توقف نمادها

قوانین توقف نمادها در مجمع عمومی عادی سالیانه، مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده و مجمع عمومی فوق العاده به شکل زیر است:

• یک روز کاری قبل از برگزاری انواع مجمع در بورس، نماد معاملاتی مربوط به آن متوقف می‌شود.
• یک روز کاری قبل از برگزاری جلسه هیئت مدیره شرکت در خصوص تصمیم گیری در مورد تغییر سرمایه، نماد معاملاتی مربوط به آن متوقف می شود.

قوانین بازگشایی نمادها

در مورد بازگشایی نمادهایی که به دلیل برگزاری مجمع عمومی متوقف شده اند، وضعیت به شکل زیر است:

• حداکثر دو روز کاری بعد از این که تصمیمات مجمع عمومی عادی سالیانه افشا شد، نماد بازگشایی می شود. بازگشایی نماد در این مورد دو حالت دارد: ۱- اگر تصمیمات مجمع مربوط به تصویب صورت‌های مالی یا تقسیم سود نقدی باشد، بازگشایی به شیوه حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان است. در بقیه موارد، نماد به شیوه حراج ناپیوسته و با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می شود.

در شکل زیر می توانید پیام ناظر بازار در مورد توقف نماد شبندر به علت برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه مبنی بر تقسیم سود نقدی و پیام بازگشایی آن را مشاهده کنید.

• حداکثر دو روز کاری پس از افشای تصمیمات جلسه هیئت مدیره در خصوص تغییر سرمایه، نماد به شیوه حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می شود.

• حداکثر دو روز کاری پس از افشای تصمیمات مجمع فوق العاده ای که در خصوص افزایش سرمایه، تصمیم گیری کرده است، نماد به شیوه حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می شود. اگر تصمیمات مجمع فوق العاده مربوط به تغییر سرمایه نباشد، نماد با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می شود.

نکته مهمی که باید به آن دقت کنید این است که اگر افزایش سرمایه از طریق سهام جایزه صورت گرفته باشد، دو حالت پیش می آید:

۱- اگر میزان افزایش سرمایه شرکت، کمتر از ۲۰۰ درصد باشد، نماد حداکثر دو روز کاری بعد بازگشایی شده اما تا زمانی که آگهی ثبت افزایش سرمایه منتشر نشود، سهام جایزه به پرتفوی سهامداران اضافه نخواهد شد.

۲- اگر میزان افزایش سرمایه شرکت، بیشتر از ۲۰۰ درصد باشد، تا زمانی که افزایش سرمایه شرکت ثبت نشود و سهام جایزه قابلیت خرید و فروش پیدا نکند، نماد بازگشایی نخواهد شد.

برای آشنایی با بهترین کارگزاری ها کلیک کنید!

همان طور که گفتیم بازگشایی نماد پس از مجمع در حالت کلی، حداکثر دو روز کاری طول می کشد اما در شرایط خاص این زمان می تواند حداکثر به اندازه دو روز کاری دیگر بیشتر شود.

۲- توقف نماد به علت افشای اطلاعات با اهمیت الف و ب و نحوه بازگشایی آن

افشای اطلاعات الف و ب، از دیگر دلایل توقف نمادها به حساب می آیند. این افشای اطلاعات توسط پیام ناظر در سایت tsetmc.com اطلاع رسانی شده و متن کامل آن در سایت کدال قابل مشاهده است. با انتشار این اطلاعات، نماد متوقف می شود.

افشای اطلاعات الف شامل موارد زیر می شوند:

• بهره برداری از طرح ها و پروژه های جدید
• نتایج شرکت در مناقصه یا مزایده
• توقف یا تعلیق تمام فعالیت های شرکت (یا بخشی از آن)
• تغییر سهامدار عمده
• اعلام وقوع حوادث غیرمترقبه
• و... .

افشای اطلاعات ب شامل موارد زیر می شوند؛

• برنامه انتشار اوراق بدهی
• تغییر سیاست تقسیم سود
• تغییر در نوع فعالیت اصلی شرکت
• تغییر در ترکیب تولید یا فروش محصولات
• تغییر حسابرس
• و... .

قوانین توقف نمادها

قوانین توقف نمادها به علت افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب به شکل زیر است:

• پس از افشای اطلاعات الف و ب، نماد مربوطه به صورت خودکار متوقف می شود.

قوانین بازگشایی نمادها

قوانین بازگشایی نمادها به علت افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب به شکل زیر است:

• نماد متوقف شده با افشای اطلاعات الف، در روز معاملاتی بعدی بازگشایی می شود.

• بازگشایی نماد متوقف شده با افشای اطلاعات ب، سه حالت دارد:                                

۱- اگر افشای اطلاعات ب در خارج از ساعات کاری بورس اتفاق بیفتد، در ۹۰ دقیقه ابتدایی روز معاملاتی بعدی، متوقف شده و بعد از آن بازگشایی می شود.

۲- اگر افشای اطلاعات ب تا قبل از ۹۰ دقیقه پایانی بازار اتفاق بیفتد، نماد مربوطه حداکثر به اندازه ۶۰ دقیقه متوقف و بعد از آن بازگشایی می شود.

۳- اگر افشای اطلاعات ب در ۹۰ دقیقه پایانی بازار اتفاق بیفتد، نماد متوقف شده و در روز معاملاتی بعدی بازگشایی می شود.        

نکته مهمی که باید به آن دقت کنید این است که بازگشایی نماد پس از افشای اطلاعات الف، بدون محدودیت دامنه نوسان و پس از افشای اطلاعات ب، با محدودیت دامنه نوسان خواهد بود. عدم وجود دامنه نوسان لزوما به معنای مثبت باز شدن سهم نیست. در واقع سهم با توجه به شرایط بنیادی آن و عرضه و تقاضای بازار هم می تواند با درصد مثبت و هم با درصد منفی باز شود.

 بهترین راه برای شناسایی سهام ارزشمند و سود گرفتن از بازگشایی‌هایی که با درصد رشد زیادی رو به رو می شوند، یادگیری تحلیل بنیادی، تکنیکال و تابلوخوانی است. در این مسیر می توانید از بهترین تحلیل ها و جدیدترین اخبار ۳۰۰ سهم بورس تهران استفاده کنید. تحلیل تکنیکال و فاندامنتال در این بخش توسط جمعی از بهترین و باتجربه ترین تحلیلگران بورس با توجه به گزارشات شرکت های بورسی، بررسی قیمت کالاها در بازارهای جهانی و ... فراهم شده است.

۳- توقف نماد به علت کاهش ۳۰ درصدی قیمت

اگر قیمت پایانی نمادی با وجود داشتن دامنه نوسان عادی، در ۱۵ روز معاملاتی پشت سر هم، ۳۰ درصد افت کند، سازمان بورس نماد را متوقف کرده و از شرکت (ناشر) می خواهد تا در این مورد، کنفرانس اطلاع رسانی برگزار کند.

• حداکثر دو روز کاری پس از توقف، نماد معاملاتی با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می شود.

۴- توقف نماد به علت افزایش ۵۰ درصدی قیمت

اگر قیمت پایانی نمادی با وجود داشتن دامنه نوسان عادی، در ۱۵ روز معاملاتی پشت سر هم، ۵۰ درصد افزایش داشته باشد، سازمان بورس نماد را متوقف کرده و از شرکت (ناشر) می خواهد تا در این مورد، کنفرانس اطلاع رسانی برگزار کند.

• حداکثر دو روز کاری پس از توقف، نماد معاملاتی با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می شود.

دو نکته مهم در مورد نوسانات ۳۰ درصدی و ۵۰ درصدی در بورس

۱- بازگشایی نماد بعد از انتشار نتایج حاصل از کنفرانس اطلاع‌رسانی در سایت کدال و شفاف‌سازی صورت می‌گیرد.

۲- همزمان با توقف نماد معاملاتی، معاملات کلیه اوراق بهادار وابسته به آن مثل حق تقدم سهام و اوراق مشتقه هم متوقف می شوند.

۵- توقف نماد به علت دستکاری قیمت

در صورتی که ناظر بازار به استفاده از اطلاعات پنهانی در معاملات و دستکاری قیمت شک کند، نماد را متوقف می کند. زمان بازگشایی نماد بعد از بررسی های لازم و حداکثر تا یک روز کاری خواهد بود.

۶- توقف نماد به علت دستکاری بازار

در صورتی که ناظر بازار به خرید و فروش متکی بر اطلاعات پنهانی و دستکاری بازار (اطلاعات یا معاملات) شک کند، نماد به مدت ۵ روز معاملاتی متوقف شده و پس از آن با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می شود.

۷- توقف نماد به علت تغییر در طبقه بندی تابلو

زمانی که طبقه بندی تابلوی یک نماد تغییر می کند، برای مدتی در تابلوی اول متوقف شده و سپس در تابلوی دوم بازگشایی می شود. اطلاع رسانی از زمان توقف و بازگشایی توسط ناظر بازار اعلام می‌شود. برای مثال اگر نمادی بخواهد از تابلوی قرمز به تابلوی زرد در بازار پایه فرابورس منتقل شود، ابتدا در تابلوی قرمز متوقف شده و سپس در تابلوی زرد بازگشایی می شود.

۸- توقف نماد به علت اتمام مهلت پذیره نویسی حق تقدم

یکی دیگر از دلایل توقف نمادها، پایان اتمام مهلت پذیره نویسی حق تقدم است. در واقع بعد از پایان این مهلت، نماد حق تقدم شرکت، متوقف می شود.

پیشنهاد می‌کنیم قوانین کارگزاری را مطالعه کنید!

گاهی مشکلات فنی منجر به توقف و بسته شدن نمادها می شوند، بنابراین بهتر است همواره پیام ناظر بازار در مورد علت توقف نمادها را زیر نظر داشته باشید.

نحوه اطلاع از توقف نمادها در بورس چگونه است؟

برای اطلاع از توقف نمادها و بررسی علت آن می توانید از بخش پیام ناظر در سایت tsetmc.com استفاده کنید. با مراجعه به این سایت و جستجوی نماد مورد نظر خود می توانید پیغام توقف و بازگشایی آن را مشاهده کنید. در شکل زیر علت توقف نماد «فجام»، برگزاری مجمع عمومی فوق العاده به منظور تصمیم گیری در مورد افزایش سرمایه اعلام شده است.

علاوه بر این در سامانه آنلاین کارگزاری خود هم می توانید پیام های ناظر بازار را مشاهده کنید.

نحوه بازگشایی نمادهای متوقف شده در بورس

تا اینجا در مورد دلایل توقف نمادها صحبت کردیم اما در ادامه نکات مهم مربوط به بازگشایی نمادها که هر سهامداری باید از آنها مطلع باشد را بررسی می کنیم.

۱- بازگشایی نمادها بعد از توقف با یک مرحله پیش گشایش انجام می شود. در این حالت وضعیت نماد، مجاز محفوظ می شود و تنها امکان ثبت سفارش وجود دارد و معامله ای انجام نمی شود.

۲- بازگشایی نمادها پس از توقف با مکانیزم حراج ناپیوسته صورت می گیرد. در واقع فرآیند حراج ناپیوسته ۳۰ دقیقه ای، با پیش گشایش شروع شده و با اجرای حراج ناپیوسته تمام می شود. قیمتی که در این مرحله کشف می شود، قیمت مرجع در ادامه جلسه معاملاتی (حراج پیوسته) است.

۳- اگر در حراج ناپیوسته معامله ای انجام نشود یا معاملات در این مرحله، توسط بورس تایید نشوند، حراج ناپیوسته یک بار دیگر در همان جلسه یا ۹۰ دقیقه ابتدایی جلسه معاملاتی بعدی تکرار می شود. اگر این بار هم کشف قیمت صورت نگیرد، آخرین قیمت پایانی نماد به عنوان قیمت مرجع در حراج پیوسته در نظر گرفته می شود.

اگر تا اینجای مقاله را مطالعه کرده باشید، تمام قوانین توقف و بازگشایی نمادها در بورس را یاد گرفته‌اید اما نکته مهم تر این است که قبل از توقف چه نمادهایی، سهم‌مان را بفروشیم و در چه نمادهایی سهم‌مان را نگه داریم یا به عبارت دیگر با چه سهمی و چه زمانی به مجمع برویم. برای این که این دانش مهم را یاد بگیرید، می توانید از دوره تابلوخوانی، نوسان گیری و ترفندهای بورس تهران استفاده کنید تا بیشترین بازدهی ممکن از بورس در چنین شرایطی را به دست بیاورید. تکنیک های این دوره بسیار منحصر به فرد بوده و حاصل تجارب عملی استادان مجموعه ما هستند.

 

برای آشنایی با سایر مفاهیم بورسی می توانید از مقالات زیر استفاده کنید.

• بازار خرسی و گاوی چیست؟
• شاخص ROE در بورس چیست؟
• شاخص ROA در بورس
• ارزش خالص دارایی یا NAV در بورس
• نسبت PEG (قیمت به درآمد به نرخ رشد) در بورس
• جریان آزاد نقدی یا FCF چیست ؟
• حاشیه سود خالص چیست؟
• حاشیه سود عملیاتی چیست؟
• حاشیه سود ناخالص چیست؟
• بازار سرمایه چیست؟

 

سوالات متداول

۱- علت توقف نمادها در بورس چیست؟

توقف نمادها در بورس به علت های مختلفی مثل افشای اطلاعات با اهمیت الف و ب، برگزاری مجمع بورسی، افزایش سرمایه و سایر موارد انجام می شود. برای بررسی تمام علل توقف نمادها به متن مقاله رجوع کنید.

۲- نحوه بازگشایی نمادها در بورس چگونه است؟

نحوه بازگشایی نمادها به دو صورت با محدودیت دامنه نوسان و بدون محدودیت دامنه نوسان صورت می گیرد و زمان بازگشایی در هر مورد متفاوت است. برای کسب اطلاع دقیق از زمان بازگشایی نمادها پس از توقف به متن مقاله رجوع کنید.

۳- زمان بازگشایی نماد پس از افزایش سرمایه چقدر است؟

معمولا حداکثر دو روز کاری پس از افشای تصمیمات مجمعی که در آن افزایش سرمایه تصویب شده است، نماد بازگشایی می شود. در مورد نمادهایی که افزایش سرمایه آنها از طریق سهام جایزه صورت گرفته و میزان افزایش سرمایه در آن‌ها ۲۰۰ درصد یا بیشتر است، بازگشایی نماد پس از ثبت افزایش سرمایه و قابل معامله شدن سهام جایزه صورت می گیرد.