آشنایی با بازار SME فرابورس  |شرکت‌های کوچک و متوسط

بازار SME یکی از زیرمجموعه‌های فرابورس ایران است که هم اکنون امکان معامله کردن در آن علاوه بر افراد حقوقی برای اشخاص حقیقی نیز فراهم شده است.

کلمه SME، مخفف عبارت Small and Medium-sized Enterprises و به معنای بنگاه‌ها یا شرکت‌های کوچک و متوسط است.

SME‌ چیست؟

SME بازار شرکتهای کوچک و متوسط در فرابورس ایران است. شرکت‌ها یا بنگاه‌های کوچک و متوسط از دیدگاه بانک جهانی تعریف مشخصی دارند که ممکن است با سایر تعاریف شرکت‌های کوچک و متوسط در اروپا، ایران یا دیگر کشورها اندکی متفاوت باشد.

تعریف شرکت‌های کوچک و متوسط در جهان

استانداردی که بانک جهانی برای تعریف بنگاه‌های کوچک و متوسط تعریف کرده، در جدول زیر نشان داده شده است.

تعریف شرکت‌های کوچک و متوسط در ایران

در ایران نهادهای مختلف، تعاریف متفاوتی از شرکت‌های کوچک و متوسط یا SME ارائه داده‌اند.

۱- مرکز آمار ایران

۲- وزارت صنعت، معدن و تجارت

۳- سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی

شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازار SME فرابورس

مطابق با ماده ۹ مکرر دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، شرکتهای پذیرفته شده در بازار شرکت‌های کوچک و متوسط بایستی شرایط زیر را دارا باشند:

1. شرکت سهامی عام باشد.
2. جمع حقوق صاحبان سهام معادل حداقل ۱ میلیارد ریال و حداکثر ۵۰۰ میلیارد ریال باشد.
3. طرح توجیهی تایید شده شرکت، چشم‌انداز روشنی از سودآوری فعالیت‌های آن نشان دهد.
4. آخرین صورت‌های مالی مطابق مقررات قانونی، استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی تهیه شده باشد.
5. گزارش حسابرس در خصوص صورت‌های مالی آخرین دوره یا سال مال منتهی به پذیرش، عدم اظهار نظر یا اظهار نظر مردود نباشد.
6. حسابرس، ضعف مهمی در سیستم اطلاعات حسابداری گزارش نکرده باشد.
7. حسابرس شرکت از بین موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس انتخاب شده باشد.
8. دعاوی مهم علیه شرکت (در صورت وجود) افشا شده باشد.
9. مدیر عامل و اعضای هیئت مدیره نباید سابقه محکومیت قطعی کیفری مالی یا محکومیت تحلفاتی قطعی موضوع مقررات بازار اوراق بهادار داشته باشند.

سهام این شرکت‌ها بایستی:

1. در سازمان بورس ثبت شده باشد.
2. با نام باشد یا در صورت بی نام بودن سهام امکان با نام شدن آن وجود داشته باشد.
3. محدودیت قانونی موثری برای نقل و انتقال آن وجود نداشته باشد.
4. ارزش اسمی هر سهم عادی معادل ۱۰۰۰ ریال باشد.

لیست شرکت‌های کوچک و متوسط فرابورس

نام شرکت‌های کوچک و متوسط فرابورس به همراه نماد آنها در جدول زیر آورده شده است.

نحوه خرید و فروش سهام شرکت‌های موجود در بازار شرکت‌های کوچک و متوسط فرابورس چگونه است؟

در گذشته، خرید و فروش سهام شرکت‌های موجود در بازار SME فرابورس فقط برای اشخاص حقوقی ممکن بود. البته تمام اشخاص حقوقی نمی‌توانستند در این بازار معامله کنند. اگر شخص حقوقی بیش از ۵٪ یا بیش از ۵ میلیارد ریال از ارزش اسمی اوراق بهادار در دست ناشر را خریداری می‌کرد، حق معامله در این بازار را داشت.

در حال حاضر، سرمایه‌گذاران حقیقی یا حقوقی که شرایط زیر را دارا باشند، می توانند در بازار SME معامله کنند:

1. اگر در ۶ ماه گذشته (در انتهای هر ماه)، مانده حساب یا ارزش پرتفوی آنها برابر یا بیشتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد.
2. اگر در ۶ ماه گذشته، ارزش معاملات ماهانه آنها در بورس و فرابورس حداقل برابر با ۲۰ میلیارد ریال باشد.

دامنه نوسان بازار SME چقدر است؟

در حال حاضر، دامنه نوسان سهام شرکت‌های کوچک و متوسط فرابورس (SME) معادل مثبت و منفی ۵٪ است. لازم به ذکر است در گذشته معاملات این بازار بدون محدوده دامنه نوسان انجام می‌شد.

مزایای شرکت‌های SME

• اشتغال‌زایی
• افزایش تولید ناخالص ملی
• توزیع ثروت در کشور

راهکارهای بهبود شرکت‌های SME

شرکت‌های کوچک و متوسط تنها در صورت حمایت‌های مالی می‌توانند، رشد کرده و به رونق اقتصاد در کشور کمک کنند. راهکارهای بهبود شرکت‌های SME شامل موارد زیر می‌شود:

• حمایت مالی توسط دولت
• سپردن بخشی از فعالیت‌های تولیدی به این شرکت‌ها
• اعطای تسهیلات بانکی
• ایجاد نهادی کارآمد جهت حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط

بازار SME فرابورس، مختص سرمایه‌گذاران حرفه‌ای که با مبالغ بالایی از سرمایه اولیه در بازارهای بورس و فرابورس فعالیت می‌کنند، است. اگر سرمایه شما به حد کافی زیاد نیست، نگران نباشید چون می‌توانید در بازارهای اصلی بورس و فرابورس، سرمایه گذاری را با ۵۰۰ هزار تومان شروع کنید.

• در صورت نداشتن زمان کافی جهت انتخاب سهام می‌توانید از جدیدترین تحلیل تکنیکال و بنیادی ۳۰۰ سهم بورس تهران، استفاده کرده و بر مبنای آن پرتفوی بورسی خود را بسازید.

جهت آشنایی با ساختار بازار اوراق بهادار در ایران، مقالات زیر را نیز مطالعه بفرمایید.

• بازار سرمایه چیست؟
• انواع بازار بورس کدام‌اند؟
• تفاوت بورس و فرابورس چیست؟
• بازار پایه فرابورس چیست؟
• بازار دارایی فکری فرابورس چیست؟
• لیست شرکت‌های فرابورس به تفکیک صنعت

سوالات متداول

۱- بازار sme‌ چیست؟

بازار sme‌ یا بازار شرکت‌های کوچک و متوسط، یکی از زیرمجموعه‌های بازار فرابورس است که با هدف تامین مالی این شرکتها تاسیس شده است.

۲- آیا اشخاص حقیقی امکان معامله کردن در بازار شرکت‌های کوچک و متوسط فرابورس را دارند؟

بله. در صورتی که مانده حساب یا ارزش پرتفوی اشخاص حقیقی در ۶ ماه اخیر، مساوی یا بیشتر از ۵۰ میلیارد ریال بوده یا ارزش معاملات ماهانه آنها در بورس و فرابورس در ۶ ماه اخیر برابر یا بیشتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد، امکان معامله در بازار SME فرابورس را خواهند داشت.