سبد سرمایه گذاری (investment portfolio) مجموعه‌ای از دارایی‌های مالی قابل سرمایه گذاری است که به منظور افزایش بازدهی و کسب ثروت، ایجاد می‌شود. برای ساخت سبد سرمایه گذاری باید فاکتورهایی همچون میزان تحمل ریسک و افق زمانی (کوتاه مدت یا بلندمدت)، دانش اقتصادی و تحلیل بازارهای مالی را در نظر گرفت.
سبد سرمایه گذاری یا پرتفوی، مجموعه‌ای از دارایی‌ها همچون سهام، اوراق درآمد ثابت، طلا، ملک، صندوق‌های سرمایه گذاری، ارزهای دیجیتال و ... است که افراد با هدف ایجاد درآمد یا کسب ثروت با استفاده از پول خریداری کرده و در نهایت پس از رشد قیمت این دارایی‌ها به با فروش آنها در قیمت بالاتر، سود به دست می‌آورند.
جمله معروف «همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید» بر ساخت یک سبد سرمایه گذاری متنوع به منظور کسب بیشترین سود ممکن، دلالت دارد. بنابراین بهتر است پول خود را در زمان مناسب بین دارایی‌های مالی مختلف که پتانسیل بازدهی بالایی دارند، تقسیم کنید. در ادامه، به آموزش ساخت سبد سرمایه گذاری می‌پردازیم.
برای ساخت سبد سرمایه گذاری باید مراحلی را که در ادامه ذکر می‌کنیم، طی کنید. هر چند در نگاه اول، این مراحل ساده به نظر می‌رسند اما اجرای دقیق آنها برای موفقیت در سرمایه گذاری اهمیتی حیاتی دارد.
مرحله اول ساخت سبد سرمایه گذاری؛ هدف از سرمایه گذاری و افق زمانی خود را مشخص کنید.
هر فردی برای سرمایه گذاری کردن اهداف مشخصی دارد؛ مثلا کسب سرمایه برای خرید ماشین در ۱ سال آینده یا خرید خانه در ۱۰ سال آینده. اگر شما نتوانید هم اکنون هدف خود از سرمایه گذاری را مشخص کنید، ورود شما به دنیای سرمایه گذاری بی‌معنی خواهد بود.
پس از مشخص کردن اهداف سرمایه گذاری، آنها را بر اساس افق زمانی مرتب کنید:
مرحله دوم ساخت سبد سرمایه گذاری؛ سطح ریسک‌پذیری خود را مشخص کنید.
یکی از فاکتورهای مورد نیاز برای ساخت سبد سرمایه گذاری، تعیین سطح تحمل یا پذیرش ریسک است. به عنوان مثال، باید از خود بپرسید که برای رسیدن به هدف سرمایه گذاری خود در کوتاه‌مدت حاضر هستید چقدر پول از دست بدهید.
سطح ریسک‌پذیری با افق زمانی سرمایه گذاری رابطه دارد. معمولا هرچه افق زمانی طولانی‌تر باشد، سرمایه‌گذاران میتوانند از استراتژی‌های تهاجمی‌تری استفاده کنند، چون فرصت بیشتری برای جبران ضررهای کوتاه‌مدت وجود دارد. در طرف مقابل، برای رسیدن به اهداف کوتاه‌مدت در سرمایه گذاری به استراتژی‌های محافظانه‌کارانه‌تری نیاز خواهید داشت، چون احتمالا نمی‌توانید چیزی را که پس‌انداز کرده‌اید، از دست بدهید. با این حال، تمام افراد سطح ریسک خود را بر مبنای افق زمانی تعیین نمی‌کنند.
در نهایت می‌توان گفت، تعیین سطح ریسک‌پذیری مسئله‌ای کاملا شخصی است. در واقع، بهترین کسی که می‌تواند سطح ریسک‌پذیری شما را تعیین کند، خود شما هستید.
مرحله سوم ساخت سبد سرمایه گذاری؛ چند دارایی مالی با پتانسیل بازدهی بالا انتخاب کنید.
انتخاب چند دارایی مالی که با توجه به تحلیل‌های دقیق، احتمال بازدهی آنها در آینده بالاست و تعیین وزن آنها در سبد سرمایه گذاری یا همان پرتفوی از مراحل مهم ساخت سبد سرمایه گذاری به شمار می‌آید. مهمترین دارایی‌های مالی در ایران برای سرمایه گذاری شامل موارد زیر می‌شوند:
برای ساخت بهترین سبد سرمایه گذاری باید توانایی تحلیل شرایط اقتصادی و بازارهای مالی را داشته باشید. سپس بر اساس افق زمانی و سطح ریسک‌پذیری، وزن هر یک از دارایی‌های مالی را در پرتفوی سرمایه گذاری خود مشخص کنید. البته فراموش نکنید که با متنوع‌سازی پرتفوی، می‌توانید ریسک کل سبد خود را کاهش دهید.
به عنوان مثال، در شرایطی که رشد اقتصادی بالاست، احتمال بازدهی بالا در بورس وجود دارد. در چنین شرایطی شخص می‌تواند وزن بیشتری از سرمایه خود را به سهام اختصاص دهد. از طرفی در برخی شرایط اقتصادی که منجر به افت بازار بورس می‌شود، صندوق‌های درآمد ثابت جذابیت بیشتری پیدا می‌کنند. علاوه بر این، باید به این نکته نیز دقت کنید که ذات سهام پرریسک و ذات صندوق یا اوراق درآمد ثابت، کم ریسک است. در نهایت، باید سطح ریسک‌پذیری خود را در ماجرا دخیل کرده و پرتفوی خود را بر اساس آن بچینید.
تصویر زیر با فرض موجود بودن تنها دو گزینه سهام و اوراق درآمد ثابت برای سرمایه گذاری، دو سبد مختلف را نشان می‌دهد.
از آنجایی که متغیرهای اقتصادی و پیشبینی آینده بازارهای مالی در دوره‌های مختلف تغییر می‌کند، پیشنهاد می‌کنیم برای ساخت بهترین سبد سرمایه گذاری از سرویس مشاوره سرمایه گذاری استفاده کنید. با استفاده از این سرویس می‌توانید:
مرحله چهارم ساخت سبد سرمایه گذاری؛ ترکیبِ وزنی پرتفوی خود را حفظ کنید.
یکی از مراحلی که اغلب،به هنگام ساخت سبد سرمایه گذاری نادیده گرفته می‌شود، حفظ ترکیب وزنی پرتفوی است. البته حفظ وزن دارایی‌ها در سبد تنها در شرایطی که نوع چینش پرتفوی و استراتژی شما موفق بوده باشد، الزامی است. به این فرایند، تعدیل مجدد پرتفوی سرمایه گذاری گفته می‌شود.
فرض کنید، ترکیب سبد سرمایه گذاری شما ۷۰٪ سهام و ۳۰٪ طلا است اما پس از مدتی به علت رشد بازار سهام، وزن پرتفوی شما به ۷۵٪ سهام و ۲۵٪ سهام تغییر می‌کند. اگر سطح ریسک‌پذیری، افق زمانی و استراتژی شما تغییری نکرده باشد، می‌توانید با استفاده از فرآیند تعدیل مجدد پرتفوی که در این مثال شامل فروش بخشی از سهام و خرید طلا می‌شود، ترکیب وزنی پرتفوی خود را حفظ کنید.
در این قسمت به مهمترین نکاتی که برای ساخت یک سبد سرمایه گذاری به آنها احتیاج دارید، می‌پردازیم.
۱- مالیات و کارمزد
به هنگام متنوع‌سازی سبد سرمایه گذاری، میزان مالیات و کارمزد را نیز در نظر داشته باشید. چون هرچه مالیات، کارمزد و سایر موارد مشابه بیشتر باشد، بازدهی سرمایه گذاری شما کمتر می‌شود. به عنوان مثال، خرید طلای زینتی با اجرت و مالیات و سود فروشنده همراه است (و گزینه نامطلوبی برای سرمایه گذاری به شمار می‌رود). در حالی که صندوق‌های طلا در بورس، نه تنها اجرت و سود فروشنده ندارند، بلکه معاف از مالیات هستند. برای خرید صندوق‌های طلا کافی است کارمزد اندک آن را پرداخت کنید.
۲- ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک
پیش از ساخت سبد سرمایه گذاری باید فاکتور ریسک را در نظر بگیرید. در نگاه کلی، می‌توان ریسک سرمایه گذاری را به دو نوع ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک تقسیم کرد. ریسک سیستماتیک که به آن ریسک بازار نیز گفته می‌شود، غیر قابل اجتناب است اما سرمایه‌گذاران میتوانند با متنوع‌سازی پرتفوی و سایر روشهای مدیریت ریسک، ریسک غیرسیستماتیک که مربوط به یک صنعت یا بازار خاص است را کنترل کرده و کاهش دهند.
۳- تخصیص دارایی بهینه
تخصیص دارایی (Asset Allocation) فاکتوری است که با استفاده از آن می‌توان سبد سرمایه‌گذاری شخصی را ایجاد کرد. بنابراین اگر دانش تحلیلی بازارهای مالی را دارا هستید می‌توانید با انواع استراتژی‌های تخصیص دارایی، نوع دارایی‌های مورد نظر و ترکیب وزنی آنها در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود ایجاد کنید.
در این قسمت برای درک بهتر ساختار سبدهای سرمایه گذاری به معرفی انواع رایج سبد سرمایه گذاری می‌پردازیم.
۱- سبد سرمایه گذاری تهاجمی (سبد پُرریسک)
سبد تهاجمی (Aggressive portfolio) یکی از انواع سبدهای سرمایه گذاری است که هدف از تشکیل آن کسب سودهای بالا است. افرادی که از چنین سبدهایی استفاده می‌کنند، ریسک بالای آن را نیز می‌پذیرند. سهام رشدی، وزن بالایی از این سبد را تشکیل می‌دهد چون پتانسیل رشد قیمت سهام شرکت‌های رشدی بسیار بالاست.
شرکت سرمایه گذاری ونگارد، این نوع سبد پُرریسک را پرتفوی رشدی می‌نامد و در این رابطه می‌گوید: «این سبد سرمایه گذاری برای افرادی که تحمل ریسک بالا و افق زمانی بلندمدت دارند مناسب است. هدف اولیه پرتفوی رشدی، کسب درآمد در زمان حال نیست بلکه رشد ثروت برای دوران بازنشستگی یا تامین سرمایه مورد نیاز برای خرید یک دارایی بزرگ در آینده است.»
۲- سبد سرمایه گذاری محافظانه‌کارانه (سبد کم ریسک)
سبد محافظانه کارانه یا تدافعی (Conservative or defensive portfolio) یکی دیگر از انواع سبدهای سرمایه گذاری است که با هدف کسب بازدهی و درآمد در عین پذیرش ریسک کم، تشکیل می‌شود. افراد مسن‌تر یا کسانی که سطح ریسک‌پذیری پایینی دارند از این سبدها استفاده می‌کنند. در سبدهای تدافعی، معمولا صندوق درآمد ثابت وزن بیشتری (نسبت به سبد پرریسک) دارند. سهام‌های انتخابی در این سبد سرمایه گذاری نیز معمولا ضریب بتای پایین‌تری دارند (نوسانات قیمت و در نتیجه ریسک آنها مشابه شاخص بازار یا کمتر از آن است). در شرایط بد اقتصادی و هنگام افت بازارها، استفاده از چنین سبدهای کم ریسکی از کاهش ارزش سرمایه افراد جلوگیری می‌کند.
۳- سبد ترکیبی
دو نوع از سبد سرمایه گذاری کم ریسک و پرریسک که پیشتر شرح دادیم بیشتر مربوط به ترکیب سهام و اوراق درآمد ثابت (یا اوراق بدهی) هستند اما با استفاده از سبدهای ترکیبی و وزن دهی‌های متفاوت به آن می‌توان در انواع دارایی‌های مالی موجود در ایران همچون سهام، صندوق درآمد ثابت، طلا، دلار و ملک و خودرو سرمایه گذاری کرد. سطح ریسک این سبدها می‌تواند از کم تا زیاد باشد.
هنگامی که سخن از سرمایه گذاری با پولی است که به سختی به دست آورده‌اید، اهمیت ساخت یک سبد سرمایه گذاری که بازدهی مناسبی برای‌تان ایجاد کند، بیشتر نمایان می‌شود. برای ساخت یک سبد سرمایه گذاری موفق بایستی اهداف و افق زمانی، نوع دارایی مالی و متنوع‌سازی، تعدیل مجدد پرتفوی و از همه مهمتر تحلیل شرایط اقتصادی و آینده بازارهای مالی را در نظر داشته باشید. اگر فرصت کافی برای یادگیری نحوه تحلیل بازارها و چینش پرتفوی را ندارید، می‌توانید از خدمات مشاوران معتبر سرمایه گذاری استفاده کنید.
جهت آشنایی با سایر نکات مربوط به ساخت سرمایه گذاری از مقالات زیر استفاده کنید.
هدف از ساخت سبد سرمایه گذاری، کسب بازدهی در عین کاهش ریسک یا کنترل آن است.
در طول زمان این احتمال وجود دارد که هم اهداف شما در سرمایه گذاری تغییر کند و هم شرایط بازار دچار تغییر شود. بنابراین باید به شکل دوره‌ای، پرتفوی سرمایه گذاری خود را بازبینی کنید. در این راستا می‌توانید از خدمات آپدیت پیشبینی بازارهای مالی و چینش سبد سرمایه گذاری مجموعه آموزش بورس استفاده کنید.
سبد سرمایه گذاری ارز دیجیتال از مجموعه رمزارزهای معتبری همچون بیت کوین و اتریوم، استیبل کوین‌هایی همچون تتر، توکن‌ها و حتی شت کوین‌ها تشکیل می‌شود. در این نوع از پرتفوی نیز باید متنوع‌سازی به منظور کاهش ریسک در نظر گرفته شود.
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
