درآمد ناخالص ملی (Gross National Income) مقدار کل پولی است که توسط مردمان یک کشور و مشاغل آن در یک بازه زمانی معین (معمولا یک ساله) به دست می‌آید. درآمد ناخالص ملی از ترکیب تولید ناخالص داخلی (GDP) و درآمدی که از طریق منابع خارج از کشور به دست آمده، به وجود می‌آید. گرچه معمولا عدد مربوط به GDP و GNI با یکدیگر تفاوت چندانی ندارند اما سازمان بانک جهانی GNI را به تولید ناخالص داخلی ترجیح می‌دهد.
در ادامه، به زبان ساده نحوه محاسبه و کاربرد درآمد ناخالص ملی در اقتصاد را بررسی خواهیم کرد.
درآمد ناخالص ملی (GNI) یکی از انواع شاخص‌های اقتصادی است که جایگزینی برای تولید ناخالص داخلی (GDP) محسوب شده و میزان ثروت یک کشور را اندازه گیری می‌کند. GNI برای برخی کشورها، شاخص دقیقتری به حساب می‌آید.
همان طور که پیشتر اشاره شد جهت محاسبه GNI، مقدار درآمد حاصل از منابع خارجی افراد مقیم را به GDP اضافه کرده و مقدار درآمد منابع خارجی مقیمِ کشور از آن کسر می‌شود. تصویر زیر، فرمول GNI را نشان می‌دهد.
جهت درک بهتر فرمول بالا به موارد زیر توجه کنید:
علاوه بر موارد بالا، مالیات بر وارداتی که قبلا در تولید ناخالص داخلی محاسبه نشده به GNI اضافه شده در حالی که یارانه‌ها یا سوبسیدها از آن کاسته می‌شوند.
جهت تبدیل GDP به GNI باید سه مورد زیر را به تولید ناخالص داخلی اضافه کرد:
تفاوت GDP و GNI و GNPدر نحوه محاسبات و اندازه گیری ثروت یک کشور است.
تولید ناخالص داخلی، ارزش بازاری (= پولی) تمام کالاها و خدمات تولید شده در یک کشور را نشان می‌دهد.
درآمد ناخالص ملی، کل درآمدی است که یک کشور از طریق ساکنان و مشاغل خود صرف از نظر اینکه آنها ساکن داخل کشور یا خارج هستند، دریافت کرده است.
تولید ناخالص مالی، کل درآمد تمام ساکنین و مشاغل یک کشور (چه درون مرزهای کشور و چه خارج از مرزهای آن) است. در واقع، برای محاسبه GNP درآمدهایی که به اسم کشور مورد نظر در کشورهای خارجی به دست آمده نیز در نظر گرفته می‌شوند.
بنابراین به زبان ساده تفاوت این سه شاخص اقتصادی را این طور بیان کرد؛ GDP ارزش آنچه که در درون مرزهای یک کشور تولید می‌شود را اندازه می‌گیرد. GNP علاوه بر این رقم، ارزش آنچه که در خارج کشور تولید شده را نیز اضافه می‌کند. GNI نیز مشابه GDP است که درآمد خارجی افراد یک کشور که به درون کشور منتقل شده را به آن اضافه و درآمد خارجیانِ درون کشور که به کشورهای دیگر منتقل می‌شود را از آن کسر می‌کند.
در بسیاری از کشورها تفاوت اندکی میان GNI و GDP وجود دارد. به عنوان مثال، طبق آخرین آمار بانک جهانی، در سال 2022 میلادی درآمد ناخالص ملی آمریکا معادل 25.9 تریلیون دلار و تولید ناخالص داخلی آن معادل 25.4 تریلیون دلار بوده است.
در برخی دیگر از کشورها تفاوت این دو شاخص اقتصادی می‌تواند بیشتر باشد. به عنوان در سال 2021 میلادی، GNI کشور بنگلادش معادل 438 میلیارد دلار و GDP آن معادل 416 میلیارد دلار بوده است. این نکته نشان می‌دهد که درآمد خارجی یا سرمایه گذاری‌های خارجی در این کشور نسبتا بالا بوده است.
حال اگر خارجی‌ها بخش بزرگی از تولیدات خود را درون یک کشور انجام دهند، GNI می‌تواند رقم پایین‌تری نسبت به GDP باشد. به عنوان مثال، کشور ایرلند که به علت مالیات پایین آن محلی برای تولیدات شرکت‌های چند ملیتی، آمریکایی و اروپایی است در سال 2021 درآمد ناخالص ملی کمتری نسبت به تولید ناخالص داخلی داشت؛ GNI معادل 382 میلیارد دلار و GDP معادل 504 میلیارد دلار بود.
درآمد ناخالص ملی سرانه (GNI per Capita) ارزش پولی (= دلاری) درآمد نهایی یک کشور را نشان می‌دهد که بر تعداد جمعیت آن تقسیم شده است و می‌تواند به عنوان شاخصی برای استاندارد زندگی مردم یک کشور در نظر گرفته شود.
بهتر است به این نکته اشاره کنیم که درآمد ناخالص ملی سرانه آمریکا در سال 2012 معادل 52790 دلار بوده که در سیر افزایشی خود در سال 2022 به رقم 76770 رسیده است.
کاهش رشد اقتصادی در ایران در کنار نرخ تورم بالا، رشد پایه پولی و نقدینگی، تحریم‌ها و مواردی از این دست موجب شده مردم ایران هر روز شرایط سخت‌تری را تجربه کنند. با این وجود دانش اقتصاد کلان می‌تواند به آنها کمک کند تا به بهترین روش و با هر میزان از سرمایه در بازارهای مالی سرمایه گذاری کنند.
در دوره اقتصاد کلان، استاد هومن مقراضی این دانش را به زبانی ساده و به شکلی کاربردی جهت سرمایه گذاری در بازار ارزهای خارجی، بورس ایران، طلا و سکه، مسکن و سایر بازارها آموزش می‌دهد. محتوای این دوره با هدف درک مطالب دشوار اقتصادی برای مردم عادی فراهم شده است تا بتوانند پس از آن بهترین بازار مالی را با توجه به شرایط اقتصادی شناسایی کرده و بهترین زمان ورود و خروج از آن را نیز بیابند.
طبق آخرین آمار بانک جهانی، GNI ایران در سال 2022 معادل 412.88 میلیارد دلار و میزان GDP آن معادل 413.5 بوده است. همان طور که مشاهده می‌کنید تفاوت اندکی میان این دو متغیر اقتصادی در کشور ایران وجود دارد.
تفاوت این دو شاخص اقتصادی در نحوه محاسبه آنهاست؛ درآمد خالص ملی (Net national income) از کسر استهلاک دارایی‌های ثابت سرمایه‌ای (ساختمان، زمین، ماشین آلات، زیرساخت‌های فیزیکی و ...) از GNI به دست می‌آید.
در این مقاله به آموزش شاخص درآمد ناخالص ملی (GNI) پرداخته و دانستیم که این شاخص معادل تولید ناخالص داخلی است که درآمد خارجی وارد شده به کشور از طریق افراد مقیم به آن اضافه شده و درآمد افراد خارجی که از کشور خارج می‌شود از آن کسر می‌شود.
در پایان پیشنهاد می‌کنیم جهت آشنایی بیشتر با موضوعات اقتصاد کلان از مقالات زیر استفاده کنید.
درآمد ناخالص ملی یا GNI کل درآمد کسب شده توسط مردم و مشاغل یک کشور از جمله درآمد حاصل از منابع خارجی افراد مقیم را اندازه گیری می‌کند.
تولید ناخالص داخلی، ارزش پولی تمام کالاها و خدمات تولید شده در داخل مرزهای یک کشور در یک بازه زمانی معین است اما درآمد ناخالص ملی از تولید ناخالص داخلی به اضافه درآمد حاصل از منابع خارج از کشور (و منهای درآمد افرادِ خارجی مقیم در کشور) به دست می‌آید. عدد مربوط به تولید ناخالص داخلی و درآمد ناخالص ملی معمولا تفاوت اندکی با یکدیگر دارند.
شاخص درآمد ناخالص ملی در برخی کشورها، بانک جهانی و اتحادیه اروپا استفاده می‌شود.
جهت مشاهده درآمد ملی ناخالص (GNI) کشورهای جهان می‌توانید به وبسایت بانک جهانی مراجعه کنید.
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
