ارتباط با
پشتیبانی آنلاین

درآمد ناخالص ملی یا GNI چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

زمان مطالعه 5 دقیقه
آخرین بروزرسانی 14 تیر 1403
اقتصاد و سرمایه گذاری   فرزاد نشاط
زمان انتشار 15 اسفند 1402
درآمد ناخالص ملی یا GNI چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

درآمد ناخالص ملی (Gross National Income) مقدار کل پولی است که توسط مردمان یک کشور و مشاغل آن در یک بازه زمانی معین (معمولا یک ساله) به دست می‌آید. درآمد ناخالص ملی از ترکیب تولید ناخالص داخلی (GDP) و درآمدی که از طریق منابع خارج از کشور به دست آمده، به وجود می‌آید. گرچه معمولا عدد مربوط به GDP و GNI با یکدیگر تفاوت چندانی ندارند اما سازمان بانک جهانی GNI را به تولید ناخالص داخلی ترجیح می‌دهد.

در ادامه، به زبان ساده نحوه محاسبه و کاربرد درآمد ناخالص ملی در اقتصاد را بررسی خواهیم کرد.

درآمد ناخالص ملی چه چیزی را نشان می‌دهد؟

درآمد ناخالص ملی (GNI) یکی از انواع شاخص‌های اقتصادی است که جایگزینی برای تولید ناخالص داخلی (GDP) محسوب شده و میزان ثروت یک کشور را اندازه گیری می‌کند. GNI برای برخی کشورها، شاخص دقیقتری به حساب می‌آید.

  • دفتر امور اقتصادی آمریکا (BEA) جهت سنجش سلامت اقتصادی این کشور از شاخص GDP استفاده می‌کند.

درآمد ناخالص ملی چگونه محاسبه می‌شود؟

همان طور که پیشتر اشاره شد جهت محاسبه GNI، مقدار درآمد حاصل از منابع خارجی افراد مقیم را به GDP اضافه کرده و مقدار درآمد منابع خارجی مقیمِ کشور از آن کسر می‌شود. تصویر زیر، فرمول GNI را نشان می‌دهد.

درآمد ناخالص ملی چگونه محاسبه می‌شود؟

جهت درک بهتر فرمول بالا به موارد زیر توجه کنید:

  • پول به دست آمده از خارج؛ اگر یک ایرانی درآمد حاصل از سرمایه گذاری خود در آمریکا را وارد ایران کند رقم آن به GNI اضافه می‌شود.
  • پولی که به کشورهای خارجی می‌رود؛ اگر یک فرد خارجی ساکن ایران درآمدش را به کشور خود منتقل کند، مبلغ آن از GNI کسر می‌شود.

علاوه بر موارد بالا، مالیات بر وارداتی که قبلا در تولید ناخالص داخلی محاسبه نشده به GNI‌ اضافه شده در حالی که یارانه‌ها یا سوبسیدها از آن کاسته می‌شوند.

چگونه می‌توان تولید ناخالص داخلی را به درآمد ناخالص ملی تبدیل کرد؟

جهت تبدیل  GDP‌ به GNI‌ باید سه مورد زیر را به تولید ناخالص داخلی اضافه کرد:

  1. درآمد خارجی که به کارکنان مقیم پرداخت می‌شود.
  2. درآمد خارجی که سرمایه گذاران و صاحبان املاک مسکونی به دست می‌آورند.
  3. خالص مالیات منهای یارانه‌های قابل دریافت بر واردات و تولید

تفاوت GDP و GNI و GNPچیست؟

تفاوت GDP و GNI و GNPدر نحوه محاسبات و اندازه گیری ثروت یک کشور است.

  • GDP

تولید ناخالص داخلی، ارزش بازاری (= پولی) تمام کالاها و خدمات تولید شده در یک کشور را نشان می‌دهد.

  • GNI

 

درآمد ناخالص ملی، کل درآمدی است که یک کشور از طریق ساکنان و مشاغل خود صرف از نظر اینکه آنها ساکن داخل کشور یا خارج هستند، دریافت کرده است.

  • GNP

تولید ناخالص مالی، کل درآمد تمام ساکنین و مشاغل یک کشور (چه درون مرزهای کشور و چه خارج از مرزهای آن) است. در واقع، برای محاسبه GNP درآمدهایی که به اسم کشور مورد نظر در کشورهای خارجی به دست آمده نیز در نظر گرفته می‌شوند.

 بنابراین به زبان ساده تفاوت این سه شاخص اقتصادی را این طور بیان کرد؛ GDP‌ ارزش آنچه که در درون مرزهای یک کشور تولید می‌شود را اندازه می‌گیرد. GNP‌ علاوه بر این رقم، ارزش آنچه که در خارج کشور تولید شده را نیز اضافه می‌کند. GNI نیز مشابه GDP‌ است که درآمد خارجی افراد یک کشور که به درون کشور منتقل شده را به آن اضافه و درآمد خارجیانِ درون کشور که به کشورهای دیگر منتقل می‌شود را از آن کسر می‌کند.

مثال درآمد ناخالص ملی

بررسی مثالی از درآمد ناخالص ملی

در بسیاری از کشورها تفاوت اندکی میان GNI و GDP وجود دارد. به عنوان مثال، طبق آخرین آمار بانک جهانی، در سال 2022 میلادی درآمد ناخالص ملی آمریکا معادل 25.9 تریلیون دلار و تولید ناخالص داخلی آن معادل 25.4 تریلیون دلار بوده است.

در برخی دیگر از کشورها تفاوت این دو شاخص اقتصادی می‌تواند بیشتر باشد. به عنوان در سال 2021 میلادی، GNI‌ کشور بنگلادش معادل 438 میلیارد دلار و GDP‌ آن معادل 416 میلیارد دلار بوده است. این نکته نشان می‌دهد که درآمد خارجی یا سرمایه گذاری‌های خارجی در این کشور نسبتا بالا بوده است.

حال اگر خارجی‌ها بخش بزرگی از تولیدات خود را درون یک کشور انجام دهند، GNI‌ می‌تواند رقم پایین‌تری نسبت به GDP باشد. به عنوان مثال، کشور ایرلند که به علت مالیات پایین آن محلی برای تولیدات شرکت‌های چند ملیتی، آمریکایی و اروپایی است در سال 2021 درآمد ناخالص ملی کمتری نسبت به تولید ناخالص داخلی داشت؛ GNI‌ معادل 382 میلیارد دلار و GDP معادل 504 میلیارد دلار بود.

درآمد ناخالص ملی سرانه چیست؟

درآمد ناخالص ملی سرانه (GNI per Capita) ارزش پولی (= دلاری) درآمد نهایی یک کشور را نشان می‌دهد که بر تعداد جمعیت آن تقسیم شده است و می‌تواند به عنوان شاخصی برای استاندارد زندگی مردم یک کشور در نظر گرفته شود.

  • طبق آمار بانک جهانی، در کشور ایران شاخصGNI سرانه از سال 2012 دچار افت بوده به طوری که از رقم 7490 دلار در سال 2012 به رقم 3980 در سال 2022 رسیده است.

درآمد ناخالص ملی سرانه چیست؟

بهتر است به این نکته اشاره کنیم که درآمد ناخالص ملی سرانه آمریکا در سال 2012 معادل 52790 دلار بوده که در سیر افزایشی خود در سال 2022 به رقم 76770 رسیده است.

کاهش رشد اقتصادی در ایران در کنار نرخ تورم بالا، رشد پایه پولی و نقدینگی، تحریم‌ها و مواردی از این دست موجب شده مردم ایران هر روز شرایط سخت‌تری را تجربه کنند. با این وجود دانش اقتصاد کلان می‌تواند به آنها کمک کند تا به بهترین روش و با هر میزان از سرمایه در بازارهای مالی سرمایه گذاری کنند.

در دوره اقتصاد کلان، استاد هومن مقراضی این دانش را به زبانی ساده و به شکلی کاربردی جهت سرمایه گذاری در بازار ارزهای خارجی، بورس ایران، طلا و سکه، مسکن و سایر بازارها آموزش می‌دهد. محتوای این دوره با هدف درک مطالب دشوار اقتصادی برای مردم عادی فراهم شده است تا بتوانند پس از آن بهترین بازار مالی را با توجه به شرایط اقتصادی شناسایی کرده و بهترین زمان ورود و خروج از آن را نیز بیابند.

درآمد ناخالص ملی ایران چقدر است؟

طبق آخرین آمار بانک جهانی، GNI ایران در سال 2022 معادل 412.88 میلیارد دلار و میزان GDP آن معادل 413.5 بوده است. همان طور که مشاهده می‌کنید تفاوت اندکی میان این دو متغیر اقتصادی در کشور ایران وجود دارد.

تفاوت درآمد خالص ملی (NNI) و درآمد ناخالص ملی (GNI) چیست؟

تفاوت این دو شاخص اقتصادی در نحوه محاسبه آنهاست؛ درآمد خالص ملی (Net national income) از کسر استهلاک دارایی‌های ثابت سرمایه‌ای (ساختمان، زمین، ماشین آلات، زیرساخت‌های فیزیکی و ...) از GNI‌ به دست می‌آید.

در این مقاله به آموزش شاخص درآمد ناخالص ملی (GNI) پرداخته و دانستیم که این شاخص معادل تولید ناخالص داخلی است که درآمد خارجی وارد شده به کشور از طریق افراد مقیم به آن اضافه شده و درآمد افراد خارجی که از کشور خارج می‌شود از آن کسر می‌شود.

 

در پایان پیشنهاد می‌کنیم جهت آشنایی بیشتر با موضوعات اقتصاد کلان از مقالات زیر استفاده کنید.

 

سوالات متداول

۱- تعریف درآمد ناخالص ملی (GNI) چیست؟

درآمد ناخالص ملی یا GNI‌ کل درآمد کسب شده توسط مردم و مشاغل یک کشور از جمله درآمد حاصل از منابع خارجی افراد مقیم را اندازه گیری می‌کند.

۲- تفاوت تولید ناخالص داخلی و درآمد ناخالص ملی چیست؟

تولید ناخالص داخلی، ارزش پولی تمام کالاها و خدمات تولید شده در داخل مرزهای یک کشور در یک بازه زمانی معین است اما درآمد ناخالص ملی از تولید ناخالص داخلی به اضافه درآمد حاصل از منابع خارج از کشور (و منهای درآمد افرادِ خارجی مقیم در کشور) به دست می‌آید. عدد مربوط به تولید ناخالص داخلی و درآمد ناخالص ملی معمولا تفاوت اندکی با یکدیگر دارند.

۳- شاخص درآمد ناخالص ملی بیشتر در چه سازمان‌هایی استفاده می‌شود؟

شاخص درآمد ناخالص ملی در برخی کشورها، بانک جهانی و اتحادیه اروپا استفاده می‌شود.

۴- چطور درآمد ملی ناخالص کشورهای جهان را مشاهده کنیم؟

جهت مشاهده درآمد ملی ناخالص (GNI) کشورهای جهان می‌توانید به وبسایت بانک جهانی مراجعه کنید.

 

 

: ارسال نظر
آموزش بورس

ورود با کد یکبار مصرف

کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد

این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد

کد شش رقمی (عدد لاتین)

آموزش بورس

ورود

آموزش بورس

ثبت نام

از قبل حساب کاربری دارید؟ ورود