شاخص ROE در بورس چیست و چگونه می توان از آن استفاده کرد؟

شاخص ROE یکی از شاخص‌های عملکردی است که برای تحلیل بنیادی در بورس و ارزشگذاری سهام شرکت‌ها از آن استفاده می‌شود. با استفاده از این شاخص می‌توان سودآوری یک شرکت را با سایر شرکت‌های دیگر مقایسه کرد.

ROE در واقع یکی از نسبت‌های مالی است که در تحلیل بنیادی سهام استفاده می‌شود اما نسبت‌های مالی در بورس چه هستند؟

نسبت‌های مالی اعدادی هستند که با استفاده از فرمول‌های خاصی از اطلاعات موجود در صورت‌های مالی مثل صورت سود و زیان، ترازنامه، صورت جریان وجوه نقد و... استفاده کرده و به سرمایه گذار کمک می‌کنند تا ارزش ذاتی یا واقعی یک سهم را پیدا کند.

در این مقاله به طور کامل این شاخص و نحوه کار با آن را توضیح خواهیم داد.

پیشنهاد مطالعه: سرمایه گذاری در بازار بورس ایران

شاخص ROE در بورس

شاخص Return on Equity یا به اختصار ROE به معنای بازده ارزش سهام سهامداران یا بازده حقوق صاحبان سهام است. اما حقوق صاحبان سهم چه معنایی دارد؟

حقوق صاحبان سهام در یک شرکت نوعی مالکیت در آن به حساب می‌آید و اگر زمانی شرکت دچار ورشکستگی شود با کم کردن بدهی‌ها از دارایی‌ها حقوق صاحبان سهام پرداخت می‌شود.

بدهی‌های شرکت - دارایی‌های شرکت = حقوق صاحبان سهام

شاخص ROE نشان دهنده نحوه مدیریت بودجه‌ای است که از طریق صاحبان سهام فراهم شده است. این شاخص همچنین نشان دهنده‌ی این است که یک شرکت چقدر درآمد برای سهامدارانش ایجاد کرده است. این شاخص در واقع معیاری برای سنجش سودآوری یک شرکت به حساب می‌آید.

پیشنهاد مطالعه: شاخص ROA‌ در بورس چیست؟

نحوه محاسبه شاخص ROE

شاخص ROE با تقسیم کردن میزان درآمد خالص (یا سود خالص) به مجموع حقوق صاحبان سهام به دست می‌آید. فرمول محاسبه این شاخص به قرار زیر است:

مجموع حقوق صاحبان سهام/درآمد خالص= بازده حقوق صاحبان سهام(ROE)

از آن جایی که فرمول حقوق صاحبان سهام را هم داریم می‌توانیم آن را در فرمول ROE‌ جایگزین کنیم.

(بدهی‌ها-دارایی‌ها)/درآمد خالص= بازده حقوق صاحبان سهام(ROE)

به همین دلیل است که به ROE بازده دارایی خالص (Return on net assets) هم گفته می‌شود. این شاخص همواره به شکل درصد بیان می‌شود و به وسیله آن می‌توانید میزان سودآوری شرکت را در مقایسه با بقیه شرکت‌ها به دست بیاورید. اگر حاصل تفریق بدهی‌ها از دارایی‌ها عدد مثبتی باشد می‌توان در محاسبات از این شاخص استفاده کرد.

ROE مناسب برای سرمایه گذاری در بورس چند درصد است؟

حتما برای شما این سوال پیش آمده که شاخص ROE‌ یک شرکت باید چه عددی باشد تا بتوانیم آن را برای سرمایه گذاری در بورس انتخاب کنیم؟

به شکل کلی، اغلب تحلیلگران حداقل عدد مطلوب برای شاخص ROE را 15 درصد در نظر می گیرند اما با این وجود طبق نظر کارشناسان، شاخص بازدهی حقوق صاحبان سهام را باید با توجه به نوع صنعتی که شرکت بورسی در آن قرار گرفته است، بررسی کرد. فرض کنید در یک شرکت تولید برق میزان ROE ۱۰ درصد باشد و در یک شرکت پالایشی این میزان برابر با ۲۵ درصد باشد. شما کدامیک از این دو شرکت را برای خرید سهام انتخاب می کنید؟

احتمالا خیلی از شما بین این دو، شرکت پالایشی را برای خرید انتخاب کرده اید.

به طور کلی می توان گفت مقایسه بین دو شرکت از دو صنعت مختلف از نظر شاخص ROE‌ کار اشتباهی است چون هر شرکت باید در صنعت خود بررسی شود.

در ادامه مثال بالا فرض کنید، میانگین شاخص ROE در شرکت های تولید برق ۸ درصد باشد و میانگین شاخص ROE در شرکت های پالایشی برابر با ۳۰ درصد باشد. با یک حساب سرانگشتی اکنون می‌توانید شرکت تولید برق را که شاخص ROE آن نسبت به سایر رقبایش بهتر است انتخاب کنید.

پیشنهاد ویژه: اصول نوسان گیری در بورس تهران

چطور شاخص ROE‌ در بورس ایران را حساب کنیم؟

برای به دست آوردن شاخص ROE می‌توانید از اطلاعات سایت کدال استفاده کنید. در این سایت انواع صورت‌های مالی شرکت‌ها در دوره‌های زمانی مختلف و ترازنامه‌ها وجود دارد که با رجوع به آن‌ها می‌توانید اعداد مربوط به محاسبه شاخص ROE را به دست بیاورید.

در ادامه برای این که موضوع را بهتر درک کنید با یک مثال، شاخص ROE را برای یک شرکت محاسبه می‌کنیم.

فرض کنید جمع حقوق صاحبان سهام شرکت X‌ به اندازه 14000 میلیارد ریال است و میزان درآمد خالص شرکت هم به اندازه 2000 میلیارد ریال باشد. در این صورت شاخص ROE‌ برابر است با:

ROE=2000/14000

ROE=0.1428×100=14.28%

حالا فرض کنید شرکت Y که هم گروه شرکت X است (از نظر دسته بندی صنایع) و به نوعی رقیب آن محسوب می‌شود، ارزش حقوق صاحبان سهامش همچون شرکت X برابر با 14000 میلیارد ریال باشد اما درآمد خالص شرکت 3000 میلیارد ریال باشد. در این صورت شاخص ROE شرکت Y‌ برابر است با:

ROE=3000/14000

ROE=0.2142×100=21.42%

حال از بین این دو شرکت می‌توانید شرکت Y را انتخاب کنید که شاخص بازدهی حقوق صاحبان سهام در آن بیشتر است. البته معیارهای بیشتری در تحلیل بنیادی برای خرید یک سهم وجود دارد و ROE تنها یکی از آنان است پس برای خرید سهام در بورس باید سایر معیارها را نیز در نظر بگیرید.

پیشنهاد مطالعه: سبد پیشنهادی سهام بورس تهران

مقایسه دو شرکت بورسی در یک صنعت از نظر شاخص ROE

برای مقایسه دو شرکت بورسی از نظر شاخص ROE یا شاخص بازدهی دارایی‌ها می‌توان از اعداد مربوط به جمع حقوق صاحبان سهام و درآمد یا سود خالص استفاده کرد.

فرض کنید هر دوی این شرکت‌ها از نظر ارزش دارایی‌های سهامداران (حقوق صاحبان سهام) با یکدیگر برابر باشند. یعنی سهامداران این دو شرکت مقدار برابری پول در این شرکت‌ها سرمایه گذاری کرده‌اند. (می‌توان گفت حاصل تفریق بدهی‌ها از دارایی‌ها در این دو شرکت یکسان بوده است)

حالا باید ببینیم با این سرمایه گذاری برابر سهامداران، کدام شرکت سود و بازدهی بیشتری تولید کرده است.

همان طور که در قسمت قبل دو شرکت X و Y با ارزش دارایی سهامداران یکسان را با یکدیگر مقایسه کردیم، می توانیم در این مورد این طور نتیجه بگیریم که هر چه میزان درآمد یا سود خالص شرکت بیشتر باشد، شاخص بازدهی دارایی بیشتر خواهد شد و سهم، جذابیت بیشتری برای خرید خواهد داشت.

پیشنهاد ویژه: دوره جامع آموزش بورس تهران

خلاصه ای از مهم ترین نکات مربوط به شاخص ROE

• شاخص ROE حاصل تقسیم درآمد یا سود خالص به حقوق صاحبان سهام است.
• شاخص بازده حقوق صاحبان سهام نحوه مدیریت شرکت را نشان می‌دهد.
• شاخص ROE نشان دهنده این است که به ازای هر ریال از حقوق صاحبان سهام چقدر سود تولید شده است.
• شاخص ROE میزان سودآوری یک شرکت را در مقایسه با بقیه شرکت‌ها نشان می‌دهد.
• شاخص ROE شرکت‌های بورسی در یک صنعت مشابه می‌توانند با یکدیگر مقایسه شوند.
• هر چه درصد شاخص ROE بیشتر باشد، به معنای بازدهی بیشتر شرکت است.
• هر چه درصد شاخص ROE کمتر باشد، به معنای بازدهی کمتر شرکت است.

 

سوالات متدوال

۱- شاخص ROE‌ چیست؟

این شاخص به معنای شاخص بازدهی حقوق صاحبان سهام است که از تقسیم کردن درآمد خالص به جمع حقوق صاحبان سهام به دست می‌آید.

۲- شاخص ROE چه چیزی را نشان می‌دهد؟

شاخص ROE، برای نشان دادن میزان سودآوری شرکت‌ها در مقایسه با یکدیگر استفاده می‌شود.