سود و زیان انباشته، قسمتی از سود (یا زیان) یک شرکت است که به جای توزیع بین سهامداران برای سرمایه گذاریِ دوباره در فعالیت‌های اصلی شرکت و یا پرداخت بدهی‌های آن ذخیره می‌شود. سود و زیان انباشته در ترازنامه (= صورت وضعیت مالی) شرکت‌ها و در بخش مربوط به حقوق صاحبان سهام (= حقوق مالکانه) قرار می گیرد. اگر سود انباشته یک شرکت مناسب باشد، می‌تواند از طریق آن افزایش سرمایه از محل سود انباشته داشته باشد.
سود انباشته (Retained earnings)، مقداری از سود یا درآمد خالص یک شرکت است که پس از پرداخت سود نقدی (DPS) به سهامداران برای خودِ شرکت باقی مانده است. استفاده از کلمه «انباشته» به این دلیل است که شرکت به جای تقسیم سود آن را در شرکت ذخیره یا انباشته می‌کند.
شرکت‌های سهامی می‌توانند این سود انباشته را برای اهدافی مثل خرید تجهیزات و ماشین‌آلات، سرمایه‌گذاری مجدد در فعالیت‌های شرکت، تحقیق و توسعه، پرداخت بدهی و ... استفاده کنند.
در تصویر بالا، سود انباشته شرکت ایران ترانسفو (با نماد بترانس) نشان داده شده است. همان طور که می‌بینید، سود انباشته این شرکت نسبت به دوره قبلی 58٪ بیشتر شده است.
زیان انباشته (Retained loss)، مجموع زیان خالص یک شرکت در طول چندین دوره پشت سر هم است. اگر این زیان‌ها جبران نشده و انباشته شوند، در بخش سود (زیان) انباشته ترازنامه شرکت به عنوان زیان قرار می‌گیرند.
در تصویر بالا، زیان انباشته شرکت ایران خودرو (با نماد خودرو) نشان داده شده است. همان طور که می‌بینید در طول یک سال، زیان انباشته سهام ایران خودرو به مقدار 49٪ بیشتر شده است. دقت داشته باشید که در صورت‌های مالی، رنگ قرمز نشانه زیان یا کاهش یک مقدار است.
اول باید بگوییم که سود یا زیان انباشته در ترازنامه شرکت‌ها درج می‌شود پس با یک نگاه به صورت وضعیت مالی شرکت در سایت کدال می‌توانید میزان سود و زیان شرکت در دوره جاری و گذشته را با هم مقایسه کنید. اما این موضوع تنها معیار انتخاب سهام مناسب نیست.
علاوه بر این، لزوما سود انباشته بالا به معنی خوب بودن سهام یک شرکت و زیان انباشته به معنی بد بودن سهام یک شرکت نیست.
در واقع، شما باید بقیه فاکتورهای مهم تحلیل بنیادی، شرایط اقتصاد کلان کشور و شرایط صنعتی که سهام در آن قرار گرفته را هم بررسی کنید. در قدم آخر با استفاده از تحلیل تکنیکال باید نقطه دقیق ورود و خروج را پیدا کنید.
تمام این مراحل به علاوه سایر موضوعات مهم مثل مدیریت ریسک، تابلوخوانی و نوسانگیری در دوره آموزش سرمایه گذاری با تدریس استاد هومن مقراضی آموزش داده می‌شوند. مجموعه ما با داشتن نشان استاندارد CPD از انگلستان و برگزاری دوره‌های مختلف از سال 1394 تاکنون هزاران نفر را در زمینه سرمایه‌گذاری آموزش داده است. در دوره جامع آموزش سرمایه گذاری، شما یاد می‌گیرید که چطور مثل یک مدیر شرکت سرمایه‌گذاری فکر کنید، تحلیل کنید و در نهایت، سرمایه‌گذاری کنید.
سود انباشته، سودی است که پس از کم کردن سود نقدی در حساب شرکت ذخیره می‌شود. سود انباشته در ترازنامه در بخش حقوق صاحبان سهام آورده می‌شود.
سود خالص، سودی است که پس از کم کردن تمام هزینه‌ها، مالیات و سایر هزینه‌های عملیاتی به دست می‌آید. سود خالص، در صورت سود و زیان نوشته می‌شود.
برای محاسبه سود و زیان انباشته از فرمول زیر استفاده کنید:
فرمول سود و زیان انباشته با جمع کردن سود یا زیان انباشته دوره قبلی و سود یا زیان خالص دوره جاری شروع می‌شود. در نهایت، مقدار سود نقدی (= سود تقسیمی) از آن کم می‌شود.
البته سرمایه‌گذاران نیازی به محاسبه سود و زیان انباشته شرکت‌ها ندارند چون مقدار آن در ترازنامه یا صورت وضعیت مالی شرکت‌ها در سایت کدال منتشر می‌شود.
فرض کنید شرکت متا پلتفرمز با نماد متا (META) در سال اول فعالیتش مقدار 200 میلیون دلار از سود خالص خود را انباشته کرده است. برای محاسبه سود انباشته در سال دوم به سود خالص امسال و میزان سود تقسیمی شرکت متا هم نیاز داریم.
اگرسود خالص و تقسیمی برابر موارد زیر باشند:
میزان سود انباشته در سال دوم به 240 میلیون دلار می‌رسد.
سود خالص تاثیری مثبت (افزایشی) بر مقدار سود انباشته و سود تقسیمی، تاثیری منفی (کاهشی) بر میزان سود انباشته دارد.
در حالت کلی، شرکتی که سود انباشته بیشتری در ترازنامه خود دارد، سودآورتر است. چون سود انباشته بیشتر یعنی سود خالص بالاتر و پرداخت‌های کمتر به سهامداران است.
اگر به مرور زمان، سود انباشته شرکت بیشتر شود، چشم‌انداز شرکت در آینده مثبت است اما لزوما رشد سود انباشته، نقطه مثبتی برای شرکت نیست. اما چرا؟
رشد سود انباشته یک شرکت، لزوما دلیلی بر ارزندگی سهام آن برای خرید نیست. رشد مثبت سود انباشته ممکن است ناشی از ناتوانی مدیریت شرکت در پیدا کردن فرصت‌های سرمایه گذاری سودآور یا گسترش فعالیت اصلی شرکت باشد. چنین شرکتی که نمی‌داند با سود خود چه کند، صرفا در حال انباشته کردن است.
اگر قضیه تورم بالا در ایران را نیز به داستان اضافه کنیم متوجه می‌شویم که نگه داشتن پول در حساب انباشته شرکت و حتی رشد آن، عملی منفی است چون ارزش ریال در طول زمان در حال کمتر شدن است.
وجود زیان انباشته لزوما به معنی عملکرد ضعیف یک شرکت بورسی نیست. ممکن است یک شرکت سیاست تهاجمی خاصی در پرداخت سود نقدی داشته باشد و یا شرکت مثل ایران خودرو، درگیر قوانین دست‌و‌پاگیر مربوط به قیمت‌گذاری دستوری باشد.
همان طور که قبلا دیدید، ایران خودرو جزء شرکت‌هایی است که زیان انباشته دارد اما آیا این زیان انباشته، دلیلی بر عدم ارزندگی سهام آن برای سرمایه‌گذاری است؟
برای اینکه بدانید سهام ایران خودرو، ارزش خرید دارد یا نه باید تحلیل سهام خودرو را به طور کامل انجام دهید. در بخش تحلیل بنیادی باید مواردی مثل میزان تولید و فروش شرکت، افزایش یا کاهش نرخ فروش محصولات، میزان درآمد خالص و ... را در نظر بگیرید.
تیم انجمن خبرگان مجموعه ما در بخش تحلیل 300 سهم بورس تهران، آخرین وضعیت بنیادی و تکنیکال سهم‌های مهم بورس را برای انتخاب بهتر سهام در اختیار شما قرار می‌دهند. در شرکتی مثل ایران خودرو که با مشکلات قیمت گذاری دستوری رو‌به‌‌رو است، وجود زیان انباشته به تنهایی دلیلی بر عدم ارزندگی سهام این شرکت نیست.
برای مثال «نماد خودرو در دی ماه سال 1403 موفق به کسب درآمد 29790.3 میلیارد ریال شد که:
داشته است.»
اگر تحلیل بنیادی این بخش را در کنار تحلیل تکنیکال سهام خودرو و نقاط ورود و خروجی که در اختیار شما قرار داده می‌شوند، قرار دهید می‌توانید بهترین زمان خرید سهام خودرو و بهترین زمان فروش آن را بدون صرف وقت فراوان برای یادگیری تحلیل سهام پیدا کنید.
سود انباشته مزایای زیادی مثل امکان تامین مالی و افزایش سرمایه، پرداخت بدهی‌ها و ... برای شرکت‌های بورسی دارد.
اگر زیان انباشته یک شرکت در طول زمان به شکل مداومی رشد کند و مدیریت آن، راهکاری مناسبی برای جبران نداشته باشد، مشکلات مختلفی برای شرکت به وجود می‌آید. معایب زیان انباشته عبارتند از:
همان طور که قبلا هم گفتیم به دلیل برخی مشکلات مثل قیمت‌گذاری دستوری، بخشی از شرکت‌ها زیان انباشته زیادی دارند. در این میان، برخی از آنها سعی می‌کنند تا از طریق افزایش تولید و فروش محصولات، این زیان انباشته را کمتر کنند.
ما با استفاده از برخی فاکتورهای تحلیل بنیادی مثل نسبت P/S، میزان درآمدهای عملیاتی و یا میزان تولید و فروش محصولات شرکت می‌توانیم بفهیم آیا شرکت در حال کاهش زیان انباشته هست یا نه.
سود انباشته یک شرکت را می‌توان بر اساس چرخه عمر آن تحلیل کرد. اگر شرکتی در مراحل ابتدایی چرخه عمر خود بوده و در حال رشد باشد، تمایل بیشتری برای انباشته کردن سود و استفاده از آن برای سرمایه گذاری‌های مجدد دارد.
در این صورت است که مسیر رشد این شرکت‌های بورسی فراهم می‌شود. بد نیست بدانید که به سهام این شرکت‌ها، سهام رشدی گفته می‌شود. بهترین نمونه جهانی سهام رشدی، سهام شرکت اپل است.
شرکت‌هایی که مراحل اولیه چرخه عمر خود را گذرانده و فرصت کمتری برای توسعه‌ی بیشتر دارند، معمولا بخش بیشتری از سود خود را بین سهامداران تقسیم کرده و سود انباشته کمتری دارند. معمولا در شرکت‌های بالغ و کم رشد، ریسک سرمایه گذاری جدید با بازده مورد انتظار آنها همخوانی ندارد پس ترجیح این شرکت‌ها تقسیم سود نقدی بیشتر است.
میزان سودآوری شرکت‌ها (به خصوص در صنایع رقابتی و پرسود)، عامل مهمی برای افزایش سود انباشته یا کاهش آن است. اگر حاشیه سود شرکت بالا باشد، احتمال توزیع مقدار بیشتری از سود بالاتر است.
از طرف دیگر، برخی دیگر از شرکت‌ها به علت حاشیه سود کمتر مجبور هستند بخش بیشتری از سود خود را نگه داشته و انباشته کنند تا بتوانند به فعالیت‌های خود ادامه دهند.
اگر سیاست یک شرکت، تقسیم سود بیشتر بین سهامداران باشد، طبیعی است که سود انباشته کمتری داشته باشد. معمولا شرکت‌ها حاضر نیستند حتی در صورت عملکرد ضعیف، سود تقسیمی خود را کمتر کنند. چون این کار یک سیگنال منفی به بازار داده و باعث کاهش قیمت سهام آنها می‌شود.
پس باید سیاست تقسیم سود شرکت‌ها را بررسی کنید.
شرکت‌های بورسی که در دسته صنایع چرخه‌ای قرار دارند، معمولا تمایل بیشتری به نگهداری بخشی از سود خود در حساب انباشته دارند.
صنایع چرخه‌ای به نوسانات اقتصادی (دوران رونق و رکود) حساس هستند. پس باید در دوران رونق اقتصادی، بخشی از سود خود را در قالب سود انباشته نگهداری کنند تا بتوانند در دوران رکود از پس هزینه‌های خود برآیند.
پس در زمان رکود اقتصادی یا کاهش تقاضا برای محصولات و خدمات شرکت، می‌توانند ثبات مالی خود را حفظ کنند.
سود (یا زیان) انباشته مجموعه‌ای از سودهای تاریخی یک شرکت است که پس از کسر هر گونه سود تقسیمی پرداخت شده به سهامداران باقی مانده است. سود انباشته می‌تواند برای تولید محصولات جدید و توسعه فعالیت‌های اصلی شرکت به کار گرفته شود و یا حتی برای پرداخت بدهی‌های شرکت استفاده شود.
مقدار سود یا زیان انباشته به خودی خود، دلیلی بر ارزندگی یا عدم ارزندگی سهام یک شرکت نیست. نکته مهم این است که مدیریت سود انباشته به درستی انجام شود.
برای آشنایی بیشتر با سایر نکات مربوط به سود سهام از مقالات زیر استفاده کنید.
شرکت‌های بورسی از سود انباشته برای پرداخت بدهی، افزایش سرمایه و تامین مالی پروژه‌های جدید خود استفاده می‌کنند.
مهمترین نشانه‌های کاهش زیان انباشته، کاهش نسبت قیمت به فروش در کنار افزایش تولید و فروش محصولات شرکت است.
سود انباشته بسیار بالا از یک طرف قدرت مالی شرکت را نشان می‌دهد چون سود انباشته سابقه سودآوری شرکت در گذشته است. از طرف دیگر، میزان سود انباشته بالا و عدم استفاده از آن می‌تواند به علت عملکرد ضعیف مدیریتی شرکت باشد که نمی‌داند چطور سود انباشته را برای توسعه شرکت خود به کار بگیرد.
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
