معرفی اوراق بهادار با درآمد ثابت

زمان مطالعه 5 دقیقه
آخرین بروزرسانی 11 بهمن 1402
بورس تهران   کاوه اوحدی
زمان انتشار 16 شهریور 1402
معرفی اوراق بهادار با درآمد ثابت

اوراق بهادار با درآمد ثابت (Fixed-income securities) یکی ابزارهای مالی در بازار سرمایه و پول ایران هستند و سرمایه‌گذاران با خرید آنها نرخ سود مشخصی در دوره‌های زمانی معین، دریافت خواهند کرد.

  • ماهیت اوراق بهادار با درآمد ثابت از نوع قرض گرفتن است.
  • بازپرداخت نرخ سود و اصل سرمایه توسط ناشر اوراق تضمین می‌شود.

در ادامه انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت و مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در آنها را توضیح خواهیم داد.

اوراق بهادار با درآمد ثابت چیست؟

اوراق بهادار با درآمد ثابت یکی از انواع روشهای سرمایه‌گذاری در بورس است که نرخ سود ثابتی (اندکی بیشتر از سود سپرده بانکی) را نصیب افراد می‌کند. رویه کار بدین شکل است که سرمایه‌گذار با خرید این اوراق، مطابق با تعداد کوپن‌های ارائه شده، در دوره‌های زمانی مشخص (۱ ماهه، ۳ ماهه و ...) درصد معینی از سود را دریافت می‌کند. پس از رسیدن موعد سررسید اوراق درآمد ثابت، اصل سرمایه به سرمایه‌گذاران برگردانده می‌شود.

رابطه اوراق بهادار با درآمد ثابت و تورم

رابطه اوراق بهادار با درآمد ثابت و تورم

هنگامی که نرخ تورم در حال افزایش است، خرید اوراق بهادار با درآمد ثابت، احتمال قویِ کاهش ارزش سرمایه حتی با احتساب سودهای پرداختی را در پی خواهد داشت. بنابراین بهتر است از روش‌های پُربازده‌تری مانند خرید و فروش سهام استفاده کنید.

چه افرادی در اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند؟

سرمایه‌گذارانی که سطح ریسک‌پذیری پایینی دارند، با خرید این اوراق سودی معادل سود بانکی یا کمی بیشتر از آن به دست می‌آورند. علاوه بر این ممکن است سرمایه‌گذارانی که ریسک‌پذیری بالایی دارند، بخشی از پرتفوی خود را به خرید اوراق درآمد ثابت اختصاص دهند تا میزان ریسک خود را کاهش دهند.

انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت

انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت

۱- اوراق بدهی

اوراق بدهی (Debt securities) یکی از انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت هستند که خود به انواع مختلفی مانند اوراق خزانه اسلامی، صکوک، اوراق مشارکت و ... تقسیم‌بندی می‌شوند. ناشر اوراق بدهی (دولت یا شرکت‌ها) به منظور تامین مالی پروژه‌های خود یا جبران کسری بودجه اقدام به انتشار این اوراق کرده و در ازای خرید آنها، درصد مشخصی از سود (برای مثال ۲۳٪) را در دوره‌های زمانی مشخص به خریداران پرداخت کرده و بازپرداخت اصل سرمایه آنها در زمان سررسید را نیز تضمین می‌کند.

  • برخی از اوراق بدهی مانند اوراق خزانه اسلامی، نرخ بهره ندارند.
  • برخی از اوراق بدهی مانند اوراق مشارکت قابلیت خرید و فروش مجدد در بورس را دارند.

مثال اوراق درآمد ثابت؛ اوراق بدهی

به عنوان نمونه‌ای از اوراق درآمد ثابت می‌توان به اوراق مرابحه عام دولت با نماد اراد۱۲۹ اشاره کرد. این اوراق توسط دولت منتشر شده و ضمانت پرداخت سود و اصل سرمایه در این اوراق نیز به عهده دولت است. در این نمونه:

  • زمان سررسید اوراق یکساله است.
  • دوره‌های پرداخت سود ۶ ماهه بوده و در ۲ کوپن پرداخت می‌شود.
  • نرخ سود اسمی برابر ٪۲۰.۵ است.

۲- اوراق گواهی سپرده بانکی

اوراق گواهی سپرده بانکی (Certificate Of Deposit) توسط بانک‌ها یا موسسات مالی منتشر می‌شوند. همچون اوراق بدهی، در اوراق گواهی سپرده نیز نرخ سود مشخصی در دوره‌های زمانی معین به خریداران تعلق می‌گیرد و اصل سرمایه در موعد سررسید پرداخت می‌شود.

  • در اغلب موارد اوراق گواهی سپرده بانکی قابلیت خرید و فروش مجدد را ندارند.
  • در صورت درخواست بازپرداخت اصل سرمایه قبل از زمان سررسید، درصد سود افراد کم می‌شود.
  • نرخ شکست (کم شدن درصد سود در صورت برداشت پیش از موعد) اوراق گواهی سپرده بیشتر از سپرده‌گذاری بانکی است.

انواع اوراق گواهی سپرده بانکی

انواع اوراق گواهی سپرده بانکی

۱- گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری عام، توسط بانکها با سررسید مشخص منتشر می‌شود. جزئیات اهداف این اوراق گواهی‌ها معمولا در اختیار عام قرار نمی‌گیرد. این اوراق به دو شکل بی نام یا با نام منتشر می‌شوند.

۲- گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص نیز توسط بانکها منتشر شده اما اهداف انتشار این اوراق مشخص است. در واقع بانکها جهت تامین مالی بانکها برای انجام پروژه‌های ساختمانی یا طرح‌های تولیدی از این اوراق استفاده می‌کنند.

مثال اوراق درآمد ثابت؛ اوراق گواهی سپرده 

به عنوان نمونه‌ای از اوراق گواهی سپرده بانکی می‌توان به اوراق گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری (عام) بانک رفاه کارگران اشاره کرد. به گزارش خبرگزاری تسنیم، «این اوراق با نرخ سود سالیانه ۲۱.۵ درصد و نرخ بازخرید گواهی سپرده قبل از رسید ۵ درصد و با تاریخ سررسید یک ساله منتشر شده‌اند.»

همان طور که در ابتدای مقاله اشاره شد تورم بالا، برای مثال نرخ تورم ۴۵٪  در برابر یک سرمایه‌گذاری با ۲۱.۵٪ سود نه تنها سودی عاید سرمایه‌گذار نمی‌کند بلکه موجب کاهش ارزش سرمایه او نیز می‌شود.

مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت

مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت

مزایای اوراق بهادار با درآمد ثابت

  1. سرمایه‌گذاری در اوراق درآمد ثابت ریسک بسیار کمی دارد چون پرداخت سود و اصل وجه توسط دولت، شرکت‌ها و یا بانکها تضمین می‌شود.
  2. دارندگان اوراق بهادار با درآمد ثابت در دسته طلبکاران قرار می‌گیرند و در صورت انحلال یا ورشکستگی شرکت، برای پرداخت وجه اولویت دارند.
  3. خرید و فروش اوراق درآمد ثابت و سود دریافتی آنها معاف از مالیات است.

معایب اوراق بهادار با درآمد ثابت

  1. اگر نرخ تورم بیشتر از نرخ سود اوراق بهادار با درآمد ثابت باشد، سرمایه‌گذار عملا دچار ضرر شده است.
  2. در اوراق درآمد ثابتی که قابلیت خرید و فروش مجدد در بازار سرمایه دارند، در صورت افزایش نرخ بهره، قیمت اوراق درآمد ثابت کاهش پیدا می‌کند چرا که تمایل افراد به سرمایه‌گذاری در اوراق جدید با نرخ بهره بالاتر، بیشتر است.
  3. در صورت کاهش نرخ بهره، تمایل سرمایه‌گذاران نسبت به سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت و دریافت سود ثابت کمتر می‌شود.
  4. بروز جنگ یا بلایای طبیعی، ریسک پیش‌بینی‌نشده‌ای است که ممکن است منجر به کاهش یا از بین رفتن ارزش این اوراق شود.
  5. برداشت پول زودتر از موعد در اوراق گواهی سپرده بانکی، محاسبه نرخ شکست را در پی خواهد داشت.

حفظ ارزش سرمایه و کسب بازدهی با خرید سهام

سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت تنها در صورتی که نرخ تورم کمتر از نرخ بهره بانکی باشد، معقولانه است. یک راه بهتر سرمایه‌گذاری در بورس و خرید و فروش سهام است. اگر زمان کافی جهت یادگیری دانش بورسی و انتخاب سهام پربازده در بورس را ندارید، از سبد پیشنهادی سهام انجمن خبرگان سرمایه‌گذاری در ایران استفاده کنید. این سیگنال‌ها در دو شکل کوتاه مدت و بلندمدت و همراه با زمان دقیق ورود و خروج ارائه می‌شوند.

 

جهت آشنایی با سایر جنبه‌های سرمایه‌گذاری در بورس از مقالات زیر استفاده کنید.

 

سوالات متداول

۱- اوراق بهادار با درآمد ثابت چیست؟

اوراق بهادر با درآمد ثابت به اوراق کم ریسکی گفته می‌شود که با خرید آنها، سرمایه‌گذاران نرخ سود مشخصی را تا زمان سررسید دریافت می‌کنند. نرخ سود این اوراق معمولا کمی بیشتر از نرخ سود سپرده بانکی است. در موعد سررسید نیز اصل سرمایه به دارندگان اوراق برگردانده می‌شود.

۲- اوراق بهادار با درآمد متغیر چیست؟

منظور از اوراق بهادار با درآمد متغیر اوراقی مانند سهام است که میزان بازدهی آنها متغیر و وابسته به دانش و مهارت سرمایه‌گذار است.

۳- بهترین صندوق درآمد ثابت کدام است؟

صندوق‌های درآمد ثابت معمولا نرخ سود مشابهی با یکدیگر دارند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص میزان بازدهی انواع صندوق درآمد ثابت به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرسfipiran.com مراجعه کنید.

 

 

: ارسال نظر
آموزش بورس

ورود با کد یکبار مصرف

کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد

این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد

کد شش رقمی (عدد لاتین)

آموزش بورس

ورود

آموزش بورس

ثبت نام

از قبل حساب کاربری دارید؟ ورود