ارزش زمانی پول (Time Value of Money)، بدین معنی است که ارزش مقدار مشخصی از پول در حال حاضر بیشتر از همان مقدار پول در آینده است. ارزش زمانی ۱۰۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۲ بیشتر از ارزش ۱۰۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۵ است.
در واقع ارزش زمانی پول به این نکته اشاره دارد که با گذر زمان، از ارزش پول کاسته می‌شود. سرمایه گذاری مهمترین روشی است که با استفاده از آن می‌توان اثر کاهش ارزش زمانی پول را از بین برد و با کسب بازدهی بیشتر، پول اولیه را رشد داد.
ارزش زمانی پول که به اختصار به آن TVM نیز گفته می‌شود، یکی از مفاهیم مهم در امور مالی و اقتصاد است. این مفهوم حاوی این نکته است:
اکثر سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند هم اکنون، پولی که قرار است به آنها پرداخت شود را دریافت کنند تا اینکه همان مبلغ را در ۶ ماه آینده دریافت کنند. علت این امر نیز واضح است:
اگر همین حالا ۱۰۰ میلیون تومان خود را در بورس سرمایه گذاری کنید، احتمال کسب بازدهی ۵۰ درصدی ظرف شش ماه آینده را خواهید داشت اما اگر همین پول را در خانه خود نگهداری کرده یا در بانک سپرده‌گذاری کنید، ارزش پول شما (در ایران) در ۶ ماه آینده تا حد بسیار زیادی کاهش خواهد یافت. علت این وضعیت نیز نرخ تورم بالا است.
تورم و ارزش زمانی پول با یکدیگر رابطه معکوس دارند بدین معنی که با افزایش تورم، ارزش پول در آینده کاهش پیدا می‌کند. تورم به معنای افزایش قیمت کالاها و خدمات است. حال اگر تورم به حدی شدید باشد که منجر به افزایش ۵۰ درصدی قیمت‌ها طی ۶ ماه شود، ارزش پول نیز ۵۰٪ کم می‌شود. برای مثال شکلاتی که قبلا با قیمت ۱۰ هزار تومان می‌خریدید در ۶ ماه آینده قیمتی معادل ۱۵ هزار تومان خواهد داشت.
حال اگر بتوانید بهترین زمان شروع سرمایه گذاری و بهترین زمان اتمام آن را یاد بگیرید، می‌توانید از تورم جان سالم به در برده و ارزش پول ۱۰ هزار تومانی خود در مثال بالا را طی ۶ ماه به ۲۰ هزار تومان برسانید. این مثال به خوبی نشان می‌دهد که با سرمایه گذاری هم در برابر تورم می ایستید هم سرمایه خود را رشد می‌دهید. در انجمن خبرگان سرمایه گذاری در ایران، پس از تحلیل انواع بازارهای مالی، بهترین فرصت‌های سرمایه گذاری در بازارهای بورس، ملک، خودرو، دلار، سکه و طلا در اختیار اعضا قرار داده می‌شود. به مراجعه به این قسمت می‌توانید از سایر خدمات انجمن خبرگان مطلع شوید.
جهت محاسبه ارزش پول باید با دو مفهوم ارزش فعلی و آتی پول آشنا شوید.
ارزش فعلی (Present value) یا PV، به ارزش کنونی مبلغ مشخصی از پول یا جریان‌های نقدی در آینده با در نظر گرفتن نرخ بازدهی مشخص اشاره دارد.
ارزش ذاتی (Future value) یا FV، به ارزش یک دارایی در تاریخ مشخصی در آینده، با در نظر گرفتن نرخ بازدهی فرضی اشاره دارد.
در امور مالی:
در این قسمت بایست تفاوت سود ساده و سود مرکب را نیز توضیح دهیم. اگر با ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه گذاری در بورس را شروع کرده و ۲۰٪ بازدهی به دست بیاورید، مقدار پول شما به ۱۲۰ میلیون تغییر خواهد کرد و اگر با تمام این پول دوباره به خرید و فروش سهام مشغول شده و ۲۰٪ بازدهی به دست بیاورید، سرمایه شما به ۱۴۴ میلیون می‌رسد. در واقع سود مرکب، سود حاصل از سرمایه گذاری را نیز شامل می‌شود.
در مقابل سود مرکب، سود ساده وجود دارد. برای مثال سود سپرده بانکی یک ساله در ایران از نمونه سودهای ساده است که در آن بازدهی سرمایه در ماه اول به اصل سرمایه اضافه نشده و مرکب نمی‌شود.
در ادامه فرمول ارزش آتی و فعلی پول را به همراه مثال بررسی خواهیم کرد.
فرمول ارزش آتی پول نرخ بهره یا نرخ سود دریافتی از پول را با توجه به تعداد دوره‌های دریافت سود در یک سال در نظر می‌گیرد. برای مثال یک سرمایه‌گذار می‌تواند سرمایه اولیه خود (PV) را در طی یک سال (t)، در ۵ مرحله (n) به کار گیرد و در هر بار نرخ سودی (i) معادل ۲۰٪ به دست بیاورد.
به همین دلیل است که در محاسبه ارزش آتی پول، تعداد دوره های مرکب شدن بازدهی در سال (n) نیز محاسبه می‌شود.
فرمول ارزش زمانی پول به قرار زیر است:
FV = ارزش آتی پول (Future Value of Money)
PV = ارزش فعلی پول (Present Value of Money)
i = نرخ بهره یا نرخ بازدهی دیگری که می‌توان از پول به دست آورد (Interest rate)
n = تعداد دوره‌های مرکب سود شدن در یک سال (Number of periods)
t = تعداد سالها (Number of years)
در ادامه مبحث ارزش زمانی پول تلاش می‌کنیم تا با ذکر یک مثال، مفهوم ارزش آتی پول را به زبان ساده توضیح دهیم. فرض کنید قرار است یک سرمایه گذاری را با هدف کسب بازدهی ۳۰ درصدی در هر سال آغاز کرده و به مدت ۲ سال آن را ادامه دهید. تصور کنید نرخ بازدهی به صورت سالانه مرکب می‌شود. در این حالت ارزش آتی پول شما که هم اکنون معادل ۱۰۰ میلیون تومان است، چقدر خواهد بود؟
در این مثال ارزش آتی پول شما در ۲ سال آینده برابر ۱۶۹ میلیون تومان خواهد بود. البته اگر نحوه درست سرمایه گذاری کردن را یاد بگیرید، قادر به کسب بازدهی بیشتری خواهید بود.
جهت ساده شدن محاسبات ارزش زمانی پول، می‌توان از فرمول ارزش آتی پول در اکسل استفاده کرد.
Rate: {الزامی} نرخ بهره (یا نرخ سرمایه گذاری)
Nper: {الزامی} تعداد دوره‌های پرداخت
Pmt: {اختیاری} مبلغ پرداخت در هر دوره. در صورت خالی قرار دادن، 0 در نظر گرفته شده اما بایستی حتما مبلغ PV را وارد کنید.
[PV]: {اختیاری} ارزش فعلی سرمایه گذاری یا وام. در صورت خالی قرار دادن، 0 در نظر گرفته شده اما بایستی حتما مبلغ PMT را وارد کنید.
Type: {اختیاری} این پارامتر برای نشان دادن زمان پرداخت‌ها در ابتدای دوره (1) یا انتهای دوره (0) استفاده می‌شود.
از این فرمول می‌توان برای محاسبه ارزش آتی سرمایه گذاری با فرض پرداخت‌های ثابت و دوره‌ای و نرخ بهره ثابت استفاده کرد. برای مثال می‌توان ارزش آتی سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت یا سپرده بانکی را با استفاده از این فرمول در اکسل محاسبه کرد.
جهت استفاده از این فرمول در اکسل به نکات زیر دقت کنید:
جهت محاسبه ارزش فعلی پول می‌توانیم از همان فرمول ارزش آتی پول با کمی تغییر (تقسیم به جای ضرب) استفاده کنیم.
این فرمول، ارزش فعلی پولی که در آینده به دست می‌آوریم را مشخص می‌کند. در این جا از مفهوم نرخ تنزیل که از تبدیل ارزش آتی به ارزش فعلی به دست می‌آید، استفاده می‌شود.
فرض کنید در ازای انجام کاری قرار است امروز دستمزدی معادل ۱۰۰ میلیون تومان دریافت کنید. اگر کارفرما به شما پیشنهاد دهد به جای پرداخت ۱۰۰ میلیون تومان در زمان حاضر، یک سال بعد به شما ۱۴۰ میلیون تومان بدهد، آیا چنین پیشنهادی را قبول می‌کنید؟
برای پذیرفتن این پیشنهاد باید فرصت‌های سرمایه گذاری و نرخ بازدهی احتمالی خود در یک سال آینده را در نظر بگیرید. فرض کنید شما مطمئن هستید که با سرمایه گذاری یک ساله در سکه طلا به بازدهی ۳۰ درصدی خواهید رسید. در این مثال فرض بر این است که شما یک بار سکه طلا را خریداری کرده و پس از گذشت یک سال آن را به فروش می‌رسانید. بنابراین n یا تعداد دوره‌های مرکب شدن سود در سال برابر ۱ خواهد بود.
حال باید ببینیم با نرخ بازدهی ۳۰٪ برای اینکه ارزش آتی پول شما در یک سال آینده به ۱۴۰ تومان برسد، به چه مقدار پول (ارزش فعلی پول) در حال حاضر نیاز خواهید داشت؟
بنابراین در این مثال و با توجه به تنها گزینه ممکن برای شما، یعنی سرمایه گذاری با ۳۰٪ سود در یک سال، بهتر است پیشنهاد کارفرمای خود برای پرداخت ۱۴۰ میلیون تومان در سال آینده را بپذیرید اما اگر تسلط شما به علم اقتصاد کلان در حدی عالی بود و می‌توانستید بازدهی ۱۰۰٪ از پول خود به دست بیاورید، قطعا پیشنهاد کارفرما به ضرر شما تمام می‌شد.
متاسفانه بسیاری از مردم اهمیت سرمایه گذاری جهت برخورداری از یک زندگی بهتر را به درستی درک نکرده‌اند. هر شخصی می‌تواند با به دست آوردن دانش اقتصادی، بهترین فرصت‌های سرمایه گذاری داخلی و خارجی را شناسایی کرده و با توجه به میزان زمان خود بیشترین بهره را از این موقعیت‌ها ببرد.
دوره اقتصاد کلان با هدف آموزش کاربردی اقتصاد جهت رسیدن به بازدهی بالا در تمام بازارهای مالی طراحی شده است. جزئیات بیشتر در خصوص سرفصل‌های این دوره که به هیچ پیش نیاز خاصی نیاز ندارد را با مراجعه به این قسمت مطالعه کنید.
محاسبه ارزش زمانی پول در اکسل، محاسبات را ساده‌تر می‌کند. بنابراین در این قسمت فرمول محاسبه ارزش فعلی پول در اکسل را به همراه مثال شرح خواهیم داد.
مقادیر این فرمول نیز مشابه فرمول ارزش آتی پول است با این تفاوت که در فرمول قبلی از PV استفاده می‌شد اما در این فرمول از FV استفاده می‌شود. علاوه بر این، Rate در این فرمول نشان دهنده نرخ تنزیل است.
۱- تورم بالا یا افزایش قیمت‌ها منجر به کاهش ارزش زمانی پول خواهد شد.
۲- تحریم‌ها و محدودیت معاملات تجاری در یک کشور، ارز رایج کشور را تضیف کرده و ارزش آتی پول را کمتر می‌کند.
۳- افراد زیادی با تکیه بر این مفهوم ارزش پول در زمان حال نسبت به آینده بیشتر است، به جای سرمایه گذاری اقدام به مصرف پول و خرید کالا می‌کنند. این شرایط در کشورهایی با شرایط اقتصادی نامناسب به افزایش تورم منجر می‌شود.
سرمایه گذاری روشی است که با استفاده از آن می‌توان اثرات کاهش ارزش زمانی پول را مخصوصا در مواقعی که تورم بالا در کشور وجود دارد، جبران کرد. علاوه بر این اگر سرمایه گذاری را به شکلی اصولی انجام داده باشید، امکان کسب بازدهی مناسبی نیز خواهید داشت.
از جمله بازارهای مناسب داخلی برای سرمایه گذاری می‌توان به بورس، طلا و سکه، ملک و زمین، خودرو، دلار و سایر ارزهای خارجی اشاره کرد. از جمله بازارهای مناسب خارجی برای سرمایه گذاری می‌توان به بازار فارکس (Forex) اشاره کرد که علاوه بر فرصتِ کسب بازدهی از معاملات جفت ارزهای خارجی، امکان سرمایه گذاری در بورس آمریکا را نیز برای ایرانیان فراهم می‌کند.
در پایان باید به این نکته اشاره کنیم که هر چند ارزش زمانی پول بدین معنی است که ارزش کنونی پول بیشتر از ارزش آتی آن است اما این ارزش بیشتر تنها در گرو سرمایه گذاری اصولی معنا پیدا می‌کند نه خرج کردن پول. امید است که شما نیز بتوانید به سرمایه گذاری تسلط یافته و از فرصت‌های کسب سود متعددی که در اطراف شما وجود دارد، بهره‌مند شوید.
مطالعه مقالات زیر جهت درک بهتر مفاهیم اقتصاد کلان پیشنهاد می‌شود.
ارزش زمانی پول به معنای ارزش بیشتر پول در زمان حال نسبت به همان مقدار از پول در آینده است.
برای محاسبه ارزش زمانی پول خود در آینده که معادل همان ارزش آتی پول است از جمع سودی که می‌توانید با این پول به دست بیاورید و ارزش فعلی پول خود استفاده کنید. فرمول ارزش زمانی پول در متن مقاله همراه با مثال توضیح داده شده است.
سرمایه گذاری، بهترین روشی است که می‌توان با استفاده از آن در مقابل کاهش ارزش زمانی پول مقابله کرد.
لینک کوتاه: https://amoozesh-boors.com/i/mv
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
