افزایش سرمایه یکی از روش‌های تامین مالی شرکت ها در بورس است. شرکت‌ها برای اینکه بتوانند فعالیت‌های خود را گسترش دهند، محصولات جدیدی تولید کنند و یا ظرفیت خط تولیدشان را افزایش دهند نیاز به سرمایه بیشتر دارند. برای همین اقدام به جذب سرمایه یا اصطلاحا اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند. افزایش سرمایه تصمیم مهمی از سوی یک شرکت است که تاثیر بسزایی روی سهام آن شرکت خواهد داشت لذا شما باید بتوانید به خوبی تحلیل کنید و تصمیم بگیرید که آیا در آن افزایش سرمایه شرکت کنید یا خیر.
افزایش سرمایه می تواند به شکل های مختلفی صورت پذیرد.
در روش افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، شرکت برای جذب سرمایه مورد نیازش می‌خواهد از عموم مردم سرمایه جذب کند اما این فرصت را ابتدا در اختیار سهامداران فعلی‌اش می‌گذارد بنابراین اوراقی تحت عنوان حق تقدم منتشر می‌کند و به سهامداران می‌دهد. سهامداران می توانند با این اوراق 2 تا کار بکنند.
الف) ارزش اسمی این اوراق معمولا 1000 ریال است، سهامداران می توانند 1000 ریال را پرداخت کرده و این اوراق را نزد خود نگه دارند و اینطوری بعد از طی مدتی این اوراق تبدیل به سهام واقعی شرکت می شود. برای مثال اگر شرکت 50% افزایش سرمایه دهد و شما 1000 سهم از آن نماد داشته باشید، بعد از پرداخت ارزش اسمی و ثبت نهایی افزایش سرمایه، تعداد سهام شما به 1500 عدد تغییر می کند.
ب) سهامداران می توانند این حق تقدم را به دیگران بفروشند، قیمت تقریبی این اوراق معادل قیمت روز هر سهم هست منهای 1000 ریال. بنابراین خریداری که آن را می خرد باید 1000 ریال به شرکت بپردازد تا حق تقدمش تبدیل به سهم عادی شود.
برای پیشبینی بازار بورس در ایران این مطلب را بخوانید!
افزایش سرمایه با هر روشی باعث تغییر قیمت سهام شرکت می‌شود زیرا در افزایش سرمایه تنها سرمایه شرکت یا به عبارتی تعداد سهام شرکت افزایش پیدا می‌کند و لذا باتوجه به ثابت ماندن درصد مالکیت سهامداران این تغییر در قیمت سهام رخ می‌دهد. برای محاسبه قیمت جدید سهام از فرمول زیر استفاده می‌کنیم.
ضریب x عدد صحیح درصد افزایش سرمایه است برای مثال اگر درصد افزایش سرمایه شرکت 70 درصد در نظر گرفته شده باشد ضریب x برابر با 0.7 و اگر درصد افزایش سرمایه شرکت 200 درصد در نظر گرفته شده باشد ضریب x برابر با 2 در نظر گرفته خواهد شد.
مثال: سهام شرکتی که 3000 ریال معامله می‌شود افزایش سرمایه 50 درصدی را در دستور کار قرار داده است. ارزش اسمی هر سهم نیز 1000 ریال میباشد. پس از افزایش سرمایه قیمت هر سهم با لحاظ ضریب x برابر با 0.5 برابر با:
روش افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی ها در سالهای اخیر به دلیل افزایش چشمگیر نرخ تورم رونق گرفته و باعث افزایش ظاهری ارزش شرکت ها در بورس ایران شده است. یعنی طی سالها تورم باعث شده قیمت زمین و دارایی های شرکت رشد کند و زمانیکه شرکت ارزش دارایی‌هایش را در صورت‌های مالی تجدید ارزیابی می‌کند، ارزش شرکت افزایش پیدا می‌کند. در این روش نیز، تعداد سهام شما بیشتر می‌شود اما از آنجایی که قیمت سهام شرکت پس از افزایش سرمایه کاهش پیدا می‌کند، تغییری در میزان دارایی شما ایجاد نمی‌شود.
پیشنهاد می‌کنیم تا با خواندن مقاله قوانین کارگزاری قوانین حاکم بر بازار بورس و فرابورس را بشناسید!
فرمول محاسبه قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها به این گونه خواهد بود:
برای مثال اگر قیمت سهام شرکت الف قبل از افزایش سرمایه 30000 ریال باشد و شرکت به اندازه 100% از محل تجدید ارزیابی دارایی ها افزایش سرمایه دهد (X=1)، قیمت جدید سهام برابر است با 15000 ریال.
بعد از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی ها معمولا سهام جدیدی به سهامداران تعلق می‌گیرد و عملا تعداد سهام شناور رشد می کند و اینگونه سهام شرکت اصطلاحا رقیق می شود. ذکر چند نکته اینجا اهمیت دارد:
۱- نخست آنکه برای رشد یک شرکت، نیاز به سود عملیاتی است یعنی باید عملیات تولیدی و خدماتی که شرکت ارائه می‌دهد، فعال و سودده باشد. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها فقط به صورت اسمی ارزش شرکت را بالا می‌برد و در صورت های حسابداری زیان انباشته را نسبت به سرمایه شرکت کاهش می‌دهد. اما اگر اصلاحی در ساختار عملیاتی شرکت صورت نگیرد مجددا زیان انباشته رشد خواهد کرد.
۲- نکته دوم آنکه اگر زیان انباشته شرکتی به بیش از 50% سرمایه برسد یا باید منحل شود و یا باید از این روش افزایش سرمایه دهد. این نوع شرکت ها چاره ای ندارند جز افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها چون بعید هست بتوانند از روش آورده نقدی سرمایه ای از دست عموم جذب کنند.
۳- سوم آنکه افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی باعث می‌شود ملکی که سالها در اختیار شرکت بوده، اکنون قیمتش چند برابر ارزش گذشته در دفاتر حسابداری شرکت ثبت شود و با توجه به اینکه شرکت باید 25% از افزایش قیمت این ملک را مالیات دهد! پس عملا این روش برای شرکت ها به شدت گران تمام می‌شود. البته شرکت هایی که بیش از 50% سرمایه شان را زیان انباشته دارند و جهت جلوگیری از انحلال از این روش افزایش سرمایه می‌دهند از این مالیات فعلا معاف هستند.
۴- چهارم آنکه بجز زمین که استهلاک ندارد، اگر افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی ها مثلا شامل ماشین آلات و تجهیزات خط تولید باشد، طبق قانون این دستگاه ها استهلاک پذیر هستند و باید قیمت آنها طی چند سال که عمر مفید دستگاه است کم کم به صفر برسد. یعنی چی؟ یعنی در صورت های مالی سالانه شرکت یک هزینه ای اضافه می‌شود به نام هزینه استهلاک که باعث کاهش سود خالص شرکت می‌شود به همین ترتیب سود هر سهم یعنی EPS هم کاهش می‌یابد و یک سری نسبت های محاسباتی مثل حاشیه سود نیز به تبع آن تغییر می‌کند و اگر شما تحلیلگر عزیز می‌خواهید تحلیل فاندامنتال انجام دهید و متوجه تغییری در این نسبت ها شدید، باید توجه کنید که دلیل آن تغییر آیا به عملیات تولیدی شرکت باز می‌گردد یا صرفا به مباحث حسابداری مربوط به افزایش سرمایه.
۵- نکته آخر آنکه بانک ها و موسسات مالی یا هلدینگ ها که مالک زمین و دارایی های غیر مشهود هستند و یا دارای ساختمان با طول عمر بالا هستند بیشترین سود را از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها می‌برند چون هزینه استهلاک به آنها یا تعلق نمی‌گیرد (مثل زمین) یا هزینه استهلاک کمی تعلق می‌گیرد (مثل ساختمان که عمر مفیدش می‌تواند طولانی باشد). مدل دیگری که شرکت ها از این روش افزایش سرمایه منتفع می‌شوند، این است که مثلا شرکتی زمینی خریده به ارزش 300 میلیون تومان اما اکنون میلیارد ها تومان ارزش دارد. لذا پس از تجدید ارزیابی این شرکت قدرت مانور بیشتری برای جذب سرمایه یا اخذ وام دارد و اگر این وام را درست سرمایه گذاری کند، می‌تواند به مرور زمان زیان انباشته را کاهش دهد. ولی همانطور که قبلا هم گفته شد در تحلیل هر سهم باید به عوامل عملیاتی و تصمیمات مدیریتی شرکت دقت کرد و صرفا تجدید ارزیابی نمی‌تواند راهگشای رشد و شکوفایی شرکتی گردد.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته یکی از متداول ترین روش های تامین مالی شرکت هاست. در این روش شرکت ها از محل سودهایی که طی سالیان پیش جمع کرده اند، تصمیم می گیرند افزایش سرمایه دهند. برای این منظور ابتدائا در مجمع سهامداران رای گیری می‌کنند تا در صورتیکه این تصمیم تصویب شد صرفا با اجازه سازمان بورس مراحل اداری را طی کنند. در این روش شما به عنوان سهامدار شرکت قرار نیست پولی به حساب شرکت بریزید. درصد سهامداری شما در شرکت و مقدار کل دارایی تان نیز از نظر تئوری فرقی نخواهد کرد. بابت افزایش سرمایه از محل سود انباشته، شرکت به شما سهام جدیدی تحت عنوان «سهام جایزه» می‌دهد زیرل شما بابت آن پولی نمی‌پردازید. در این روش قیمت سهام شما کمی کاهش می‌یابد اما تعداد سهام افزایش می‌یابد به طوری که در مجموع جمع ارزش دارایی شما تغییری نخواهد کرد.
برای محاسبه قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه از فرمول زیر استفاده می کنیم:
مثال: سهام شرکتی که 3000 ریال معامله می شود می رود برای افزایش سرمایه 50 درصدی از محل سود انباشته و بعد از افزایش سرمایه قیمت هر سهم می شود:
3000 تقسیم بر 1.5 یعنی 2000 ریال. در این شرایط تعداد سهام شما نیز 50% افزایش پیدا کرده است. برای مثال قبلا 100 سهام 3 هزار ریالی داشتید. حالا 150 تا سهام 2000 ریالی دارید. بنابراین در مجموع، در میزان دارایی‌تان تغییری ایجاد نشده است. البته توجه کنید که این قیمت تئوری است و در روز بازگشایی، با توجه به واکنش بازار به این افزایش سرمایه و این که شرکت این پول را می‌خواهد صرف چه کاری کند قیمت سهام می‌تواند افزایش یا کاهش بیشتری پیدا کند.
برای آشنایی با تغییرات قیمت سهام بعد از تقسیم سود نقدی کلیک کنید!
افزایش سرمایه به روش صرف سهام بسیار شبیه به افزایش سرمایه از طریق آورده نقدی است. در این روش، شرکت سهام خود را از طریق پذیره‌نویسی و با قیمتی بیش از قیمت اسمی در بازار به فروش می‌رساند. سپس تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی را یا به حساب اندوخته منتقل می‌کند یا در ازای آن به سهامداران سابق شرکت، سهام جایزه تخصیص می‌دهد.
از بین 4 روشی که برای افزایش سرمایه توضیح دادیم روش هایی که پول وارد شرکت می کنند یعنی آورده نقدی و روش صرف سهام برای شرکت مناسب تر هستند چون با پولی که وارد شرکت می شود، می توان پروژه های تولیدی را پیش برد. روش تجدید ارزیابی مستقیما پولی وارد شرکت نمی کند و همچنین افزایش سرمایه از طریق سود انباشته نیز باعث می‌شود تا سودی که قبلا تولید شده بود از شرکت خارج نشود و مجدد به چرخه تولید بازگردد.
نکته مهم تشخیص این نکته است که باید با کدام سهم به مجمع بروید و کدام سهم را قبل از افزایش سرمایه بفروشید. برای این کار باید به تحلیل بنیادی مسلط باشید. مجموعه ما در بخش تحلیل ۳۰۰ سهم بورس تهران، مجموعه کاملی از تحلیل تکنیکال و بنیادی مربوط به این سهم ها را منتشر کرده و در اختیار علاقه مندان قرار می دهد. برای آشنایی بیشتر با این تحلیل های به روز که توسط مجموعه ای از کارشناسان با تجربه بورس انجام می شود به صفحه لینک شده مراجعه کنید.
زمانی که شرکت، طرح افزایش سرمایه را ارائه می دهد پس از گذراندن مراحلی، این طرح در مجمع عمومی فوق العاده تصویب می شود. افزایش سرمایه با رای دو سوم سهامداران حاضر در مجمع، رسمیت پیدا می کند.
برای اطلاع از افزایش سرمایه شرکت ها باید آگهی های مربوط به آن را در سایت کدال دنبال کنید. به همین دلیل ما در این قسمت مراحل افزایش سرمایه را که بر اساس قانون سازمان بورس و اوراق بهادار به وجود آمده اند را توضیح می دهیم تا شما بتوانید در جریان افزایش سرمایه شرکتی که سهامدار آن هستید، قرار بگیرید. به طور کلی مراحل افزایش سرمایه را می توان به 5 قسمت تقسیم کرد.
موضوع افزایش سرمایه، ابتدا در جلسه‌ی هیئت مدیره شرکت بررسی می شود. اگر در این جلسه، افزایش سرمایه شرکت تصویب شود باید به سهامداران در این باره اطلاع رسانی شود.
هیئت مدیره برای افزایش سرمایه باید یک طرح توجیهی ارائه دهد و علت افزایش سرمایه را در آن توضیح دهد. سپس هیئت مدیره این طرح را به حسابرس شرکت ارائه می دهد. حسابرس پس از بررسی طرح توجیهی از جنبه های مالی و اقتصادی، آن را تایید یا رد می کند. اگر طرح توجیهی تایید شود، مرحله بعدی افزایش سرمایه انجام می شود.
در این مرحله، مجوز افزایش سرمایه باید از سازمان بورس گرفته شود. در این مرحله شرکت مدارک مورد نیاز که شامل طرح توجیهی، تاییدیه حسابرس و برنامه اش برای افزایش سرمایه می شود را به سازمان بورس ارائه می دهد. اگر سازمان بورس، افزایش سرمایه را تایید کند، مجوز افزایش سرمایه برای شرکت صادر می شود.
در مجمع عمومی فوق العاده، موضوع افزایش سرمایه به اطلاع سهامداران رسیده می شود. در این مرحله، سهامداران به عنوان مالکین شرکت هم باید به افزایش سرمایه رای مثبت بدهند.
اگر افزایش سرمایه در مجمع عمومی فوق العاده تصویب شود، باید مراحل اداری مربوط به آن انجام شود. در مرحله آخر، افزایش سرمایه ثبت می شود.
افزایش سرمایه با تامین مالی شرکت ها به آنها کمک می کند اما کدام یک از انواع افزایش سرمایه و تحت چه شرایطی به نفع سهامداران است؟
اگر تحلیل بنیادی را به شکل اصولی یاد گرفته باشید، می توانید تشخیص دهید که کدام افزایش سرمایه به نفع شما است اگر هم این تحلیل را یاد نگرفته یا زمان کافی برای انجام تحلیل سهام را ندارید پیشنهاد می‌کنیم از انجمن خبرگان بورس تهران استفاده کنید. این انجمن به ریاست استاد هومن مقراضی در سال گذشته بیش از ۷۰ درصد بازدهی داشته است. در انجمن خبرگان، سیگنال خرید سهام هم برای نوسان گیری و هم برای سرمایه گذاری در میان مدت ارائه می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، به صفحه لینک شده مراجعه کنید.
برای آشنایی بیشتر با بازار بورس ایران می‌توانید مقالات زیر را هم مطالعه کنید.
افزایش سرمایه یکی از روش‌های تامین مالی شرکت ها است. با استفاده از این روش، شرکت ها می‌توانند تولید محصولات یا فعالیت های خود را توسعه دهند.
چهار روش برای افزایش سرمایه وجود دارد؛ روش آورده نقدی، روش تجدید ارزیابی دارایی ها، روش سود انباشته و روش صرف سهام.
به سهام جدیدی که پس از افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا تجدید دارایی ها به سهامداران اختصاص پیدا می کند، سهام جایزه گفته می شود. از آنجایی که قرار نیست سهامداران مبلغی برای ارزش اسمی سهام پرداخت کنند، به آن سهام جایزه گفته می شود.
لینک کوتاه مقاله: https://amoozesh-boors.com/i/rcl
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
نظرات :
مصطفی
1402-03-20درود بهترین نوع افزایش سرمایه کدوم مورد هستش؟
مدیر وبسایت
1402-04-27سلام خدمت شما دوست عزیز با توجه به نوع شرکت (صنعتی که در آن قرار دارد) و همچنین وضعیت شرکت (از لحاظ سود دهی) بهترین روش افزایش سرمایه متفاوت است. اما در حالت کلی افزایش سرمایه از طریق سود انباشته جزو بهترین روش های افزایش سرمایه شرکت ها میباشد