معاملات در بورس ایران به شکل حراج پیوسته و حراج ناپیوسته انجام میشوند. در مکانیسم حراج، خریدار و فروشنده بر اساس توافق در یک قیمت مشخص، معامله خود را انجام می‌دهند. مکانیسم حراج در بورس ایران، به دو نوع پیوسته و ناپیوسته تقسیم میشود.
حراج معاملاتی، مکانیسمی است که با آن خرید و فروش اوراق بهادار، کالاها و... انجام می‌گیرد. در این سیستم که تمامی معاملات بازار بورس و فرابورس بر اساس آن صورت می گیرند، خریدار و فروشنده روی یک مبلغ مشخص توافق می کنند و بعد از آن معامله انجام می شود.
حراج معاملاتی در بورس دو نوع دارد؛ حراج پیوسته و حراج ناپیوسته.
حراج ناپیوسته در بورس را در زمان پیش گشایش بازار که از ساعت 8:45 تا 9:00 صبح است، تجربه کرده اید. در این زمان تنها امکان سفارش گذاری برای سرمایه گذاران وجود دارد اما هیچ معامله‌ای صورت نمی گیرد. طی این مدت، خریداران و فروشندگان قیمت های متفاوتی را پیشنهاد می‌دهند و به زبان ساده، مشغول چانه زنی برای رسیدن به یک قیمت مشترک می‌‌باشند.
بعد از ورود سفارشات به سامانه معاملاتی، بهترین قیمتی که خریدارها و فروشنده ها بر روی آن توافق دارند یا همان قیمت گشایش، به عنوان مرجع انتخاب شده و گشایش بازار با آن صورت می‌گیرد.
حراج پیوسته در بورس، همان خرید و فروشی است که در بازه ساعت 9:00 تا 12:30 در بازار صورت می‌گیرد. در حراج پیوسته، خریدار و فروشنده هر کدام قیمت متفاوتی برای معامله ثبت می‌کنند. زمانی که این دو قیمت با هم منطبق شوند، معامله صورت گرفته که به آن حراج پیوسته گفته میشود.
فرض کنید می خواهید 1000 سهم از نماد فگستر (گسترش صنایع روی ایرانیان) را بخرید. برای این کار باید بین بازه 9 تا 12:30 قیمت مورد نظر خود را که در محدوده مجاز نوسان است، تعیین کنید. برای مثال این بازه برابر با 550 تا 630 تومان است. اگر سفارش خود را در یک عدد خاص مثلا 580 ثبت کنید، زمانی که یک فروشنده حاضر شود، سهام خود را با این قیمت به شما بفروشد، معامله شما انجام می شود. در این حالت شما با استفاده از مکانیسم حراج پیوسته در بورس، سهام فگستر را خریده اید.
همان طور که قبلا هم اشاره کردیم، حراج پیوسته همان معاملاتی است که در ساعات کار بورس انجام می شود. یعنی با ثبت سفارش یک خریدار در یک قیمت خاص و مَچ شدن آن با سفارش فروشنده در همان قیمت، حراج پیوسته صورت می گیرد. در حراج ناپیوسته، صرفا سفارشات ثبت میشوند تا بر اساس سازوکار حراج ناپیوسته در بورس و الگوریتم های آن، بهترین قیمت انتخاب شود و به عنوان قیمت مرجع برای حراج پیوسته در نظر گرفته شود.
اطلاعیه مربوط به حراج پیوسته و ناپیوسته در بورس از طریق ناظر بازار اعلام می شود. بنابراین با بررسی قسمت پیام ناظر در سامانه کارگزاری خود می توانید از زمان دقیق آن مطلع شوید. علاوه بر این می توانید با مراجعه به تابلوی معاملاتی هر سهم در سایت TSETMC و در قسمت پیام ناظر، اطلاعیه های مربوط به شروع حراج پیوسته یا ناپیوسته را مشاهده کنید.
شرکت در حراج ناپیوسته و خرید و فروش سهام در حراج پیوسته بیشتر به دانش شما از تحلیل تکنیکال، فاندامنتال و آشنایی با تکنیک‌های تابلوخوانی و ترفندهای موجود در بورس ایران برمی‌گردد. برای تسلط به این ترفندهای سودآور به صفحه آموزش تابلو خوانی، نوسان گیری و سایر ترفند های بورس تهران مراجعه کنید.
همان طور که قبلا گفتیم، حراج ناپیوسته در زمان پیش گشایش بازار صورت می‌گیرد. پیش گشایش نمادها فرآیند طبیعی از روند روزهای معاملاتی است اما به جز پیش گشایش، موارد دیگری از بازگشایی نماد معاملاتی وجود دارد که مشمول حراج ناپیوسته می شوند.
|
حراج ناپیوسته - با محدودیت دامنه نوسان |
حراج ناپیوسته - بدون محدودیت دامنه نوسان |
|
افشای اطلاعات ب |
افشای اطلاعات الف |
|
مجمع عمومی (سایر موارد) |
مجمع عمومی (تصویب صورت‌های مالی و تقسیم سود) |
|
مجمع فوق العاده (سایر موارد) |
مجمع فوق العاده (افزایش سرمایه یا کاهش آن) |
|
ظن دستکاری بازار |
- |
|
گره معاملاتی (حداکثر دو برابر دامنه نوسان مجاز) |
- |
|
قانون نوسان 50 و 30 درصد |
- |
در بازگشایی نماد پس از افشای اطلاعات الف، حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان و به منظور کشف قیمت صورت می‌گیرد.
حراج ناپیوسته در زمان بازگشایی نمادهایی که افشای اطلاعات ب داشته اند، با محدودیت دامنه نوسان و با هدف کشف قیمت صورت می‌گیرد.
حراج ناپیوسته بعد از مجمع عمومی سالیانه شامل حالت های زیر است:
حراج ناپیوسته بعد از مجمع عمومی فوق العاده شامل حالت های زیر است:
اگر ظن دستکاری بازار (چه در اطلاعات و چه در معاملات) و خرید و فروش بر مبنای اطلاعات مخفی وجود داشته باشد. سازمان بورس، نماد را متوقف می کند و پس از آن، نماد با مکانیسم حراج ناپیوسته در بورس و با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می شود.
نمادهایی که مشمول گره معاملاتی شده اند، به صورت حراج ناپیوسته و حداکثر به اندازه دو برابر دامنه نوسان مجاز روزانه بازگشایی می شوند.
اگر قیمت پایانی سهم در 15 روز معاملاتی متوالی در دامنه نوسان عادی، بیشتر از 50 درصد افزایش قیمت یا بیشتر از 30 درصد کاهش قیمت داشته باشد، نماد حداکثر به اندازه دو روز متوقف شده و پس از آن با محدودیت دامنه نوسان و حراج ناپیوسته بازگشایی می شود.
برای بررسی مثال حراج پیوسته و ناپیوسته در بورس ایران از نماد شبندر (پالایش نفت بندرعباس) استفاده می کنیم. در 7 شهریور سال 1400، نماد شبندر پس از سه ماه توقف جهت افزایش سرمایه و تقسیم سود نقدی، با حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی شد. در شکل زیر می توانید پیام ناظر را در این مورد ببینید.
حراج ناپیوسته در این تاریخ مورد تایید ناظر بورس قرار نگرفت. بنابراین طبق قانون، در روز معاملاتی بعدی (8 شهریور) نماد شبندر با همان مکانیزم حراج ناپیوسته برای کشف قیمت، بدون محدودیت دامنه نوسان، حراج مجدد شد.
پس از کشف قیمت در حراج ناپیوسته، نماد شبندر در ادامه روز، با حراج پیوسته در دامنه نوسان 5 درصدی معامله شد. همان طور که در شکل زیر مشاهده می‌کنید، قیمت پایانی نماد با مثبت 52.55 درصد همراه بوده است.
فعالیت در بورس ایران نیازمند یافتن سهام ارزشمند است. در انجمن خبرگان بورس مجموعه، بهترین سهم‌های بورسی در هر زمان برای خرید و فروش معرفی میشوند. بنابراین اگر می‌خواهید از سبد پیشنهادی سهام بورس (که با استفاده از متدهای مختلف تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، تابلوخوانی و... به دست می‌آیند) استفاده کنید، به صفحه تحلیل 300 سهام بورس تهران مراجعه کنید.
بازگشایی نماد با حراج ناپیوسته 30 دقیقه ای با اعمال یک مرحله پیش گشایش شروع شده و با اجرای حراج ناپیوسته به اتمام می‌رسد. پس از این مرحله، در زمان باقی مانده تا پایان جلسه معاملاتی، معاملات از طریق حراج پیوسته و در دامنه نوسان روزانه مجاز صورت می‌گیرد.
در ادامه نکات مهمی که به حراج پیوسته و ناپیوسته در بورس و بازگشایی نماد مربوط هستند، را توضیح می دهیم.
۱- اگر نماد با حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی شود اما در دوره حراج ناپیوسته، معامله ای صورت نگیرد یا معاملات مورد تایید بورس نباشند، حراج ناپیوسته یک بار دیگر در همان جلسه معاملاتی یا در 90 دقیقه ابتدایی روز معاملاتی بعد تکرار میشود (مثل نماد شبندر که قبلا به آن اشاره کردیم). اگر در تکرار مجدد حراج ناپیوسته هم کشف قیمت صورت نگیرد، آخرین قیمت پایانی نماد معاملاتی، قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته خواهد بود.
۲- اگر حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان برای قیمت گذاری حق تقدم استفاده نشده انجام شود اما در دو حراج ناپیوسته متوالی، کشف قیمت صورت نگیرد، حراج ناپیوسته تا کشف قیمت تکرار میشود.
۳- در بازگشایی‌هایی که حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان همراه است، دامنه نوسان در دوره حراج پیوسته همان دامنه نوسان برگزاری حراج ناپیوسته است.
اطلاع از حراج پیوسته و ناپیوسته در بورس، به خصوص حراج های ناپیوسته‌ی بدون محدودیت دامنه نوسان از مفاهیمی است که باید با آن آشنا باشید. البته اطلاع از این حراج ها که مکانیزم معمول خرید و فروش در بورس هستند به خودی خود به شما سودی نمی رساند. نکته مهم این است که شما دانش اقتصادی لازم برای انتخاب بهترین صنعت بورسی در هر زمان و چگونگی انتخاب سهام مناسب را از این طریق به دست بیاورید. در دوره اقتصاد کلان، تمام آنچه که برای تحلیل بازارهای مالی داخلی و جهانی به آن نیاز خواهید داشت، به زبان ساده آموزش داده می شود. برای دسترسی به این دوره و مشاهده جزئیات آن، می توانید به صفحه اقتصاد کلان مراجعه کنید.
برای شروع یک سرمایه گذاری هوشمندانه در بورس، باید به طور کامل با مفاهیم بورسی آشنا شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، می توانید از مقالات زیر استفاده کنید.
حراج پیوسته همان ثبت سفارش و انجام معامله در ساعت کاری بورس ایران (9 تا 12:30) است. حراج ناپیوسته در بازگشایی سهم ها صورت می گیرد و در آن معامله‌ای صورت نمی گیرد. درحراج ناپیوسته، سفارش ها ثبت شده و با توجه به سازوکار حراج ناپیوسته، بهترین قیمت انتخاب می شود.
حراج ناپیوسته در بورس ایران به دو شکل بدون محدودیت دامنه نوسان و با محدودیت دامنه نوسان، انجام می شود. برای آشنایی با مصادیق هر دو نوع می توانید به متن مقاله رجوع کنید.
خیر. حراج پیوسته همان مکانیزم خرید و فروش معمول سهام با قیمت پیشنهادی ثبت سفارش است که در ساعات کاری بورس صورت می گیرد.
لینک کوتاه: https://amoozesh-boors.com/i/cjv
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
نظرات :
مهبد
1401-10-11سلام زمان پیش گشایش بورس برای همه نمادها یکیه؟
مدیر وبسایت
1402-04-03عرض سلام و احترام خدمت شما دوست عزیز بله زمان پیش گشايش برای تمامی نماد های بورسی از ساعت ۸:۴۵ الی ۹:۰۰ شنبه الی چهارشنبه ها میباشد.
sama
1401-12-06حراج تک قیمتی ربع سکه در بورس چیه؟
مدیر وبسایت
1402-03-16عرض سلام و احترام خدمت شما دوست عزیز، منظور از حراج تک قیمتی ربع سکه معامله بلافاصله بعد از اتمام سفارش گذاری می باشد و بدین معنی است که معاملات ثانویه جهت خرید و فروش مجدد ممکن نیست. در حراج تک قیمتی در یک لحظه انجام شده و فروشنده محصول خود را به خریدار می فروشد.
موسوی
1401-12-18سلام و وقت بخیر حراج تک قیمتی در بورس چیه بهش اشاره ای نکردید!
مدیر وبسایت
1402-03-17سلام به شما دوست عزیز حراج تک قیمتی در بورس همان حراج راس ساعت ۹ می باشد که سفارشاتی که در پیش گشایش بازار ایجاد شده در لحظه ای به همدیگر متصل شده و معاملات انجام می شود.
#Melisa
1402-01-10در صورت عدم کشف قیمت کدوم قیمت به عنوان قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته درنظر گرفته میشه؟
مدیر وبسایت
1402-03-18عرض سلام و احترام خدمت شما دوست عزیز، در این صورت قیمت پایانی آخرین روز قبل بعنوان قیمت مرجع برای معاملات روز های اینده پذیرفته میشود.
TinaMoni
1402-08-09سلام و خسته نباشید بابت مقاله خوبتون قانون رفع گره معاملاتی در حراج ناپیوسته رو ممنون میشم توضیح بدید.
مدیر وبسایت
1402-10-09سلام به شما دوست عزیز، ممنونم از شما در صورتی که نمادی دچار گره معاملاتی شود سازمان بورس اوراق بهادار جهت رفع این گره نماد را برای چند روز بدون محدودیت نوسان مورد معامله قرار می‌دهد.