حد سود یا حد ضرر به قیمتی گفته می‌شود که سرمایه گذار در آن قیمت دارایی خود را واگذار کرده و از بازار با سود و یا ضرر خارج می‌شود. این حالت می‌تواند به صورت دستی (توسط معامله‌گر) یا به صورت خودکار (توسط نرم افزار معاملاتی) انجام شود.
نوسانات قیمتی در بازار و تصمیم‌گیری صحیح و به‌موقع برای خروج از موقعیت سرمایهگذاری یا ادامه آن، همواره یکی از دغدغه‌‌های اصلی سرمایه‌گذاران بوده است. هدف مشترک همه افراد از انجام معامله، کسب سود و منفعت است با این وجود حفظ اصل سرمایه در بورس نسبت به کسب سود اولویت دارد و به همین دلیل برای موفقیت در بازار بورس علاوه بر انتخاب سهام باید به زیان ناشی از معاملات هم توجه کافی داشته باشیم. در ادامه با ماه همراه باشید تا حد سود و حد ضرر، نحوه تنظیم و سایر نکات مهم مربوط به آنها را آموزش دهیم.
« به فرزندان خود 2 چیز را یاد بدهید؛ دانش اقتصادی و سرمایه گذاری اصولی.»
هومن مقراضی
حد ضرر یا استاپ لاس (Stop Loss)، قیمتی است که معامله‌گر با هدف جلوگیری از ضرر بیشتر، از معامله خارج می‌شود. سرمایه‌گذاران فعال در بازارهای مالی، حتماً ضرر در معاملات را تجربه کرده‌اند. ممکن است ما سهمی را خریداری کنیم و پس از آن سهم دچار افت قیمت شود، حال با این سوال مواجه می‌شویم که تا چه زمانی و چه قیمتی سهم مورد نظر را نگه‌داری کنیم و یا تصمیم به فروش آن بگیریم. این سوالات و سوالاتی نظیر این به مفهوم حد ضرر در سرمایهگذاری اشاره دارد.
هیچ تحلیلی نمی‌تواند به طور ۱۰۰ درصد روند قیمت سهام را پیش‌بینی کند بنابراین سرمایه‌گذاران باید از تکنیک‌های مدیریت ریسک که یکی از مهمترین آنها تعیین حد ضرر اصولی است، استفاده کنند. بنابراین اگر قیمت برخلاف پیش‌بینی شما شروع به حرکت کند باید محل مناسبی را انتخاب کرده و با رسیدن قیمت به آن با کمترین زیان ممکن از معامله خارج شوید.
تعیین درست حد ضرر، یکی از مهمترین علل موفقیت معامله‌گران در بورس و سایر بازارهای مالی است. بسیاری از افراد مبتدی نمی‌توانند به درستی حد ضرر خود را تعیین کرده و یا به آن پایبند باشند. تعیین حد ضرر باید با استفاده از مجموعه‌ای از تحلیل‌های دقیق تکنیکال و بنیادی و استراتژی معاملاتی صورت بگیرد.
به بیان دیگر حد ضرر جایی است که با رسیدن قیمت به آن ناحیه، مشخص می‌شود که تحلیل شما اشتباه بوده است. بسیاری از معامله‌گران نمی‌توانند حد ضرر را به درستی تعیین کنند. چنین افرادی معمولا از این نکته شکایت دارند که پس از خروج از معامله با فعال شدن حد ضرر، جهت حرکت قیمت برعکس شده (در بورس تهران) و دوباره صعودی می‌شود. بنابراین باید بر اساس تحلیل خود ناحیه‌ای را برای حد ضرر مشخص کنید که پس از عبور قیمت از آن، تحلیل شما بی‌اعتبار می‌شود.
همان طور که اشاره کردیم معامله‌گران از قدرت تحلیلی خود (تکنیکال و بنیادی) جهت تعیین حد ضرر در بورس استفاده می‌کنند. برای مثال معامله‌گری ممکن است با توجه به تحلیل تکنیکال از امواج الیوت، فیبوناچی، الگوهای شمعی، سطوح حمایتی مهم و سایر موارد برای تعیین حد ضرر استفاده کند.
به طور کلی حد ضرر، دو نوع دارد؛ حد ضرر ثابت و حد ضرر متحرک.
حد ضرر ثابت مقدار یا درصدی است که با رسیدن قیمت به آن، معامله‌گران به منظور جلوگیری از زیان بیشتر از معامله خارج می‌شوند. برای مثال فرض کنید در قیمت 2000 تومان سهمی را خریده و حد ضرر خود را 1700 تومان در نظر گرفته‌اید. اگر پس از مدتی قیمت سهام افزایش پیدا کند، حد ضرر ثابت شما همچنان همان 1700 تومان خواهد بود و در صورت رسیدن قیمت به آن از معامله خارج خواهید شد. اما تصور کنید که قیمت سهام به 3000 برسد (فرض کنید حد سود شما 3500 است) و بعد شروع به افت کرده و به 1700 تومان برسد. در این صورت اگر سیو سود نکرده باشید، عملا با ضرر از معامله خارج خواهید شد اما راه حل بهتری نیز وجود دارد که در قسمت بعدی توضیح خواهیم داد.
به حد ضرری که متناسب با افزایش قیمت سهام می‌توان آن را جا به جا کرد، حد ضرر متحرک یا شناور گفته می‌شود. مثال قبلی را در نظر بگیرید اگر قیمت سهام از 2000 به 3000 تومان برسد می‌توانید حد ضرر خود را از 1700 به 2700 تومان منتقل کنید تا در صورت کاهش قیمت با سیو سود از معامله خارج شوید.
پیشنهاد می‌کنیم برای تنظیم دقیق حد سود و ضرر از تکنیک‌های مدیریت ریسک استفاده کنید.
حد سود یا تیک پرافیت (Take Profit)، قیمتی است که معامله‌گران (پیش از ورود به معامله) جهت خروج از معامله با سود تعیین می‌کنند و با رسیدن قیمت به آن نقطه از معامله خارج می‌شوند. همان طور که می‌دانید قیمت‌ها همیشه در یک جهت مثبت یا منفی حرکت نمی‌کنند. بنابراین از آنجایی که روند قیمت سهام بالاخره از صعودی به نزولی یا خنثی تغییر می‌کند، باید با تعیین سود در بهترین نقطه از معامله خارج شوید تا به طمع کسب سود بیشتر در دامِ کاهش قیمت و ضرر کردن نیفتید.
معامله گران مختلف با توجه به استراتژی معاملاتی خود، به شکل‌های متفاوتی حد سود را تعیین می‌کنند. برای مثال کسانی که با تحلیل تکنیکال به خرید و فروش سهام می‌پردازند، با توجه به نقاطی که ترکیب اندیکاتورها و پرایس اکشن به آنها نشان می‌دهند، حد سود خود را مشخص می‌کنند اما کسانی که با تحلیل فاندامنتال (بنیادی) اقدام به خرید سهام می‌کنند، ارزش ذاتی سهم ها را به عنوان ملاکی برای تعیین حد سود در نظر می‌گیرند.
برای مثال فرض کنید که معامله‌گری با توجه به سطوح مقاومتی مهم، حد سود خود را تنظیم می‌کند. این معامله‌گر با رسیدن قیمت به نزدیکی اولین سقف قیمتی، سهام خود را با سود می‌فروشد.
یکی از مهمترین تفاوت‌های افراد حرفه‌ای و مبتدی در بورس، تعیین حد سود و ضرر در معاملات توسط معامله‌گران حرفه‌ای و پایبندی به آن است. افراد مبتدی یا اصلا حد سود و ضرر برای معاملاتشان مشخص نمی‌کنند و یا در صورت تعیین حد ضرر و سود نسبت به آن پایبند نیستند. بنابراین می‌توان گفت یکی از مهمترین علل ضرر و زیان افراد مبتدی در بورس عدم توجه به این نکته است. در واقع معامله‌گران حرفه‌ای پیش از ورود به معامله با استفاده از تعیین حد سود و ضرر، نسبت ریسک به ریوارد را مشخص می‌کنند.
حد سود و حد ضرر، نقاطی از قیمت هستند که می‌توان از آنها برای تعیین نسبت ریسک به ریوارد استفاده کرد. نسبت ریسک به ریوارد، نسبت ریسک خرید یک دارایی به بازده مورد انتظار از آن را نشان می‌دهد. در نسبت ریسک به ریوارد:
و در نهایت عدد ریسک را تقسیم بر عدد ریوارد می‌کنیم. برای مثال اگر قیمت سهام یک شرکت 1000 تومان باشد و شما بر اساس تحلیل‌های خود، حد ضرر را در قیمت 1100 تومان و حد سود را در قیمت 1800 تومان تنظیم کرده باشید، نسبت ریسک به ریوارد شما 1 به 8 خواهد بود. یعنی یک واحد ضرر در برابر 8 واحد سود.
دقت داشته باشید که نباید هرگز از نسبت ریسک به ریوارد 1 به 1 یعنی مقدار مساوی حد سود و حد ضرر استفاده کنید. به عنوان یک معامله‌گر باید حد ضرر را در کمترین حالت و حد سود را در بیشترین حالت یا بهینه‌ترین حالت آن تعیین کنید.
حد سود و حد ضرر در بورس، نقاطی هستند که معامله‌گران از آنها برای خروج به موقع از معامله با بیشترین سود یا کمترین ضرر ممکن استفاده می‌کنند. همان طور که توضیح دادیم استراتژی معاملاتی، افق زمانی سرمایهگذاری، میزان ریسک‌پذیری، تحلیل تکنیکال و بنیادی مواردی هستند که معامله‌گران با در نظر گرفتن آنها حد سود و ضرر را تعیین می‌کنند. خروج از معامله با تنظیم درست حد سود و حد ضرر یکی از موارد مهم مربوط به مبحث مدیریت ریسک است که هر معامله گری باید به آن مسلط شود.
در انجمن خبرگان سرمایهگذاری ایران با مدیریت و نظارت استاد هومن مقراضی، سیگنال خرید سهام با نقطه دقیق ورود و خروج در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. بنابراین اگر هنوز تنظیم حد سود و حد ضرر را به درستی یاد نگرفته‌اید، جای نگرانی نیست چون می‌توانید از این سیگنال‌ها به همراه نقاط ورود و خروج جهت کسب سود در بورس استفاده کنید. برای کسب جزئیات بیشتر در مورد نحوه استفاده از این سیگنال‌ها به این قسمت (انجمن خبرگان سرمایه گذاری در ایران) مراجعه کنید.
پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با مفهوم حد سود و ضرر و مدیریت سرمایه، مقالات زیر را نیز مطالعه بفرمایید.
حد سود، عددی است که با رسیدن قیمت به آن باید با برداشت سود از معامله خارج شوید.
حد ضرر، قیمتی است که معامله‌گران از آن برای خروج از معامله با کمترین ضرر ممکن استفاده می‌کنند.
معامله گران بر اساس استراتژی معاملاتی، افق زمانی سرمایهگذاری، میزان ریسک‌پذیری، تحلیل تکنیکال و بنیادی حد سود و حد ضرر در بورس را محاسبه می‌کنند.
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
نظرات :
محسن
1402-03-20سلام ممنون میشم توضیح بدید که چه عواملی میتونه در تعیین حد ضرر تاثیر گذار باشه؟
مدیر وبسایت
1402-04-06عرض سلام و احترام خدمت شما دوست عزیز برای تعیین حد ضرر سیگنال های مختلفی رو باید در نظر گرفت و یا یه سری نکات مثل توجه به دامنه نوسات سهم و دیگر موارد که در متان مقاله به صورت کامل توضیح داده شده است.
ZohrehGhasemi
1402-05-31سلام آیا استفاده کردن از تریلینگ استاپ صحیح هست برای آماتورها؟
مدیر وبسایت
1402-07-20با سلام و احترام فراوان خدمت شما دوست عزیز، استفاده از تریلینگ استاپ (Trailing Stop Loss) برای معامله‌گران آماتور نیز می‌تواند مناسب باشد. تریلینگ استاپ به معامله‌گران کمک می‌کند تا سود خود را حفظ کنند و به صورت خودکار موقعیت‌های معاملاتی را تنظیم کنند. اما معامله‌گران باید به دقت مقدار تریلینگ استاپ را تعیین کنند و به شرایط بازار و نوع معامله‌ای که انجام می‌دهند توجه کنند. همچنین، تریلینگ استاپ نمی‌تواند از تمامی مخاطرات معاملات محافظت کند و باید با دیگر روش‌ها و استراتژی‌های مدیریت ریسک ترکیب شود.