اثرات تورم بر اقتصاد را می‌توان در مواردی همچون کاهش قدرت خرید، فشار بیشتر بر قشر کم درآمد، افزایش نرخ بهره، کاهش سرعت رشد اقتصادی، رکود و ... مشاهده کرد. افزایش نرخ تورم در یک کشور منجر به توزیع درآمد و ثروت به گونه ای می‌شود که افرادِ با درآمد ثابت را فقیرتر کرده و در عین حال، افرادِ با درآمد متغیر یا سرمایه‌گذاران را ثروتمندتر می‌کند.
اثرات تورم بر اقتصاد شامل موارد زیر می‌شوند:
۱- کاهش ارزش پول
افرادی که دارایی خود را به شکل پول در سپرده‌های بانکی نگهداری کرده، با کاهش ارزش پول ضرر می‌کنند. در عوض کسانی که بدهکار هستند یا از وام‌های بلندمدت استفاده کرده‌اند، سود خواهند کرد.
۲- کاهش قدرت خرید
کاهش ارزش پول به معنای کاهش قدرت خرید مصرف‌کننده است. افزایش سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات در طول زمان، قدرت خرید را کاهش می‌دهد.
۳- تاثیر بیشتر تورم بر اقشار کم درآمد
ارزش پول افرادی که هر ماه حقوق ثابتی دریافت می‌کنند نیز با افزایش تورم ماهانه و سالانه، کمتر می‌شود. مصرف‌کنندگان کم درآمد معمولا بخش زیادی از حقوق خود را صرف مواد غذایی و انرژی یعنی کالاها و خدمات ضروری می‌کنند. علاوه بر این افراد فقیر معمولا دارایی‌هایی همچون طلا که به عنوان محافظ تورم شناخته می‌شود، ندارند. بنابراین تمامی این عوامل منجر به آسیب‌پذیری بیشتر آنها نسبت به قشر پُردرآمد جامعه می‌شود.
با این حال تمام افراد می‌توانند با تسلط به سواد اقتصادی، سرمایه‌های اندک خود را رشد داده و به تدریج به ثروت دست پیدا کنند. دوره جامع رشد اقتصادی با متد SMI، فرصتی در اختیار شما قرار می‌دهد تا راه‌های افزایش سواد اقتصادی، افزایش درآمد و کسب سود از بازار طلا را به صورت همزمان یاد بگیرید.
4- عدم تغییر یا افزایش ارزش دارایی‌های مالی ثابت
ارزش دارایی کسانی که صاحب ملک، خودرو و یا طلا هستند، همگام با افزایش تورم بیشتر می‌شود. این بیشترین شدن ارزش در حالت معمول معادل افزایش نرخ تورم است. یعنی شخص در عمل ضرری نکرده اما سودی هم به دست نیاورده است. با این وجود اگر افراد بتوانند مثلا با سرمایه گذاری هوشمندانه در طلا و سکه، بازدهی بیشتری از نرخ تورم به دست بیاورند، به سود واقعی دست پیدا خواهند کرد.
5- انتظارات تورمی
با افزایش شدید نرخ تورم و ثابت ماندن آن در طول چند ماه یا چند سال، انتظارات تورمی برای رشد بیشتر قیمت‌ها در آینده افزایش پیدا می‌کند که این مسئله خود منجر به ایجاد تورم بیشتر می‌شود. برای مثال می‌توان به درخواست افزایش دستمزد توسط کارگران و بروز پدیده مارپیچ دستمزد- قیمت اشاره کرد.
6- افزایش دستمزد کارگران
با افزایش هزینه‌های زندگی، کارگزان دستمزد بیشتری طلب می‌کنند. افزایش دستمزد کارگران به معنای افزایش هزینه تولید است. دستمزد بالا در کنار افزایش قیمت مواد اولیه، منجر به کاهش تولید می‌شود. زمانی که دولت مجبور می‌شود در شرایط تورمی،حقوق کارکنان خود را افزایش دهد، هزینه‌های خود را افزایش داده است و اگر این هزینه ها نسبت به درآمدهای دولت بیشتر باشد به کسری بودجه منجر شده و کسری بودجه دولت یکی از عواملی است که تورم را تشدید می‌کند.
7- افزایش نرخ بهره
با افزایش تورم، سیاست‌گذاران به سیاست‌های پولی روی می‌آورند. در چنین شرایطی، بانک مرکزی تلاش می‌کند تا با افزایش نرخ بهره، تورم را کنترل کند. به نقل از وبسایت CFI «اروینگ فیشر، اقتصاددان آمریکایی معتقد است رابطه مهمی بین نرخ بهره (= بهره اسمی) و تورم وجود دارد. بدین معنی که افزایش نرخ بهره اسمی منجر به کاهش تورم می‌شود اما نرخ بهره واقعی (که در آن نرخ تورم نیز محاسبه می‌شود) ثابت می‌ماند یا تغییر بسیار کمی می‌کند.»
به زبان ساده در کشورهایی که با مشکلات شدید تورمی رو به رو نیستند، افزایش نرخ بهره منجر به سپرده‌گذاری بیشتر مردم و کاهش تقاضا در بازار شده و قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کنند.
8- کاهش هزینه بدهی
در صورتی که نرخ بازپرداخت بدهی شما ثابت باشد، هزینه بدهی با افزایش تورم کاهش می‌یابد. برای مثال اگر وام بلندمدت ۵ ساله ایی با نرخ سود ۲۰٪ دریافت کرده باشید اما تورم در هر سال به اندازه ۵۰٪ بیشتر شود، هزینه‌ی بازپرداخت وام برای شما کمتر خواهد بود.
9- کاهش نرخ بیکاری
برخی از اقتصاددانان معتقد هستند تورم بالا منجر به کاهش نرخ بیکاری در کوتاه مدت می‌شود. بر اساس منحنی فیلیپس (Phillips Curve)، رابطه بیکاری و نرخ تورم معکوس است. بدین معنی که هر چه نرخ بیکاری بالاتر باشد، میزان افزایش دستمزد کمتر است. از طرف دیگر با کم شدن نرخ بیکاری، نرخ افزایش دستمزدها سرعت بیشتری گرفته و افزایش دستمزد، هزینه‌های دولت را افزایش داده و به نوعی تورم را تشدید می‌کند.
10- تجارت خارجی
اگر تورم یک کشور نسبت به کشورهایی که با آنها مبادلات تجاری گسترده دارد، بیشتر باشد میزان صادرات کمتر از واردات خواهد شد. دلیل این امر ساده است. برای مثال تورم بیشتر ایران نسبت به چین، صادرات کالاهای ایرانی را با مشکل مواجه می‌کند چون خرید کالاهای ایرانی برای آنها گران خواهد بود. از طرف دیگر واردات کالا از یک کشور با نرخ پایین‌ترِ تورم به ایران برای مصرف‌کننده ایرانی به صرفه‌تر است چون قیمت کالاهای وارداتی برای او ارزان‌تر خواهد بود. صادرات کمتر از واردات نیز منجر به منفی شدن تراز تجاری می‌شود.
11- رکود
به نقل از وبسایت شرکت سرمایه گذاری فیدلیتی، «افزایش تورم می‌تواند منجر به بروز رکورد در جامعه شود:
الف) اگر تورم منجر به کاهش فرآیند خرج کردن توسط مصرف‌کنندگان شود.
در این حالت پول کمتری در اقتصاد وجود خواهد داشت و پول کمتر به معنای درآمد کمتر و رشد بالقوه منفی برای کسب و کارهاست.
ب) اگر بانک مرکزی جهت مهار تورم، نرخ بهره را بیش از حد بالا ببرد.
نرخ بهره بالا، دریافت وام را برای تولیدکنندگان یا شرکت‌هایی که جهت رشد و توسعه خود به پول نیاز دارند را سخت می‌کند. علاوه بر این، مردم وام کمتری برای خرید خودرو، ملک یا سایر موارد درخواست می‌کنند. در چنین حالتی صنایع و تولیدکنندگان قادر به فروش کالاهای خود نیستند.
پ) اگر رشد دستمزد متناسب با رشد تورم نباشد.
رشد دستمزد معمولا از رشد تورم پیشی می‌گیرد در غیر این صورت مصرف‌کنندگان تلاش می‌کنند از خریدهای غیر ضروری اجتناب کنند و این مسئله به اقتصاد آسیب می‌زند.»
همان طور که متوجه شده‌اید، رابطه دستمزدها و تورم به صورت‌های مختلفی در یک اقتصاد تاثیر می‌گذارد. علت این امر نیز در این نکته نهفته است که روابط فاکتورهای اقتصاد کلان به صورت خطی نیست.
12- کاهش قیمت اوراق قرضه
با افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی، بازدهی اوراق قرضه (منظور اوراق قرضه آمریکا و کشورهای خارجی است) جدید بیشتر می‌شود. در نتیجه قیمت بازاری اوراق قرضه‌ای که قبلا با نرخ بازدهی پایین‌تری منتشر شده‌اند، کاهش می‌یابد.
13- کاهش ارزش سهام رشدی
سهام رشدی به سهم‌هایی گفته می‌شود که پتانسیل سودسازی آنها در آینده بیشتر از میانگین صنعت بورسی مربوطه یا کلیت بازار است. از آنجایی که این سهم‌ها قیمت بالایی دارند با رشد تورم، ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی آنها کاهش می‌یابد. بنابراین سهم‌های رشدی در شرایط تورمی بالا صدمه می‌بینند.
14- افزایش ارزش سهام ارزشی
با بالا رفتن تورم احتمال بیشتر شدن قیمت سهام ارزشی وجود دارد. منظور از سهام ارزشی، سهامی است که زیر قیت ذاتی آن در بازار خرید و فروش می‌شود. در بخش بهترین استراتژی سرمایه گذاری، نحوه استفاده از این روش و مزایا و معایب آن را شرح داده‌ایم.
تاثیر تورم بر رشد اقتصادی، یکی از مباحث بحث‌برانگیز اقتصاد کلان است.
به گزارش دفتر ملی پژوهش اقتصادی آمریکا «تورم، سطح سرمایه گذاری تجاری و کارایی استفاده از فاکتورهای تولید را کاهش می‌دهد. بر اساس تحقیقات انجام شده در این زمینه می‌توان گفت، تورم در هیچ شرایطی فاکتوری خنثی نیست و نمی‌تواند منجر به رشد اقتصادی سریع شود. تورم بالا هرگز منجر به بالا رفتن درآمدها در بازه میان‌مدت و بلندمدت نمی‌شود.
از این دیدگاه، کاهش تورم می‌تواند منجر به رشد اقتصادی شود اما میزان رشد اقتصادی وابسته به نرخ کنونی تورم است. برای مثال :
تاثیر تورم بر اقتصاد ایران شامل مواردی همچون کاهش ارزش ریال، افزایش ارزش دارایی‌هایی همچون ملک و طلا، کاهش رشد اقتصادی و مهم‌تر از همه توزیع نامتناسب ثروت در جامعه است به طوری که قشر کم درآمد بیشتر تحت فشار قرار می‌گیرد.
اثرات تورم بر اقتصاد ایران تقریبا مشابه مواردی است که در قسمت قبلی در جهت توضیح اثرات تورم در اقتصاد و سرمایه گذاری شرح دادیم. با این حال شناخت علت تورم در ایران کمک زیادی به شناسایی اثرات تورم بر جامعه و اقتصاد می‌کند.
با رشد نقدینگی یا افزایش حجم عرضه پول، اسکناس بیشتری در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گرفته و تقاضای آنها برای خرید کالاها و خدمات بیشتر می‌شود. در چنین حالتی به دلیل پیشی گرفتن تقاضا نسبت به عرضه، قیمت‌ها افزایش می‌یابند و تورم بیشتر می‌شود.
مهمترین اثرات تورم در اقتصاد، کاهش ارزش واحد پولی کشور و کاهش قدرت خرید مردم است. راهکارهای مقابله با تورم توسط سیاست‌گذاران تعیین می‌شود اما مردم عادی باید راهکار مقابله با کاهش ارزش پول خود را به طریق دیگری بیابند. این راهکار، انجام یک سرمایه گذاری اصولی در بازارهای مالی است.
در صورتی که زمان کافی جهت یادگیری دانش اقتصادی و سرمایه گذاری را ندارید به انجمن خبرگان سرمایه گذاری در ایران مراجعه کنید. در این انجمن، سیگنال خرید و فروش در بازارهای طلا و سکه، بورس، خودرو، ملک و دلار در اختیار اعضا قرار داده می‌شود.
جهت آشنایی با سایر فاکتورهای اقتصاد کلان از مقالات زیر استفاده کنید.
مهمترین تاثیر تورم بر زندگی مردم به خصوص قشر کارمند که حقوق ثابت دریافت می‌کنند، کاهش قدرت خرید کالاها و خدمات و به تبع فقیرتر شدن است.
علت رشد تورم در ایران افزایش نقدینگی، کسری بودجه دولت (ناشی از افزایش هزینه‌ها در برابر درآمدها)، تحریم‌های تجاری و ... است.
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
نظرات :
NikaAslani
1403-01-05سلام تورم چطوری بر نرخ ارز یک کشور تاثیر میزاره؟
مدیر وبسایت
1403-02-08با سلام و احترام فراوان خدمت شما دوست عزیز، تورم می تواند از طرق مختلف بر نرخ ارز یک کشور تأثیر بگذارد. اولاً، نرخ‌های تورم بالاتر معمولاً منجر به کاهش قدرت خرید یک ارز می‌شود، زیرا قیمت کالاها و خدمات افزایش می‌یابد. در نتیجه، سرمایه گذاران ممکن است برای جبران کاهش قدرت خرید، بازده بالاتری را طلب کنند که می تواند منجر به کاهش ارزش پول در بازار ارز شود. ثانیاً، بانک‌های مرکزی ممکن است با افزایش نرخ‌های بهره برای مهار تورم، به فشارهای تورمی واکنش نشان دهند، که می‌تواند جریان‌های سرمایه خارجی را به دنبال بازدهی بالاتر جذب کند. این افزایش تقاضا برای ارز می تواند نرخ ارز را تقویت کند. در مقابل، اگر نرخ تورم یک کشور از شرکای تجاری آن بیشتر شود، صادرات آن ممکن است به دلیل قیمت‌های بالاتر رقابتی‌تر شود و منجر به کاهش تقاضا برای پول آن و کاهش نرخ ارز شود. به طور کلی، رابطه بین تورم و نرخ ارز پیچیده است و تحت تأثیر عوامل مختلف اقتصادی، از جمله سیاست پولی، پویایی تجارت و احساسات سرمایه گذاران است.