مقایسه بازارهای مالی ایران با بازارهای مالی خارجی

مقایسه بازارهای مالی ایران و جهان، به شما دیدی همه‌جانبه می‌بخشد تا از این طریق بتوانید بهترین بازار مالی را جهت سرمایه‌گذاری انتخاب کنید. جهت درک بهتر موضوع، ابتدا انواع بازارهای مالی در جهان و ایران را معرفی کرده و روش سرمایه‌گذاری در آنها را توضیح می‌دهیم. در مرحله بعدی، بازارهای مالی ایران را با انواع بازارهای مالی جهانی مقایسه کرده تا شما بتوانید بهترین بازار برای ترید و سرمایه‌گذاری را انتخاب کنید.

در مقایسه بازارهای مالی ایران با بازارهای مالی خارجی، تفاوت پارامترهایی همچون بزرگی یا ارزش بازار، میزان نقدشوندگی، ساعات کاری، حجم معاملات روزانه و ماهانه و موارد بسیار دیگر را بررسی خواهیم کرد.

بازار مالی چیست؟

بازار مالی، بازاری است که در آن انواع اوراق بهادار یا مشتقه مبادله می‌شوند. برای مثال، بورس یکی از انواع بازارهای مالی است که در آن عمدتا اوراق بهاداری با نام سهام معامله می‌شود. بنابراین سهام یک دارایی مالی یا ابزار مالی است و بازاری که در آن دارایی‌های مالی معامله می‌شوند، یک بازار مالی است.

انواع بازارهای مالی جهانی

برای اینکه بتوانیم به مقایسه بازارهای مالی بپردازیم بایستی ابتدا با انواع بازارهای مالی در جهان آشنا شویم.

۱- بازار بورس

بورس یا بازار سهام (Stock Market)، یکی از گسترده‌ترین بازارهای مالی جهانی است که در آن سهام شرکت‌ها خرید و فروش می‌شود. در این بازار، معاملات به صورت متمرکز انجام شده و توسط یک نهاد ناظر کنترل می‌شود.

البته معاملات سهام در بازارهای خارج از بورس (OTC) نیز انجام می‌شود. بازار خارج از بورس یا فرابورس، بازاری است که توسط یک نهاد خاص کنترل نمی‌شود وغیر متمرکز است. وجود این بازارها باعث شده تا سرمایه‌گذاری در بورس آمریکا و یا سهام سایر کشورهای خارجی برای ایرانیان نیز ممکن شود.

۲- بازار اوراق قرضه

اوراق قرضه (Bond Markets) یا بازار بدهی، یکی از انواع بازارهای مالی در جهان است که در آن اوراق قرضه خرید و فروش می‌شود. دولت‌ها و شرکت‌ها که منتشرکننده اوراق قرضه هستند با فروش آنها، سرمایه مورد نیاز برای انجام پروژه‌های مورد نیاز خود را از مردم قرض گرفته و پس از مدت مشخصی، آن را پس می‌دهند. البته معمولا طی این دوره، به دارندگان اوراق قرضه، سود دوره‌ای پرداخت می‌شود.

• در تقسیم‌بندی بازارهای مالی جهانی، بازار سهام و اوراق قرضه زیرمجوعه‌های بازار سرمایه به حساب می‌آیند.
• 

۳- بازار فارکس؛ بازار ارز

فارکس (Forex)، بزرگترین بازار مالی جهان و در عین حال نقدشونده‌ترین بازار دنیا است. به گزارش سایت بانک تسویه بین‌المللی، در این بازار که جفت ارزهای خارجی در آن خرید و فروش می‌شوند، حجم معاملات روزانه بیش از 7.5 تریلیون دلار است. منظور از نقدشوندگی، سرعت بالای فروش دارایی و تبدیل آن به پول نقد است.

• امکان ترید کردن در فارکس از طریق ثبت‌نام در یک بروکر معتبر برای ایرانیان وجود دارد.

۴- بازار کامودیتی‌ها

بازار کالا (Commodities market) یکی دیگر از انواع بازارهای مالی جهانی و محلی برای خرید و فروش کالاهای فیزیکی است. این کالاها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

1. کالاهای سخت؛ موادی که از زمین استخراج می‌شوند؛ طلا، نقره، نفت و گاز، سنگ آهن و ... .
2. کالاهای نرم؛ محصولات اولیه کشاورزی؛ گندم، پنبه، شکر، قهوه و ... .

در انواع بازارهای کامودیتی جهانی، کالاهای فیزیکی با پول نقد مبادله می‌شوند اما از طریق بازارهای مشتقه می‌توان به خرید و فروش این دارایی‌ها، بدون نیاز به تحویل فیزیکی پرداخت. برای مثال از طریق بازار فارکس می‌توانید، اونس جهانی طلا را خرید و فروش کرده و صرفا از نوسانات قیمت آن به کسب بازدهی بپردازید.

• در دوره آموزش سرمایه‌گذاری هوشمندانه در طلا و سکه، روش تحلیل قیمت طلا و بهترین زمان خرید و فروش آن در انواع بازارهای مالی جهانی و ایرانی آموزش داده می‌شود.

۵- بازار مشتقه

بازار مشتقه (Derivatives Market) در واقع ترکیبی از انواع قراردادهای مشتقه در بازارهای مالی جهانی است که بر پایه دارایی‌های مالی همچون سهام، ارزها، کالاها و ... به وجود آمده‌اند. منظور از مشتقه، قراردادی است که ارزش آن وابسته به دارایی پایه مورد اشاره در قرارداد است. برای مثال قرارداد مشتقه نفت، با توجه به قیمت دارایی پایه یعنی نفت، منعقد می‌شود.

انواع قراردادهای مشتقه:

1. آتی یا فیوچرز
2. فوروارد یا پیمان آتی
3. اختیار معامله یا آپشن
4. سوآپ یا معاوضه

۶- بازار ارزهای دیجیتال

بازار کریپتوکارنسی‌ها (Cryptocurrency Market) یکی از انواع نوظهور بازارهای مالی در جهان است که در آن ارزهای دیجیتالی همچون بیت کوین و اتریوم خرید و فروش می‌شوند. این ارزها مبتنی بر فناوری بلاک چین بوده و رمزنگاری شده هستند و افراد می‌توانند آنها را در ازای سایر ارزهای دیجیتال یا ارزهای فیات مانند دلار و یورو خرید و فروش کنند. از آنجایی که نظارت خاصی بر این بازار وجود ندارد و نوسانات قیمت در آن نیز بسیار زیاد است، سرمایه‌گذاری در آن ریسک بسیار بالایی دارد.

در جدول زیر، مقایسه فارکس با ارزهای دیجیتال با هدف انتخاب بازار مالی مناسب، انجام شده است.

فارکس	ارزهای دیجیتال
نقدشوندگی زیاد	نقدشوندگی کم
ریسک کم	ریسک زیاد
احتمال دستکاری در بازار؛ بسیار کم	احتمال دستکاری در بازار؛ بسیار زیاد
پذیرش بازار در تمام جهان	پذیرش بازار در تعداد کمی از کشورها
نوسانات کم	نوسانات زیاد
قدمت بیشتر	قدمت کمتر
مبنای ارزش ارزها؛ عملکرد اقتصادی کشورها	مبنای ارزش ارزها؛ کاربرد شبکه بلاک‌چین

 

مبحث مقایسه بازارهای مالی ایران با بازارهای مالی خارجی را می‌توانیم با مقایسه بورس ایران و بازار ارزهای دیجیتال ادامه دهیم. با استفاده از جدول زیر می‌توانید از بین بورس ایران یا ارز دیجیتال؟ بازار مناسب‌تر را انتخاب کنید.

بورس ایران	ارزهای دیجیتال
دوطرفه نیست	دوطرفه است
ریسک کم	ریسک زیاد
حق مالکیت	عدم حق مالکیت
سود نقدی و سود سرمایه‌ای	فقط سود سرمایه‌ای
نوسانات کنترل شده؛ دامنه نوسان	نوسانات زیاد
لوریج ندارد	لوریج دارد
قانونی است	فقط در تعداد اندکی از شرکت‌ها قانونی است

 

در ادامه، مبحث مقایسه بازارهای مالی را با مقایسه بورس ایران و سایر بورس‌های جهانی و بازار فارکس ادامه می‌دهیم اما قبل از آن این نکته مهم را در نظر داشته باشید:

• در بازار فارکس با توجه به نوع بروکری که در آن ثبت نام می‌کنید، امکان سرمایه‌گذاری در جفت ارزهای خارجی، سهام آمریکایی و اروپایی، انواع کامودیتی‌ها (طلا، نفت و ...)، ارزهای دیجیتال، شاخص‌ها و سایر دارایی‌های مالی وجود دارد.

مقایسه بازارهای مالی ایران با بازارهای مالی خارجی 

جهت مقایسه بازارهای مالی ایران و بازارهای مالی خارجی (بورس ایران و بورس‌های کشورهای خارجی) می‌توان از پارامترهای زیر استفاده کرد:

• تعداد شرکت‌های عضو بورس
• ارزش بازار
• میانگین سرعت گردش در سهام
• ارزش یا حجم معاملات ماهانه

۱- مقایسه بازارهای مالی از نظر تعداد شرکتهای عضو بورس

همان طور که در شکل بالا مشاهده می‌کنید؛

گروه بورس ژاپن که از ترکیب بورس توکیو و بورس اوساکا به وجود آمده، بیشترین تعداد شرکت‌ها را به خود اختصاص داده است.

در آمار بورس تهران، شرکتهای عضو بازار فرابورس محاسبه نشده‌اند.

البته در بازار سرمایه ایران که متشکل از بازار بورس و فرابورس است، سهم‌های ارزشمندی در هر دو قسمت وجود دارد. جهت انتخاب بهترین سهام موجود در بازارهای بورس و فرابورس ایران با استفاده از تحلیل‌های حرفه‌ای و به روز، به این قسمت مراجعه کنید.

لازم به ذکر است بورس تهران هیچ عضو خارجی ندارد و این در حالیست که بورس وین با ۷۴۱ شرکت عضو خارجی از این منظر رتبه نخست را به خود اختصاص داده است.

۲- مقایسه بازارهای مالی از نظر ارزش بازار

مقایسه بورس تهران و بورس‌های جهانی از نظر ارزش بازار، معیار مناسبی برای سنجش میزان بزرگی و عمق این بازارها است. بر اساس آمار منتشر شده در ماه مارس ۲۰۲۳، ارزش بازار بزرگترین بورس‌های جهان به قرار زیر است:

بورس نیویورک بزرگترین بورس جهان است که بیشترین ارزش بازار را در بین سایر بورسهای جهان به خود اختصاص داده است. همان طور که مشاهده می‌کنید فاصله ارزش بازار بورس تهران و بورس نیویورک بسیار زیاد است.

۳- مقایسه بازارهای مالی از نظر میانگین سرعت گردش در سهام

مقصود از میانگین سرعت گردش سهام، حجم در گردش ارزش هر بورس است. به طور مثال طبق آخرین آمار بانک جهانی، نرخ یا سرعت گردش سهام در کل بازارهای بورس آمریکا در سال ۲۰۱۸ معادل ۱۰۸.۵ درصد بوده است. این بدین معنی است که هر سهم به طور متوسط ۱ مرتبه خرید و فروش شده است.

به عنوان یک مثال دیگر به نرخ گردش سهام در کشور ایتالیا دقت کنید؛ نرخ ۳۵۰ درصدی سرعت گردش در سهام در سال ۲۰۱۴ در این کشور نشان می‌دهد که هر سهم به طور متوسط ۳.۵ بار خرید و فروش شده است.

طبق آخرین آمار بانک جهانی در سال ۲۰۲۰ میلادی، نرخ گردش سهام در بازار ایران حدود ۳۸ درصد بوده است. این بدین معناست که در این مدت تنها حدود یک سوم از سهام بازار مورد معامله قرار گرفته است.  با این وجود این نرخ از گذشته تاکنون در حال افزایش بوده است.

۴- مقایسه بازارهای مالی از نظر ارزش و حجم معاملات ماهانه

حجم معاملات ماهانه از دیگر فاکتورهایی است که می‌توان برای مقایسه میزان نقدشوندگی سهام در بورس‌های مختلف دنیا در نظر گرفت. به طوری که هر چه حجم معاملات بیشتر باشد، نقدشوندگی یا سرعت فروش و تبدیل سهام به پول نقد بیشتر است.

ارزش معاملات ماهانه بورس ایران در آمارهای رسمی ثبت نشده است اما با این وجود در زمان نوشتن مقاله ارزش روزانه معاملات بورس بین ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ میلیارد تومان متغیر است.

معادل دلاری ارزش معاملات ماهانه بورس تهران نسبت به بورس سایر کشورها رقم ناچیزی است.

مقایسه بازارهای مالی جهانی و ایرانی؛ مقایسه بازار فارکس و بورس

برای مقایسه فارکس و بورس باید ابتدا با ساختار هر کدام آشنا شویم تا در نهایت بتوانیم با درک درستی از هر بازار، به مقایسه آنها با یکدیگر بپردازیم.

بورس، بازاری است که در آن معامله‌گران با خرید سهام یک شرکت (یا مجموعه‌ای از شرکت‌ها و کارخانجات) و افزایش قیمت آن در آینده به سود دست پیدا می‌کنند.(در واقع به نحوی در سود و زیان شرکت، سهیم میگردند) از جمله این بازارها می‌توان به بازار بورس اوراق بهادار تهران اشاره کرد. در بورس ایران، به جز افزایش قیمت سهام امکان کسب سود افراد از طریق DPS یا سود نقدی شرکت‌ها نیز وجود دارد.

اما در رابطه با بازار فارکس همانطور که از نامش پیداست (Foreign Exchange) در واقع یک بازار تبادلات ارزی بوده و لذا معاملات بر پایه ارز کشورهای مختلف در مقابل یکدیگر انجام می‌شود.

۱- مقایسه فارکس و بورس از نظر حجم معاملات

اولین تفاوت فارکس و بورس مربوط به حجم معاملات در این دو بازار است. فارکس بزرگترین بازار مالی در جهان است و حجم بالایی از معاملات به صورت روزانه در آن انجام می‌شود.

میانگین حجم معاملات روزانه
فارکس	۷.۵ تریلیون دلار
بورس نیویورک	۵۰ میلیارد دلار

 

۲- مقایسه فارکس و بورس از نظر ساعت معاملات

دومین تفاوت فارکس با بورس به ساعت معاملات برمی‌گردد. شبانه روزی بودن فارکس باعث شده تا افراد بتوانند به شکل پاره وقت در آن فعالیت کنند. بازارهای بورس کشورهای مختلف هر کدام ساعت کار مخصوص به خود را دارند. ما در جدول زیر به عنوان نمونه ساعت کاری بورس تهران را با ساعت کاری فارکس مقایسه کرده‌ایم.

ساعت معاملات
فارکس	۲۴ ساعته – ۵ روز در هفته
بورس تهران	از ۹ تا ۱۲:۳۰- ۵ روز در هفته

 

۳- مقایسه فارکس و بورس از نظر مالکیت

مالکیت، تفاوت دیگری است که در مقایسه بازار فارکس و بازار سهام وجود دارد.

مالکیت
بورس	۱- فرد با خرید سهام مالکیت قانونی آن را به دست می‌آورد. ۲- اگر فردی سهام زیادی از یک شرکت خریده باشد، می‌تواند به عنوان سهامدار عمده در برخی تصمیم‌گیری‌های شرکت، ایفای نقش کند.
فارکس	۱- ارزهای خارجی به صورت فیزیکی جا به جا یا معامله نمی‌شوند. ۲- در فارکس قراردادهای مابه التفاوت یاCFD بر پایه ارزهای خارجی انجام می‌شود. ۳- در فارکس، معامله‌گر مالکیتی در ارز پایه قرارداد ندارد. البته می‌توان گفت که نوع مالکیت در فارکس، جنبه مجازی دارد.

 

 

مقایسه بازدهی بازارها در ایران

تا بدینجا به مقایسه بازارهای مالی ایران و جهان پرداختیم اما در این قسمت، بازدهی انواع بازارهای داخلی را جهت انتخاب بهترین سرمایه‌گذاری در ایران به شما ارائه می‌کنیم.

۱- مقایسه بازدهی بازارها در ۵ سال گذشته

از آنجایی که سال ۱۴۰۱ به اتمام رسید، بازدهی ۶ ساله انواع بازارهای ایران را با یکدیگر مقایسه خواهیم کرد.

بازدهی ۶ ساله (۱۳۹۵-۱۴۰۱)
بازار	بازدهی
سهام	25.4
طلا	24.8
ارز	13.8
خودرو	15.9
مسکن	12.4
سپرده بانکی	2.8

 

۲- مقایسه بازدهی بازارها در ۱۰ سال گذشته

در این قسمت نیز بازدهی ۱۱ ساله بازارهای داخلی را با یکدیگر مقایسه می‌کنیم.

بازدهی ۱۱ ساله (۱۳۹۰-۱۴۰۱)
بازار	بازدهی
سهام	76
طلا	46
ارز	27
خودرو	42
مسکن	26
سپرده بانکی	7

 

۳- مقایسه بازدهی بازارها در ۲۰ سال گذشته

بازدهی بازارها در ۲۱ سال گذشته در جدول زیر نشان داده شده است.

بازدهی ۱۱ ساله (۱۳۸۰-۱۴۰۱)
بازار	بازدهی
سهام	522
طلا	450
ارز	64
خودرو	52
مسکن	169
سپرده بانکی	26

 

۴- مقایسه بازدهی بازارها در ۳۰ سال گذشته

در ۳۱ سال گذشته، بازدهی بازارهای مالی ایران مطابق داده‌های جدول زیر بوده است.

بازدهی ۱۱ ساله (۱۳۷۰-۱۴۰۱)
بازار	بازدهی
سهام	4153
طلا	2196
ارز	355
خودرو	165
مسکن	1138
سپرده بانکی	85

 

• قیمت طلا و ارز بر اساس داده‌های وزارت اقتصاد و سپرده بانکی بر اساس داده بانک مرکزی استخراج شده است.
• پراید برای سنجش بازدهی بازار خودرو انتخاب شده است.
• از آنجایی که آخرین آمار مسکن منتشر شده مربوط به آذرماه ۱۴۰۱ است، مبنای محاسبات ماه‌های آتی، رشد میانگین ماهانه ۴٪ (متوسط رشد ماهانه در ۴ سال اخیر) در نظر گرفته شده است.

البته لزوما مقایسه بازدهی بازارها و انتخاب بازار هدف از این طریق، منجر به کسب بازدهی نخواهد شد. چه بسیار افرادی بوده‌اند که بدون برخورداری از دانش به بورس وارد شده و سرمایه خود را از دست داده‌اند. انجمن خبرگان سرمایه‌گذاری در ایران با هدف کسب سود بالا از انواع بازارهای داخلی به وجود آمده و سیگنال خرید سهام، مسکن، خودرو، طلا و سکه، دلار و سایر ارزهای خارجی در بازارهای داخلی را به همراه بهترین زمان جهت خروج از سرمایه‌گذاری در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد.

در این مقاله بر اساس آخرین آمار و اطلاعات منتشر شده در دنیا به مقایسه بازار مالی ایران با بازارهای مالی خارج از کشور پرداختیم و در نهایت دو بازار سهام و فارکس را با یکدیگر مقایسه کردیم. انتخاب بازار مناسب برای سرمایه‌گذاری به فاکتورهایی مانند میزان بازدهی، سهولت دسترسی، نحوه یادگیری دانش مورد نیاز برای معامله کردن و ... بستگی دارد.

مجموعه آموزش بورس در بخش جداگانه‌ای با عنوان نقشه راه موفقیت در بازارهای مالی به شما کمک خواهد کرد تا بازار مناسب خود را انتخاب کرده و نحوه معامله کردن در آن به منظور کسب بیشترین بازدهی را یاد بگیرید. می‌توانید با مراجعه به این قسمت، جزئیات بیشتری در این خصوص به دست بیاورید.

 

استفاده از مقالات زیر برای آشنایی هر چه بیشتر با بازارهای مالی پیشنهاد می‌شود.

• ورود به فارکس و ثبت نام در فارکس بزرگترین بازار مالی جهان
• انواع معامله‌گر در بازارهای مالی به چند دسته تقسیم می‌شود؟
• تفاوت فارکس با بازار بورس
• مقایسه باینری آپشن و فارکس | درآمد دلاری کدامیک بیشتر است؟
• معاملات طلا در بازار مالی | آیا معاملات طلا در بازار مالی کار درستی است؟
• سواد مالی چیست؟ | آموزش سواد مالی

 

سوالات متداول

۱- تفاوت بورس با فارکس در چیست؟

بورس ایران و فارکس تفاوت‌های بسیاری با یکدیگر دارند که از جمله آنها می‌توان به ساعت کاری، مالکیت و حجم معاملات اشاره کرد.

۲- انواع بازارهای مالی برای ترید، شامل چه مواردی می‌شوند؟

بازارهای بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال از جمله انواع بازارهای مالی برای ترید هستند.

 

لینک کوتاه: https://amoozesh-boors.com/i/cfm