سرمایهگذاری در بورس ایران یا ارز دیجیتال یکی از پرسشهای اساسی بسیاری از افرادی است که قصد دارند سرمایه خود را در برابر تورم محافظت کرده و با انجام معاملات پُربازده، آن را چندین برابر کنند. بعد از مقایسه فارکس با ارز دیجیتال، حال نوبت به مقایسه بورس و ارز دیجیتال رسیده است. در این مقاله به بررسی تفاوت بورس و ارز دیجیتال خواهیم پرداخت و در انتها شباهت میان این دو بازار را نیز توضیح میدهیم تا شما بتوانید مطالب راهنمای این مقاله را به عنوان مبنایی برای آینده سرمایهگذاری خود در نظر بگیرید.
«دانش اقتصادی و سرمایهگذاری مهمترین چیزهایی هستند که باید در زندگی بیاموزید.»
هومن مقراضی
با مشاهده جدول مقایسه بورس و ارز دیجیتال در شکل زیر میتوانید متوجه شوید که کدامیک از این بازارها با روحیات شما سازگار است.
انتخاب بورس یا ارز دیجیتال برای سرمایهگذاری به فاکتورهای زیادی مانند سطح ریسک پذیری سرمایه گذار، قانونی بودن بازار، یک طرفه بودن یا دو طرفه بودن و موارد دیگر بستگی دارد. در ادامه تمام این ویژگیها را به تفکیک بررسی خواهیم کرد اما اگر بخواهیم به این سوال یک جواب کلی بدهیم، باید بگوییم که برای سرمایهگذاری در هر بازاری باید دانش معاملهگری مربوط به آن را به دست بیاورید. برای مثال جهت سرمایهگذاری در بورس ایران باید حتما از دوره آموزش بورس استفاده کنید چون خرید و فروش سهام در بورس ایران ویژگیهای خاصی دارد که در بازار ارز دیجیتال یا فارکس وجود ندارد.
«من به شما میگویم چگونه ثروتمند شوید. درها را ببندید، وقتی همه حریص هستند، ترسان باشید و وقتی همه ترسیدهاند، شما حریص شوید.»
وارن بافت
در ادامه مهمترین تفاوتهای بازار بورس و ارزهای دیجیتال را توضیح میدهیم.
۱- نوع بازار
به طور کلی میتوان بازارها را به دو نوع متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم کرد.
۲- ریسک سرمایهگذاری و نوسانات قیمت
۱- مهمترین تفاوت بورس و ارز دیجیتال، ریسک بالای سرمایهگذاری در بازار ارزهای دیجیتال است.
۲- نوسانات قیمت در بازار ارزهای دیجیتال بیشتر از بازار بورس ایران است و امکان از دست رفتن کل سرمایه افراد در این بازار وجود دارد. به عنوان مثال، ارز دیجیتال لونا (LUNA) در طی یک هفته بیش از ۹۹٪ ریزش قیمت داشت و افراد بسیاری را متضرر کرد. در بازار بورس ایران به دلیل وجود دامنه نوسان، امکان نوسانات شدید قیمت وجود ندارد. با این حال نوسان شدید ممکن است به رشد سریع یک ارز دیجیتال منجر شود.
۳- سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال با ریسکهای خارجی نیز همراه است. برای مثال شرایط تحریمی ایران باعث محدودیت معاملهگران ایرانی شده است. برخی صرافیهای ارز دیجیتال در صورت شناسایی هویت کاربران ایرانی ممکن است تمام سرمایه این افراد را بلوکه کنند.
۴- سرمایهگذاری در بورس با ریسک از دست دادن کل سرمایه همراه است. البته این ریسک تنها در صورت تک سهم بودن و انحلال شرکت رخ میدهد. پس از انحلال شرکت و پرداخت بدهیهای آن، هر آنچه باقی بماند بین سهامداران تقسیم میشود. البته این اتفاق بسیار نادر و زمانبر است.
۵- در مجموع، بازار بورس و ارزهای دیجیتال هر دو ریسک سرمایهگذاری را به همراه دارند اما ریسک بازار ارزهای دیجیتال به دلایل زیر بیشتر است:
۶- برای کنترل ریسک و کاهش آن در هر دو بازار، باید از تکنیکهای مدیریت ریسک استفاده کنید.
۳- قانونی بودن بازار
۱- قانونی بودن بازار یکی دیگر از تفاوتهای مهم ارز دیجیتال و بورس است. در بازار بورس ایران همه معاملات بر اساس قوانین و با نظارت سازمان بورس انجام میشود اما بازار ارزهای دیجیتال سازوکار قانونی مشخصی ندارد.
۲- معامله در بازار ارزهای دیجیتال در برخی کشورها غیرقانونی است. غیرقانونی اعلام کردن معاملات رمزارزها در برخی کشورها تاثیر مهمی بر روند قیمتی ارزهای دیجیتال میگذارد. زمانی که کشوری مثل چین خرید و فروش ارزهای دیجیتال را ممنوع اعلام کرد، بازار کریپتوکارنسی ریزش شدیدی را تجربه کرد.
۴- تاثیرپذیری از شایعات و اخبار
۱- هر دو بازار بورس و ارز دیجیتال از شایعات و اخبار تاثیر میگیرند. با این وجود تاثیرپذیری رمزارزها از شایعات بیشتر و به تبع نوسانات قیمت حاصل از آن نیز بیشتر است. این شایعات میتواند هم در جنبه رشد قیمت و هم افت قیمت باشد. برای مثال میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
۲- در بازار بورس ایران به دلیل وجود بازارگردان در اکثر سهمها و دامنه نوسان قیمت، شایعات نمیتوانند باعث ریزش بسیار شدید قیمت شوند. البته سهمهای بازار پایه فرابورس و شرکتهای کوچک ممکن است با تاثیرپذیری از شایعات دچار صف خرید یا فروش سنگین شوند و سرمایه افراد را به خطر بیندازند.
۵- کنترل یا دستکاری قیمت
امکان کنترل قیمت و یا دستکاری آن در بازار ارزهای دیجیتال بیشتر است. زمانی که نهنگها اقدام به فروش دارایی خود کنند، بازار دچار ریزش شدیدی میشود.
در بازار بورس نیز بازیگران سهم یا سهامداران عمده میتوانند با استفاده از اُردر ترس و اُردر حمایت منجر به کاهش یا افزایشِ جعلی قیمت شوند. با این حال به دلیل قوانین مختلف سازمان بورس که در راستای حمایت از سرمایه گذاران است، امکان ریزش شدید و ناگهانی قیمت وجود ندارد.
۶- محدودیت سنی
۷- دامنه نوسان
محدودیت دامنه نوسان در بورس ایران یکی دیگر از تفاوتهای بازار بورس ایران و ارز دیجیتال به حساب میآید.
در بازار ارزهای دیجیتال این محدودیت وجود ندارد و رمزارزها میتوانند در طول روز رشد قیمت و یا افت قیمت بالایی ثبت کنند. همین نکته ریسک سرمایهگذاری در بازار رمزارزها را دو چندان میکند.
۸- ساعتِ کاری بازار
۹- ماهیت فیزیکی بازار
برای انتخاب بین بورس یا ارز دیجیتال باید ماهیت فیزیکی و کاربرد این دو بازار را نیز با یکدیگر مقایسه کنید.
۱۰- نقدشوندگی
یکی دیگر از موارد مهمی که برای انتخاب بورس ایران یا ارز دیجیتال باید به آن اشاره کنیم، قابلیت نقدشوندگی است. نقدشوندگی به معنای سرعت و سهولت تبدیل دارایی مالی به پول نقد است. اگر بازار، نقدشوندگی مناسبی داشته باشد، میتوانید در مواقع ریزش قیمت نیز به سرعت دارایی خود را به فروش برسانید.
۱۱- امکان تنظیم حد ضرر و حد سود
امکان تنظیم حد ضرر (Stop Loss) و حد سود (Take Profit) یکی دیگر از معیارهایی است که باید برای انتخاب بورس یا ارز دیجیتال به آن دقت کنید.
درست است که میزان نقد شوندگی در بازار ارزهای دیجیتال بیشتر است اما در اینجا باید به یک نکته مهم در خصوص فروش رمزارزها اشاره کنیم. همان طور که گفتیم نوسانات قیمتی در این بازار بسیار شدید است. بنابراین در زمان ریزش قیمت، به علت سرعت بالای معاملات و تغییرات قیمت ممکن است نتوانید دارایی خود را با قیمت دلخواه به فروش برسانید. سرعت ریزش قیمت در چنین مواقعی آنقدر بالاست که حتی استاپ لاس یا حد ضرر بسیاری از معاملهگران عمل نمیکند. حتی اگر در لایو بازار حضور داشته باشید باید با سرعت زیادی قیمت را تغییر دهید تا بتوانید دارایی خود را بفروشید.
۱۲- دوطرفه بودن بازار
امکان انجام معاملات خرید (Long) و فروش (Short) از دیگر وجوه تمایز بازار بورس ایران و ارزهای دیجیتال است. معاملات خرید، امکان بازدهی افراد از افزایش قیمت را فراهم میکند در حالی که معاملات فروش، امکان بازدهی افراد از کاهش قیمت را فراهم میکنند.
ارزهای دیجیتال
بورس
۱۳- کارمزد معاملات
۱۴- بازدهی
بررسی میزان بازدهی بازار بورس یا ارز دیجیتال یک فاکتور نسبی است چون در هر دو بازار شاهد افت و خیزهای زیادی هستیم. علاوه بر این، هر سرمایه گذار با توجه به دانش و مهارت خود میتواند بازدهی بیشتری نسبت به کلیت بازار داشته باشد. با این وجود، برای مقایسه بورس و ارز دیجیتال از این نظر میتوانیم از شاخصهای معیار در این بازارها استفاده کنیم.
۱۵- سود
جهت انتخاب بورس ایران یا ارز دیجیتال باید با یکی دیگر از مهمترین تفاوتهای این دو بازار یعنی سود تقسیمی یا DPS آشنا شوید. سود تقسیمی بخشی از سود هر شرکت به ازای هر سهم است که به سهامداران تعلق میگیرد.
۱۶- حجم معاملات
۱۷- دانش تخصصی (فاندامنتال)
کسب دانش تخصصی فاندامنتال در بازار ارزهای دیجیتال سختتر از بورس است. در بازار بورس سازوکار مشخصی برای انجام تحلیل بنیادی وجود دارد اما در بازار ارزهای دیجیتال، انجام تحلیل فاندامنتال به دلیل پیچیده بودن تحلیل وایت پیپرِ (White Paper) رمزارزها دشوار است. برای این کار باید از تکنولوژی ساخت ارزهای دیجیتال با خبر بوده و توانایی تحلیل کاربرد آنها در حال و آینده را داشته باشید.
۱۸- ارزش ذاتی
در بازار بورس میتوان با استفاده از صورتهای مالی، اخبار شرکت و نسبتهای مالی، ارزش ذاتی سهام را به دست آورد و از آن به عنوان معیاری برای خرید سهام استفاده کرد.
از آن جایی که ارزهای دیجیتال ماهیت فیزیکی ندارند، به دست آوردن ارزش ذاتی آنها مشکل است. علاوه بر این، پایداری آنها در آینده هنوز در هالهای از ابهام است.
۱۹- مکانیسم عرضه
در بازار ارزهای دیجیتال قابلیتی برای کنترل میزان عرضه وجود دارد. البته این مکانیسم در هر کدام از ارزهای دیجیتال متفاوت است.
در بازار بورس، محدودیتی برای عرضه و تقاضا وجود ندارد و شرکتها میتوانند با افزایش سرمایه یا کاهش آن میزان سهام را بیشتر یا کمتر کنند. افزایش سرمایه در بورس به خودی خود تاثیری در افزایش و کاهش قیمت ها ندارد.
۲۰- حداقل سرمایه اولیه
۲۱- لوریج
۲۲- حق مالکیت
در بازار بورس با خرید سهام شرکت، به نسبت تعداد سهام خریداری شده حق مالکیت به دست میآورید اما در بازار ارزهای دیجیتال، مالک سکههای خریداری شده خود هستید.
۲۳- افق زمانی سرمایهگذاری
شباهت بورس و ارزهای دیجیتال را میتوان در موارد زیر مشاهده کرد.
۱- قانون عرضه و تقاضا
در هر دو بازار قانون عرضه و تقاضا، قیمت را مشخص میکند. غلبه تقاضا بر عرضه منجر به افزایش قیمت و غلبه عرضه بر تقاضا منجر به کاهش قیمت میشود.
۲- عرضه اولیه (IPO)
سهام جدید و یا رمزارزهای جدید در هر دو بازار از طریق فرآیند عرضه اولیه در اختیار عموم قرار میگیرند. (البته با سازوکار متفاوت)
۳- آموزش
برای سرمایهگذاری در هر دو بازار بورس و ارز دیجیتال باید از آموزشهای تخصصی استفاده کنید.
۴- واسطِ معاملات
در هر دو بازار بورس و رمز ارزها ارتباط سرمایهگذاران با بازار از طریق یک واسط انجام میشود. نقش این واسط در بورس به عهده کارگزاری و در بازار رمزارزها به عهده صرافی است.
۵- ارزهای فیات
خرید و فروش اوراق بهادار در بورس و ارزهای دیجیتال در بازار کریپتو بر اساس ارزهای فیات انجام میشود. در بورس از ریال و در بازار رمزارزها از دلار، یورو، پوند و سایر ارزهای خارجی استفاده میشود.
با توجه به تمام مطالب گفته شده اکنون میتوانید با دیدِ باز، بورس ایران یا ارز دیجیتال را برای سرمایهگذاری انتخاب کنید. در پایان باید دوباره بر روی این نکته تاکید کنیم که ریسک سرمایهگذاری در بازار ارزهای دیجیتال بسیار بیشتر از بورس است و در صورت تخلف یا دستکاری در معاملات، هیچ سازمانی به شما پاسخگو نخواهد بود. علاوه بر این، نمونههای ورشکستگی صرافیها در بازار رمزارزها کم سابقه نیست. از جمله نمونه های آن میتوان به صرافی اف تی ایکس (FTX) اشاره کرد.
در صورت انتخاب درست سهام و سرمایهگذاری در بورس علاوه بر کسب سود از طریق خرید و فروش سهام، میتوانید از سود سهام نیز استفاده کنید.
پیشنهاد میشود برای انتخاب بهترین نوع سرمایهگذاری در ایران مقالات زیر را نیز مطالعه کنید.
تفاوت بورس و ارز دیجیتال شامل مواردی مانند دو طرفه بودن، قابلیت نقدشوندگی، اهرم معاملاتی، ساعات کاری، ریسک سرمایهگذاری، قانونی بودن و ... میشود. در جدول ابتدای مقاله، این تفاوتها به شکل خلاصه نشان داده شدهاند.
از جمله شباهتهای بازار بورس و ارزهای دیجیتال میتوان به مواردی همچون تاثیرپذیری هر دو از قانون عرضه و تقاضا و نیاز به آموزش پیش از ورود به این بازارها اشاره کرد.
سطح ریسک پذیری، روحیات و دانش شما از بازار هدف در این خصوص تعیین کننده است. به طور کلی سرمایهگذاری بلندمدت در ارزهای دیجیتال به دلیل آینده مبهم آنها و به رسمیت شناخته نشدن توسط بسیاری از کشورها پیشنهاد نمیشود.
لینک کوتاه این مقاله: https://amoozesh-boors.com/i/csw
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
نظرات :
Raheleh.Modarres
1402-04-19سلام. آیا بررسی این بازارها به روش تکنیکال متفاوت هستش؟
مدیر وبسایت
1402-04-21عرض سلام و احترام خدمت شما دوست عزیز، بررسی این بازارها بستگی به دانش و نوع استراتژی معاملاتی شما داره اما اگر دانش کافی در زمینه تحلیل تکنیکال داشته باشید میتوانید در تمامی این بازارها تحلیل انجام دهید.
AghilRezaee
1402-06-03درود به شما. بازدهی بورس بیشتر هستش یا ارزهای دیجیتال؟
مدیر وبسایت
1402-07-02سلام به شما دوست عزیز میزان بازدهی در هر بازار با توجه به روش سرمایهگذاری، میزان تسلط و مهارت سرمایه گذار، میزان سرمایه و نوع سرمایهگذاری (از لحاظ کم ریسک و پر ریسک) متفاوت میباشد و لذا نمیتوان به یقین گفت که سود سرمایهگذاری در کدام بازار بیشتر میباشد.
AminMoMipour
1402-06-10خسته نباشید. بهترین توضیه برای افراد آماتور چی میتونه باشه؟
مدیر وبسایت
1402-06-28سلام به شما دوست عزیز، ممنونم از شما بهترین توصیه برای افراد آماتور یادگیری سرمایهگذاری اصولی میباشد. سرمایهگذاری اصولی مهارتی است که با آموزش و صرف زمان میتوان آن را به صورت حرفهای یاد گرفت و سرمایه خود را با سرمایهگذاری اصولی رشد داد.