منظور از بازارهای مالی (Financial Markets) هر بازاری است که در آن معاملات اوراق بهادار انجام می‌شود. بازار بورس (سهام)، بازار اوراق قرضه (اوراق بدهی)، بازار فارکس، بازار اوراق مشتقه، بازار ارزهای دیجیتال، بازار کامودیتی‌ها، بازار اوراق مشتقه و بازار پول از جمله بازارهای مالی در ایران و جهان هستند. ورود به بازارهای مالی از طریق بروکرها یا کارگزاری‌ها که نقش واسط میان خریداران و فروشندگان را دارند، امکان‌پذیر است. در ادامه به شرح این بازارها و نحوه ورود به آنها در سطح داخل کشور و جهان می‌پردازیم.
بازار سهام (Stock Market) یا بورس، یکی از فراگیرترین بازارهای مالی است که در آن سهام شرکت‌های مختلف، خرید و فروش می‌شود. شرکت‌ها برای تامین نقدینگی به بورس روی آورده و سرمایه‌گذاران یا معامله‌گران برای کسب بازدهی از سهام در این معاملات شرکت می‌کنند. معاملات سهام در هم در بورس‌های متمرکز مثل بورس نیوریوک (NYSE) انجام شده و هم در بازارهای غیرمتمرکز OTC انجام می‌شوند.
۱- برای ورود به بورس ایران اقدامات زیر را انجام دهید:
در صورت عدم زمان کافی برای کسب دانش بورسی یا شناسایی سهام پربازده، می توانید از سیگنال بورس تهران که در دو دسته سیگنال نوسان‌گیری و سیگنال بنیادی ارائه می‌شوند (همراه با نقاط دقیق ورود و خروج) استفاده کنید.
۲- برای ورود به بورس آمریکا یا سایر بورس‌های جهانی (در صورت اقامت در خارج از کشور) اقدامات زیر را انجام دهید:
۳- برای ورود به بورس آمریکا یا سایر بورس‌های جهانی از طریق بروکرهای فارکس (داخل یا خارج از کشور) اقدامات زیر را انجام دهید:
بروکرهای فارکس به شکل غیرمتمرکز به جای معاملات یک طرفه سهام، قراردادهای ما به التفاوت یا CFD سهام را ارائه می‌دهند. با استفاده از این قراردادها، شما هم می‌توانید در روندهای صعودی، سهام را بخرید و کسب سود کنید و هم می‌توانید در روندهای نزولی، سهام را بفروشید تا پس از کاهش قیمت از مابه التفاوت فروش در قیمت بالا و بازخرید در قیمت پایین، سود به دست بیاورید.
دقت داشته باشید که پیش از ثبت نام در بروکر، لیست نمادهای معاملاتی یا ابزارهای معاملاتی را چک کنید و در صورتی که سهام‌های مورد نظر شما توسط بروکر ارائه می‌شدند، در آن ثبت نام کنید.
بازار اوراق قرضه (Bond Markets) یکی دیگر از انواع بازارهای مالی است که برای ورود به آن باید همچون بازار سهام، مراحل ثبت نام در یک کارگزاری را انجام دهید. اوراق قرضه، اوراق بهاداری هستند که در ازای قرض گرفتن پول از سرمایه‌گذاران، به آنها نرخ بهره معینی تا تاریخ سررسید این اوراق پرداخت کرده و در انتها نیز اصل مبلغ سرمایه‌گذاری را به آنها بازمی‌گردانند.
۱- نحوه ورود به بازار اوراق قرضه در ایران
در ایران، بازار اوراق قرضه با نام بازار اوراق بدهی شناخته می‌شوند. برای ورود به بازار بدهی، کافی است کد بورسی خود را دریافت کرده و در یک کارگزاری ثبت نام کنید. اگر پیش از این، برای معاملات سهام، کد بورسی خود را دریافت کرده‌اید، لازم نیست دوباره این کار را انجام دهید. تنها کافی است نماد اوراق بدهی مورد نظر خود را در سامانه کارگزاری جستجو کرده و همچون سهام آنها را خرید و فروش کنید.
۲- نحوه ورود به بازار اوراق قرضه در آمریکا و سایر کشورهای جهان
کشور آمریکا اجازه انجام معاملات سهام و اوراق قرضه را به خارجیان می‌دهد. البته تمام کارگزاری‌ها، این امکان را در اختیار خارجیان قرار نمی‌دهند. بنابراین افراد خارجی باید بروکر یا کارگزاری‌ای پیدا کنند که به آنها این خدمات را ارائه می‌دهد. البته تایید هویت افراد برای کشور آمریکا اهمیت بسیاری دارد و مشتریانی که قصد خرید سهام یا اوراق قرضه این کشور را دارند ملزم به رعایت دقیق مقررات مربوط به شناخت مشتری (KYC) و مبارزه با پولشویی هستند.
بازار فارکس (Forex Market) بزرگترین بازار مالی در جهان است که در آن ارز کشورهای مختلف به صورت جفتی در برابر یکدیگر معامله می‌شوند. این بازار غیرمتمرکز، با حجم معاملات روزانه ۷.۵ تریلیون دلاری، نقدشوندگی بسیار بالایی دارد به طوری که معامله‌گران میتوانند در کسری از ثانیه دارایی خود را خریده یا به فروش برسانند. ورود به بازار مالی فارکس برای ایرانیان داخل کشور نیز امکان‌پذیر است.
برای ورود به فارکس اقدامات زیر را انجام دهید:
بازار کامودیتی (Commodity market) یا بازار کالا، از دیگر بازارهای مالی است که در آن کالاهای مختلفی از نفت و طلا گرفته تا گندم و برنج خرید و فروش می‌شوند. در بازار کامودیتی‌ها اوراق بهادار مبتنی بر این کالاها خرید و فروش می‌شود و سرمایه‌گذاران میتوانند در صورت نیاز، به صورت فیزیکی کالای خود را تحویل گرفته و یا اینکه صرفا از نوسانات قیمت آنها در بازار، کسب سود کنند.
۱- بازار کامودیتی در ایران
بازار کامودیتی‌ها در ایران از طریق بورس کالا ارائه می‌شود. در بورس کالا، انواع کالاهایی همچون سکه طلا، شمش طلا، زعفران، برنج، نخود، زیره، پسته، سیمان، سنگ آهن، مس کاتد، میلگرد، شیشه و ... خرید و فروش می‌شوند. در بورس کالا سرمایه‌گذاران میتوانند این کالاها را به صورت فیزیکی دریافت کرده و یا اینکه از طریق خرید و فروش گواهی سپرده کالایی مرتبط با آنها صرفا از نوسانات قیمت، کسب سود کنند. برخی از معاملات گواهی سپرده با همان کد بورسی عادی قابل انجام است ولی برای برخی دیگر حتما باید کد بورس کالا را دریافت کنید.
برای ورود به بازار کامودیتی‌ها در ایران، اقدامات زیر انجام دهید:
دقت داشته باشید که برای ورود به بورس کالا باید مطمئن شوید که کارگزاری شما، خدمات مربوط به بورس کالا را نیز ارائه می‌دهد. خوشبختانه اکثر کارگزاری بورس، امکان انجام معاملات در بورس کالا را برای مشتریان خود فراهم می‌کنند.
۲- بازار کامودیتی‌ها در جهان
در سطح جهان، بورس‌های مخصوصی به کامودیتی‌ها اختصاص دارد. به عنوان نمونه، می‌توان به بورس کالای نیویورک (NYMEX) اشاره کرد. در این بازارها، کالاهایی همچون موارد زیر در ازای دریافت پول به صورت فیزیکی مبادله می‌شود:
با این حال، عمده معاملات بازار کامودیتی‌ها مربوط به اوراق مشتقه (معاملات فیوچرز و آپشن) است که هم در بازارهای غیرمتمرکزی همچون فارکس و همچون در بورس‌های متمرکزی همچون بورس کالای شیکاگو (CME) انجام می‌شوند.
نحوه ورود به بازار کامودیتی‌ها برای ایرانیان داخل کشور به شکل زیر است:
نحوه ورود به بازار کامودیتی‌ها برای ایرانیان خارج از کشور به شکل زیر است:
بازار اوراق مشتقه (Derivatives Market) یکی دیگر از انواع بازارهای مالی است که می‌توان آن را در هر کدام از دسته بندی‌های قبلی (بازار سهام، بازار کامودیتی‌ها و ...) پیدا کرد. در این بازار، قراردادهای مشتقه همچون قراردادهای فیوچرز، فوروارد و آپشنی که بر اساس یک دارایی مالی همچون سهام، طلا، شاخص و ... به صورت دو طرفه معامله می‌شود. قراردادهای آپشن (اختیار معامله) و فیوچرز بیشتر در بورس‌های متمرکز و قراردادهای فوروارد بیشتر در بورس‌های غیرمتمرکز انجام می‌شوند.
۱- بازار اوراق مشتقه در ایران
برای ورود به بازار مشتقه ایران، باید کد بورسی عادی را دریافت کرده و در مواردی که قصد دارید قراردادهای آتی یا اختیار معامله بورس کالا را معامله کنید باید کد بورس کالا (با علامت زدن قراردادهای آتی و اختیار معامله در برگه ثبت نام) را نیز دریافت کنید. در ایران، دو نوع قرارداد آتی و اختیار معامله وجود دارد.
۲- بازار اوراق مشتقه در جهان
در این مورد نیز ایرانیان داخل کشور، برای ورود به بازار اوراق مشتقه در جهان میتوانند از قراردهای CDF اوراق مشتقه (غیرمتمرکز) ارائه شده توسط برخی از بروکرهای فارکس استفاده کنند. ایرانیان خارج از کشور نیز دو گزینه بروکر فارکس یا کارگزاران بورس را برای انجام معاملات اوراق مشتقه در اختیار دارند. به عبارت دیگر، آنها باید قراردادهای غیرمتمرکز مابه التفاوت که توسط بروکر فارکس ارائه می‌شوند را معامله کرده یا از امکانات انجام معاملات مشتقه به صورت متمرکز در یک بورس خاص استفاده کنند.
بازارهای ارزهای دیجیتال (Cryptocurrency Market) یکی از پرنوسان‌ترین بازارهای مالی در جهان است که معاملات آن به صورت دوطرفه و شبانه‌روزی انجام می‌شود. کاربران ایرانی میتوانند برای ورود به بازار کریپتوکارنسی‌ها در یکی از صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی یا خارجی ثبت نام کرده و پس از شارژ حساب خود، ارزهای دیجیتال را در برابر ارزهای فیات یا سایر رمزارزها خرید و فروش کنند.
صرافی‌های ارز دیجیتال در سطح جهان به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم‌بندی می‌شوند. در صرافی‌های متمرکز امکان هک شدن حساب‌ها یا فعالیت‌های کلاهبرداری وجود دارد. در صرافی‌های غیرمتمرکز، تمام معاملات به صورت همتا به همتا (P2P) انجام شده اما امکان پولشویی افراد نیز در آن بالاست. انواع قراردادهای مشتقه (آتی و اختیار معامله) ارزهای دیجیتال نیز توسط صرافی‌ها ارائه می‌شود.
بازار پول (Money Market)یکی از دیگر از انواع بازارهای مالی است که در آن پول و ابزارهای جانشین پول که از نظر ماهیتی به آن نزدیک هستند، مورد داد و ستد قرار می‌گیرند. بازار پول، سازمان‌یافته نیست و مکان جغرافیایی خاصی ندارد. به عبارت دیگر، بانکها، موسسات مالی غیربانکی و سایر مکان‌هایی همچون بازار بورس که در آنها ابزارهای مشابه پول نقد ارائه می‌شود، بازار پول را به وجود می‌آورند. بنابراین برای ورود به بازار پول باید از طریق بازار بورس (کارگزاری‌ها) و بانکها اقدام کنید.
ابزارهای بازار پول عبارتند از:
۱- اسناد خزانه (Treasury Bills)
اسناد خزانه، اوراق بهاداری کوتاه‌مدتی از جنس بدهی هستند که توسط دولت هر کشوری منتشر شده و زمان سررسید آنها بین ۴ تا ۵۲ هفته است. در ایران، اسناد خزانه اسلامی وجود دارند که در دسته ابزارهای بازار پول قرار می‌گیرند. با این وجود در سالهای اخیر، این اوراق در سررسید‌های سه ساله منتشر شده، به همین دلیل نسبتا از این دسته‌بندی خارج می‌شوند. خرید و فروش اسناد خزانه اسلامی از طریق کارگزاری‌های بورس امکان‌پذیر است.
۲- پذیرش بانکی (Banker's Acceptance)
پذیرش بانکی، اوراقی هستند که در آن دستور پرداخت مبلغ معینی به حامل آن در تاریخ مشخص شده وجود دارد. شرکت‌ها برای خرید و فروش کالاها در سطح بین‌المللی میتوانند از ابزار پذیرش بانکی جهت جلب اعتماد طرف مقابل استفاده کنند.
۳- اوراق تجاری (Commercial Paper)
اوراق تجاری نیز ماهیتی از جنس بدهی داشته و توسط شرکت‌های مالی و موسسات غیرمالی در سررسید ۲۷۰ روز یا کمتر منتشر می‌شوند.
۴- گواهی سپرده (Certificate of Deposit)
گواهی سپرده، سندی است که معمولا توسط یک بانک و در قبال مبلغ مشخصی که نزد آن سپرده‌گذاری شده، با سررسید و نرخ بهره معین منتشر می‌شود. در آمریکا، گواهی سپرده‌های بزرگ اغلب توسط بانکها، سرمایه‌گذاران نهادی، موسسات سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌های بازار پول خریداری می‌شوند اما گواهی سپرده‌های کوچک اعلب توسط اشخاص، داد و ستد می‌شوند.
پیش از ورود به بازارهای مالی و انتخاب یک یا چند مورد از بازارهایی که تاکنون نحوه ورود به آنها را شرح دهیم، بهتر است با انواع ساختار بازارهای مالی آشنا شوید. بازارهای مالی را می‌توان با توجه به ساختار آنها به سه دسته تقسیم کرد:
۱- بازارهای مالی حراج‌محور
در بازارهای حراج‌محور، تمام معاملات خرید و فروش افراد از طریق کارگزاران در یک اتاق پایاپای به صورت متمرکز انجام می‌شود. تمام اطلاعات و قیمت‌ها در این مرکز مبادله که می‌تواند به شکل آنلاین باشد برای خریداران و فروشندگان به صورت همزمان قابل رویت است. از نمونه دارایی‌های مالی که در بازارهای حراج‌محور ارائه می‌شوند می‌توان به اسناد خزانه‌داری آمریکا اشاره کرد.
۲- بازار خارج از بورس
این بازارها هیچ مکانسیم متمرکزی نداشته و معاملات آن از طریق قیمت‌های پیشنهادی خرید و فروش چندین دلال (Dealer) پراکنده انجام می‌شوند. این دلالان که خود قیمت پیشنهادی خرید و فروش را ارسال می‌کنند، آماده خرید یا فروش دارایی‌های مورد نظر با هر کسی که از این قیمت‌های پیشنهادی استفاده کند، هستند. فارکس از نمونه بازارهای خارج از بورس به شمار می‌آید.
۳- بورس‌های سازمان یافته
این بورس‌ها همچون بورس نیویورک، ویژگی‌های بازار حراج محور و خارج از بورس را با یکدیگر ترکیب می‌کنند. در واقع، صرافی‌ها یا کارگزاری‌های سازمان یافته به افراد اجازه می‌دهند تا در یک مکان متمرکز مانند حراج با یکدیگر مبادله کنند. کارگزار در نقش یک واسطه، سفارشات خرید و فروش با قیمت یکسان را با یکدیگر هماهنگ می‌کند و حاضر است از موجودی شخصی نیز سهام را خرید و فروش کند.
در این بخش به بررسی نحوه ورود به بازارهای مالی پرداخته و دانستیم برای ورود به بازارهای مالی ایران باید کد بورسی عادی و در صورت نیاز کد بورس کالا را دریافت کرده و پس از کسب آموزش معامله‌گری، در یک کارگزاری معتبر ثبت نام کرده و معاملات سهام، کالاها و اوراق مشتقه را انجام داد. ورود به بازارهای مالی جهانی برای ایرانیان داخل کشور از طریق قراردادهای CFD انواع دارایی‌های مالی همچون سهام، طلا و ... که توسط بروکرهای فارکس ارائه می‌شوند، امکان‌پذیر است. ایرانیان ساکن خارج از کشور نیز میتوانند یا از خدمات بروکرهای فارکس استفاده کرده یا از طریق کارگزاری خود، به انواع بازارهای مالی وارد شوند.
جهت آشنایی با سایر موضوعات مرتبط با بازارهای مالی از مقالات زیر استفاده کنید.
برای ورود به بورس ایران، می‌توانید از ویدئوهای آموزش رایگان بورس شروع کنید.
برای ورود به بورس ایران با گوشی همراه، باید ابتدا کد بورسی خود را دریافت کرده و در یک کارگزاری ثبت نام کنید. سپس می‌توانید با نصب اپلیکیشن موبایل سامانه کارگزاری، از طریق گوشی سهام‌های مورد نظر خود را خرید و فروش کنید.
برای ورود به بورس، مراحل دریافت کد بورسی را طی کرده و در یک کارگزاری ثبت نام کنید.
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
