معرفی کامل بازار اولیه و ثانویه در بورس

بازار سرمایه را می‌توان به دو دسته تقسیم‌بندی کرد:

• بازار اولیه (primary market)
• بازار ثانویه (secondary market)

بازار اولیه در بورس محلی است که در آن عرضه و فروش اوراق بهادار برای اولین بار انجام می‌شود. در بازار ثانویه، دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه عرضه شده‌اند، مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند.

بازار اولیه در بورس چیست؟

بازار اولیه در بورس محلی است که شرکت‌ها برای اولین بار اوراق بهادار خود را از طریق فرآیند پذیره نویسی عرضه کرده و به فروش می‌رسانند. بدین شکل، شرکت‌ها می‌توانند سرمایه مورد نیاز را از طریق عرضه اوراق بهادار خود به مردم به دست بیاورند. پذیره نویسی در اغلب موارد توسط بانکی که نماینده شرکت است، انجام می‌شود. در نهایت فروشنده اوراق همان شرکتی است که سهامش در حال پذیره نویسی است.

بازار ثانویه در بورس چیست؟

بازار ثانویه در بورس محلی است که سهام (یا سایر اوراق بهادار) شرکت‌ها پس از پذیره نویسی در بازار اولیه، مورد معامله قرار می‌گیرد. تمام معاملات سهام در بورس در قالب بازار ثانویه انجام می‌شوند. کار خرید و فروش سهام در این بازار از طریق کارگزاری‌های بورس انجام می‌شود.

تعریف بازار اولیه و ثانویه با ذکر یک مثال

فرض کنید شما سهام یک شرکت را در مرحله پذیره نویسی اولیه در بازار اولیه خریداری می‌کنید. در این حالت باید منتظر بمانید تا شرکت تمام مراحل ثبت و پذیرفته شدن در بازار بورس را بگذراند و سهام آن در بازار ثانویه عرضه اولیه شود. بعد از عرضه اولیه و شروع معاملات در بازار ثانویه، می‌توانید سهام خود را به فروش برسانید.

قیمت گذاری در بازار اولیه

قیمت گذاری در بازار اولیه از قبل مشخص شده و در آگهی پذیره نویسی منتشر می‌شود. در اغلب موارد (ولی نه همیشه) اولین پذیره نویسی سهام یک شرکت با ارزش اسمی یعنی ۱۰۰ تومان انجام شده و در زمان عرضه اولیه آن در بازار ثانویه با قیمت بیشتری بازگشایی می‌شود.

قیمت گذاری در بازار ثانویه

قیمت گذاری در بازار ثانویه بر اساس میزان عرضه و تقاضا مشخص می‌شود. بدین معنی که هر چه تقاضا برای سهام یک شرکت بیشتر باشد، قیمت آن نیز بیشتر می‌شود.

تفاوت بازار اولیه و بازار ثانویه در بورس چیست؟

بازار اولیه	بازار ثانویه
معامله بین شرکت و سرمایه گذاران انجام می‌شود	معامله بین سرمایه گذاران انجام می‌شود
سهام شرکت برای اولین بار عرضه می‌شود	سهام شرکت پس از عرضه در بازار اولیه مورد معامله قرار می‌گیرد
عرضه سهام به منظور تامین مالی شرکت انجام می‌شود	خرید و فروش سهام به منظور کسب سود از قیمت روزِ سهام انجام می‌شود
درآمد حاصل از فروش، متعلق به شرکت ناشر است	درآمد حاصل از فروش، متعلق به شخصی است که در حال فروش سهام است
فروش از طریق بانک انجام می‌شود	فروش از طریق کارگزار انجام می‌شود
سهام معمولا با قیمت اسمی ۱۰۰ تومان به فروش می رسد	سهام با توجه به قیمت روز و میزان عرضه و تقاضا، خرید و فروش می‌شود.
حجم معاملات کم است	حجم معاملات زیاد است

کاربرد بازار اولیه چیست؟

مهمترین کاربرد بازار اولیه در بورس، تامین سرمایه مورد نیاز شرکت‌ها است. این فرآیند در قالب پذیره نویسی انجام می‌شود.

کاربرد بازار ثانویه چیست؟

مهمترین کاربرد بازار ثانویه در بورس (برای شرکت‌ها) قابلیت نقدشوندگی سهام و انجام معاملات سهام بین افراد مختلف است. شرکتی که در بازار اولیه سرمایه مورد نیاز خود را به دست آورده است مجبور نیست سرمایه سهامداران را به آن‌ها برگرداند چون آن‌ها می‌توانند با مراجعه به بازار ثانویه بورس، با دیگر سرمایه گذاران معامله انجام داده و سهامی که در بازار اولیه خریده‌اند را به راحتی به فروش برساند و از این نظر مسئولیتی متوجه شرکت نیست.

برای آموزش ورود به بورس ایران کلیک کنید!

مزایای بازار اولیه

• کمک به ورود شرکت‌ها به بورس
• کمک به تامین مالی شرکت‌ها و دولت
• قیمت کمتر سهام
• ایجاد بازدهی برای سرمایه گذاران
• کنترل نقدینگی در جامعه

معایب بازار اولیه

• نیاز به انجام تحقیقات و بررسی سابقه مدیران شرکت
• ریسک بالاتر سرمایه گذاری نسبت به بازار ثانویه

مزایای بازار ثانویه

• نقدینگی بالا
• کمک به رشد اقتصاد کشور
• ایجاد بازدهی برای سرمایه گذاران
• نظارت بر شرکت و معاملات توسط سازمان بورس
• سهولت ثبت نام در بورس و انجام معاملات
• وجود دامنه نوسان قیمت

البته وجود دامنه مجاز نوسان قیمت را می‌توان در برخی موارد به عنوان ایراد بازار بورس ایران محسوب کرد.

معایب بازار ثانویه

• وجود نوسانات زیاد قیمت به علت حرکات احساسی سرمایه گذاران
• امکان از دست دادن کل سرمایه در صورت تک سهم بودن و انحلال شرکت

با استفاده از آموزش بورس می‌توانید به راحتی ریسک سرمایه گذاری در بورس را کاهش و بازدهی آن را افزایش دهید. برای افزایش بازدهی خود در بورس پیشنهاد می‌کنیم علاوه بر بهره گیری از دوره آموزش بورس از سبد پیشنهادی سهام نیز استفاده کنید. این سبد توسط عده‌ای از کارشناسان خبره در بورس با مدیریت و نظارت استاد هومن مقراضی منتشر شده و در اختیار عموم قرار می‌گیرند. برای مشاهده بازدهی گذشته سهم‌های پیشنهادی به صفحه‌ی انجمن خبرگان سرمایه گذاری ایران مراجعه کنید.

بازار اولیه و ثانویه دو بخشی هستند که بازار سرمایه ایران را به وجود آورده‌اند. برای خرید سهام در بازار اولیه باید زمان زیادی صرف مطالعه اساسنامه شرکت و سابقه مدیران آن کنید تا بتوانید با شرکت در اولین پذیره نویسی، بازدهی مناسبی کسب کنید. برای فعالیت در بازار ثانویه هم به کسب دانش نیاز دارید.

 

مقالات زیر جهت آشنایی هر چه بیشتر شما با دانش تحلیلی در بورس آماده شده‌اند.

• شاخص ROE در بورس چیست؟
• نسبت P/B در بورس
• شاخص ROA در بورس
• ارزش خالص دارایی یا NAV در بورس
• نسبت P/NAV در بورس
• نسبت PEG (قیمت به درآمد به نرخ رشد) در بورس
• جریان آزاد نقدی یا FCF چیست ؟
• نسبت P/S در بورس
• حاشیه سود خالص چیست؟
• حاشیه سود عملیاتی چیست؟
• حاشیه سود ناخالص چیست؟
• بهترین کارگزاری های بورس

 

سوالات متداول

۱- بازار اولیه در بورس چیست؟

بازار اولیه در بورس محلی است که سهام یک شرکت برای اولین بار و به منظور تامین مالی به عموم مردم عرضه می‌شود.

۲- بازار ثانویه در بورس چیست؟

بازار ثانویه در بورس محلی است که تمام معاملات سهام در آنجا انجام می‌شود. سهامی که سرمایه گذاران در بازار اولیه خریداری کرده‌اند پس از بازگشایی نماد مربوط به آن در بازار ثانویه، قابلیت فروش پیدا می‌کند.

 

لینک کوتاه: https://amoozesh-boors.com/i/cqe